نکات پر تکرار شیمی کنکور ۱۴۰۲

شیمی کنکور

جهت مشاوره در زمینه نکات پر تکرار شیمی کنکور ۱۴۰۲

از تلفن ثابت در سراسر کشور با شماره ۱۶۱۳_۹۰۷_۹۰۹ (بدون پیش شماره) تماس بگیرید

در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت یا استفاده از کد تخفیف کلیک کنید.

پاسخگویی از ۸ صبح تا ۱۲ شب حتی ایام تعطیل

شیمی در کنکور ریاضی و تجربی 35 تست دارد که به طور تقریبا یکنواخت از سال دوم و سوم و پیش دانشگاهی طرح می شود. ( نظام جدید : شیمی پایه دهم ، یازدم و دوازدهم ). در ادامه با مشاور گروپ همراه شوید…

شیمی کنکور


در کنکور های اخیر تست های محاسباتی ، مفهومی و ترکیبی زیاد مد نظر طراح بوده و افزایش چشم گیری داشته اند. لذا برای کسب درصد بالا در این درس باید نحوه مطالعه خود را با تفکر طراحان کنکور سراسری همسو کنید.شیمی کنکور

شیمی کنکور : توجه داشته باشید که ضریب درس شیمی در کنکور ریاضی و تجربی چندین برابر ضریب دروس عمومی است . با توجه به اولویت های انتخاب رشته و این که رشته ی مربوط به آن اولویت در چه زیر گروهی باشد ، ضریب آن نسبت به دیگر دروس اختصاصی تغییر خواهد کرد :
شیمی در زیر گروه یک کنکور ریاضی دارای ضریب 2 و در زیر گروه دو دارای ضریب 3 می باشد .که این ضرایب هر کدام ضربدر 3 می شوند یعنی به ترتیب 6 و 9 که خیلی بیشتر از دروس ادبیات (4) ، عربی (2) ،دینی (3) و زبان (2) می باشند .

زیر گروه دو شامل رشته های شیمی کاربردی ، مهندسی شیمی ، مهندسی پلیمر ، مهندسی نفت ، مهندسی معدن ، مهندسی ایمنی و کاردانی فنی مواد است.

شیمی در زیر گروه یک تا پنج کنکور تجربی به ترتیب دارای ضریب 3،4،2،2،2 می باشد . که باز هم این ضرایب هر کدام ضربدر 3 می شوند . زیر گروه یک تجربی شامل رشته های پزشکی ، پیراپزشکی ، روانشناسی و … و زیر گروه دو شامل رشته های داروسازی ، شیمی ، بهداشت ، مهندسی بهداشت ، کاردانی بهداشت و غیره است.شیمی کنکور

در کنکور تجربی پس از زیست ، شیمی دومین درسی است که مورد توجه داوطلبان است و ساعات مطالعه بیشتری را به آن اختصاص می دهند. همین مسئله باعث شده که با وجود یکسان بودن کتاب درسی و تعداد واحده های درسی در کنکور ریاضی و تجربی ، معمولا سطح نمرات شیمی داوطلبان تجربی از ریاضی بالاتر و در کنکور سراسری نیز درصد بالاتری کسب کنند.شیمی کنکور


راستی شما میدانید برای قبولی در رشته مورد علاقه خود به چند درصد شیمی نیاز دارید ؟
آیا می خواهید در فرصت های باقیمانده تا کنکور ۱۴۰۳ به درصد مورد نظر خود در درس رتبه ساز شیمی دست یابید؟
آیا روش های حرفه ای نکته خوانی و جمعبندی درس شیمی را می دانی؟
آیا می خواهید با کسانی که شیمی کنکور را بالا زده اند صحبت کنید و از روش های تست زنی آنها مطلع شوید؟

همین الان با شماره زیر تماس بگیر تا از اهمیت فوق العاده شیمی در کنکور سراسری ، نکاتی را بهتون بگیم. مطمئن باشید با اطلاع از روشهای حرفه ای و اصولی جمعبندی و تست زنی شیمی ، خواهید توانست به درصد مورد نیاز خود در این درس سرنوشت ساز برسید.
شیمی محبوب بعضیا و مغضوب خیلی هاست . اونایی که شیمی رو خوب می فهمند ، بدون شک عاشق میشن و عشق به شیمی بعضی از داوطلبان تجربی رو از پزشکی منصرف میکنه و می بره سراغ داروسازی یا خود رشته شیمی !


ریاضی تجربی

توصیه مهم برای جمعبندی شیمی کنکور :

برای مرور شیمی کنکور و کلا همه ی دروس ، نباید از صفر تا صد یک فصل رو بخونید بلکه باید تعدادی سوال و تست استاندارد که حداقل 20 تا باشه ، از این فصل حل کنید و بعد از اتمام آنها ، بدون نگاه کردن به پاسخنامه ، متن مربوط به هر سوالی که اشکال داشتید رو از کتاب یا خلاصه ها بخونید و سعی کنید دوباره سوال رو حل کنید . با این روش شما با تمرکز بیشتر و با درگیر کردن ذهن برای حل مساله ، بهترین مرور را انجام خواهید داد . این کار رو در فصله های منظم 1،2،4،8،16،32،64و… روزه انجام دهید تا مطالب در حافظه بلند مدت شما تثبیت شود . ولی اگر شروع کنید صفر تا صد یک فصل را روخوانی کنید ، ذهن شما اصلا درگیر نخواهد شد و به اشتباه فکر می کنید همه مطالب رو بلدید…

پیشنهاد میکنم حتما مطالب زیر را مطالعه نمایید چون نکات خیلی مهمی در آن ها گفته شده :

انحلال های گرماده در آب

✔️کلسیم کلرید (CaCl2)

✔️اسیدها مثل HCl و H2SO4

✔️بازها مثل KOH و NaOH

✔️الکلهای سبک مثل متانول و اتانول

✔️گازهایی مثل CO2، NH3 و …

انحلال های گرماگیر در آب

✔️شکر (ساکارز)

✔️نمک طعام ( NaCl)

✔️پتاسیم کلرید (KCl)

✔️پتاسیم کلرات (KClO3)

✔️نیتراتها مثل نقره نیترات، پتاسیم نیترات، آمونیوم نیترات، سرب(II)نیترات

فاز و چند نکته مهم کنکوری

?فاز بخشی از ماده است که تمام خواص فیزیکی و شیمیایی (خواص شدتی) در سراسر آن یکسان است.

?خواص شدتی که در فاز مورد توجه قرار میگیرند مثل: رنگ، بو، طعم، دما، چگالی، نقطه ذوب و جوش و ذوب، ضریب شکست، ظرفیت گرمایی ویژه و مولی…

?مفهوم حالت فقط به حالت فیزیکی ماده دلالت دارد.

?هر فاز دارای خواص شدتی کاملا یکسان در تمام قسمتهای آن است.

?مخلوط چند گاز یک فاز محسوب می شود چون درهم حل می شوند.

?در مخلوط مواد جامد، هر جامد به تنهایی یک فاز جداگانه محسوب می شوذ.

?تغییر فاز مواد خالص یک تغییر فیزیکی محسوب می شود چون ماهیت آنها تغییر نمی کند.

?محلولها تک فازی بوده و مرز بین فاز (فصل مشترک) ندارند

تقسیم بندی مواد از لحاظ انحلال پذیری

مواد محلول: انحلال پذیری آنها از یک گرم حل شونده در 100 گرم آب بیشتر است مانند:
?متانول
?اتانول
?استون
?ساکارز
?هیدروژن کلرید
?پتاسیم نیترات

مواد کم محلول: انحلال پذیری آنها بین 0/01 تا یک گرم حل شونده در 100 گرم آب است، مانند:
?هگزانول
?کلسیم سولفات

مواد نامحلول: انحلال پذیری آنها از 0/01 حل شونده در 100 گرم آب کمتر است مانند:
?نقره کلرید
?باریم سولفات

حلالهای پرکاربرد در شیمی

آب H2O
?مولکولی قطبی است
?توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی دارد
?مهم ترین حلال صنعتی
?محلول آبی : محلولهایی که حلال آنها آب است

 اتانول C2H5OH
?دو بخش قطبی و ناقطبی دارد
?توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی دارد
?مهم ترین حلال صنعتی پس از آب
?مایع بی رنگ و فرار
?کاربرد: مواد دارویی، آرایشی و بهداشتی و ضدعفونی کردن زخم ها

 هگزان C6H14
?مولکول ناقطبی
?مایع فرار و بی رنگ
?از نفت خام به دست می آید
?کاربرد : رقیق کننده برای رنگهای پوششی

 استون C3H6O
?مولکولی قطبی است
?مایع بی رنگ و فرار
?به هر نسبتی در آب حل میشود
?کاربرد : حلال مناسب برای رنگها، چربی ها و لاکها

 تولوئن C7H8
?مولکول ناقطبی و آروماتیک
?در قطران زغال سنگ یافت میشود
?بی رنگ و آتش گیر است
?کاربرد : به عنوان حلال در صنایع رنگ و رزین

تقسیم بندی مواد

مواد را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

مواد خالص که شامل عنصر و ترکیب است.

?عنصر: به ماده ای گفته می شود که تنها از یک نوع اتم ساخته شده است. مثل آهن، اکسیژن و ….

?مواد ترکیب: از بیش از یک اتم ساخته شده اند. مثل H2O و NaCl

مواد ناخالص (مخلوط) که شامل همگن و ناهمگن است.

?مخلوط همگن (محلول): مخلوطهایی که ترکیب اجزای آنها یکسان است و ذره های تشکیل دهنده آنها بطور یکنواخت در هم پخش شده اند (مخلوط یک فازی را محلول می گویند)

?مخلوط ناهمگن: مخلوطی که ذرات تشکیل دهنده آن بطور یکنواخت درهم پخش نشده اند و مرز میان فازها قابل تشخیص است.

نکات ترکیبی استرها

?اگر به جای اتم هیدروژن گروه کربوکسیل، آلکیل قرار بگیرد، استر تولید می شود.

?استرها از واکنش کربوکسیلیک اسیدها با الکل ها در محیط اسیدی تهیه می شوند.

?از گرم کردن استرهای طبیعی در محلول سدیم هیدروکسید، صابون به دست می آبد.

?طعم و بوی مواد غذایی و میوه ها به علت وجود استر در ترکیب آنهاست.

 طعم و بوی انگور: اتیل هپتانوات (۹ کربنه)

طعم وبوی موز : پنتیل اتانوات (۷ کربنه)

طعم و بوی سیب: متیل بوتانوات (۵ کربنه)

طعم آناناس : اتیل بوتانوات (۶ کربنه)

اتیل استات به عنوان حلال در صنایع چسب و رنگ کاربرد دارد (۴ کربنه).

کاربردهای کنکوری ترکیبات آلی

قسمت_دوم

?از پلی وینیل کلرید در ساخت وسایل پلاستیکی استفاده می شود.

?در گذشته نفتالن به عنوان ضد بید برای نگهداری فرش و لباس کاربرد داشت.

?مواد آروماتیک می توانند عدد اکتان بنزین را بالا ببرند.

?بنزآلدهید در ساختار بادام یافت می شود.

?2-هپتانون ماده آلی موجود در میخک است.

?فرمالدهید (متانال) برای نگهداری نمونه های جانوری استفاده می شود.

?شیر ترش شده حاوی لاکتیک اسید است.

?سرکه حاوی استیک اسید است.

?طعم و مزه آناناس به علت وجود استر اتیل بوتانوات است.

?پمادهای موضعی کاهش درد، حاوی منتول هستند.

?بوی گل رز و محمدی به علت حضور ترکیبات الکلی در ساختار آنهاست.

?بوی بد ماهی فاسد شده به دلیل آزاد شدن مولکول تری متیل آمین است.

?آسپرین و ایبوبروفن معروفترین داروهای کاهش درد، تب و التهاب محسوب می شوند.

?کولار (دارای گروه آمیدی) پلیمری مقاوم است که در تهیه تایر، بال هواپیما، قایق، جلیقه ضدگلوله و لباس موتورسواری کاربرد دارد.

کاربرد های کنکوری ترکیبات آلی

قسمت_اول

?ایزوبوتان (2-متیل پروپان) برای پر کردن افشانه ها استفاده می شود.

?از گاز بوتان در فندک استفاده می شود.

?گاز طبیعی به طور عمده از متان است.

?بیشترین جزء نفت خام را آلکانها تشکیل می دهند.

?کربن مونوکسید قاتل بی صدا (خفه کننده) است، متاسفانه!

?اتن ماده هورمون مانند و عمل آورنده میوه های نارس مثل موز و گوجه فرنگی است.

?پلی پروپن در تولید طناب، فرش و بسته بندی مواد غذایی بکار می رود.

?از سیانواتن برای تولید پتوی آکریلیک استفاده می شود.

?از اتین (استیلن) برای برشکاری و جوشکاری استفاده می شود.

صفر تا ? درباره آسپارتام

?فرمول مولکولی آن C14H18N2O5 است.

?گروه عاملی های استری، آمینی، آمیدی، کربوکسیل #دارد.

?گروه عاملی آلفا-آمینواسید #ندارد (ولی گروه آمین و کربوکسیل را یکجا می توان بتا-آمینواسید در نظر گرفت)

?گروه عاملی کتونی، آلدهیدی و اتری #ندارد.

?یک حلقه آروماتیک بنزنی دارد.

?6 پیوند دوگانه دارد.

?33 پیوند یگانه دارد.

?12 جفت الکترون ناپیوندی (24 عدد) روی اتمها قرار دارد.

?از 14 اتم کربن موجود، 9 تا سه قلمرویی (زاویه 120 و سه ضلعی مسطح) و 5 تا چهارقلمرویی (زاویه 109/5 و چهاروجهی) هستند.

صفر تا صد درباره ایبوبروفن

?فرمول مولکولی آن C13H18O2 است.

?یک گروه کربوکسیل و یک گروه بنزن دارد.

?4 پیوند دوگانه و بقیه یگانه هستند.

?کلا 4 جفت الکترون ناپیوندی دارد (روی 2 اتم اکسیژن).

?7 اتم کربن و یک اتم اکسیژن 3 قلمرو الکترونی دارند (زاویه 120 درجه و مسطح مثلثی)

?6 اتم کربن و یک اتم اکسیژن 4 قلمرو الکترونی دارند (زاویه 109/5 درجه چهاروجهی)

?از جمله داروهای کاهش درد، تب و التهاب محسوب می شوند.

?3 مولکولی هیدروژن برای سیر کردن پیوندهای دوگانه کربن-کربن نیاز است.

?از سمت گروه کربوکسیل توانایی تشکیل پیوند هیدروژنی دارد.

جفت ترکیبهای ایزومر

⭕️آلدهیدها و کتونها؛ مثلا استون و پروپانال ایزومر ساختاری هستند.

⭕️الکلها و اترها؛ مثلا اتانول با دی متیل اتر یا پروپانول با اتیل متیل اتر ایزومر ساختاری هستند.

⭕️آلکنها و سیکلوآلکانها؛ مثلا 1-بوتن و سیکلوبوتان ایزومر ساختاری هستند.

⭕️کربوکسیلیک اسیدها و استرها؛ مثلا پروپانوییک اسید با متیل اتانوات ایزومر ساختاری هستند.

ترکیبات ذکر شده به شرط داشتن تعداد کربن برابر، دو به دو باهم ایزومر ساختاری هستند.

صفر تا صد درباره منتول

?منتول در واقع یک سیکلوهگزان است که یک گروه متیل، یک گروه ایزوپروپیل و یک گروه الکلی به آن متصل شده است.

?فرمول مولکولی آن C10H20O می باشد.

?همه کربن ها سیر شده و دارای 4 قلمرو الکترونی هستند.

?31 جفت الکترون پیوندی دارد.

?2 جفت الکترون ناپیوندی دارد.

?قابلیت تشکیل پیوند هیدروژنی دارد.

?همه کربن ها آرایش 4 وجهی با زاویه 109/5 درجه دارند.

?اکسیژن زاویه خمیده دارد.

?در پمادهای موضعی برای کاهش درد استفاده می شود.

صفر تا صد بنزآلدهید

?این ترکیب یک حلقه بنزنی است که یک گروه آلدهیدی به ان متصل شده است.

?فرمول مولکولی آن C7H6O است.

?همه کربن ها در ساختار آن سیر نشده و سه قلمرو الکترونی (پیوندی) دارند.

?زاویه پیوندی کربن ها 120 درجه است.

?اکسیژن آن سه قلمرو الکترونی دارد.

?حلقه بنزنی چون آروماتیک است، الکترونها در داخل آن رزونانس کرده و طول و انرژی پیوندها بینابین یگانه و دوگانه هستند.

?این ترکیب 4 پیوند دوگانه و 10 پیوند یگانه دارد.

?این ترکیب 2 جفت الکترون ناپیوندی دارد.

?18 جفت الکترون پیوندی دارد.

?این ترکیب در بادام (خوراکی) یافت می شود.

صفر تا صد درباره بنزن

?ساده ترین ترکیب آروماتیک است.

?فرمول مولکولی آن C6H6 است.

?همه کربن ها سیر نشده هستند.

?با سه مولکول هیدروژن میتواند سیر شده و به سیکلوهگزان تبدیل شود (البته این فرآیند به این راحتی انجام نمیشود!!)

?مولکولی ناقطبی است و در حلالهای ناقطبی حل می شود.

?تمامی کربن ها سه قلمرو پیوندی دارند.

?مادر خانواده ترکیبات آروماتیک است! (اکثر ترکیبات آروماتیک را بنزن بدست می آورند).

?مایع بی رنگ و فرار است (نقطه جوش زیر 100 درجه).

?شعله سوختن آن زرد رنگ همراه با دوده است.

?در نفت خام و قطران زغال سنگ یافت می شود.

?سرطانزا و سمی است.

فرمول عمومی ترکیبات آلی

?آلکان: (CnH(2n+2

?آلکن: CnH2n

?آلکین: (CnH(2n-2

?سیکلوآلکان: CnH2n

?الکل تک عاملی: CnH(2n+1)OH

?اتر خطی: CnH(2n+2)O

?آلدهید: CnH(2n)O

?کتون: CnH(2n)O

?کربوکسیلیک اسید:CnH(2n)O2

?استر خطی: CnH(2n)O2

 در تمامی موارد، ترکیب با گروه تک عاملی و سیر شده مد نظر است

صفر تا صد درباره فنول

?ترکیبی آروماتیک با یک حلقه بنزن است که یک گروه هیدروکسیل به آن متصل شده است.

?فرمول مولکولی فنول C6H5-OH است.

?جامد و سفید رنگ است.

?در آن اتمهای کربن، سه قلمرو الکترونی، اکسیژن چهار قلمرو الکترونی دارد.

?16 جفت الکترون پیوندی و 2 جفت الکترون ناپیوندی دارد.

?قابلیت تشکیل پیوند هیدروژنی از طرف گروه هیدروکسیل را دارد.

?در قطران زغال سنگ یافت می شود.

?سمی و سرطانزاست.

شباهت الماس و گرافیت

?هر دو از دگرشکلهای خالص عنصر کربن هستند.

?هر دو، مولکول مجزا ندارند و جزو جامدهای کووالانسی محسوب می شوند.

?در بلور الماس و صفحه گرافیت یک مولکول غول آسا با چند میلیارد اتم کربن وجود دارد.

?عدد اکسایش کربن در هر دو برابر صفر است.

?در هر دو، هر اتم کربن 4 پیوند تشکیل داده است.

ویژگی های منحصر بفرد کربن

?کربن در گروه 14، با عدد اتمی 6 و دارای 4 الکترون در لایه ظرفیت است.

?بار موثر هسته اتم کربن اجازه پذیرفتن 4 الکترون و توانایی جذب 4 الکترون برای رسیدن به اکتت ندارد.

?کربن با به اشتراک گذاشتن 4 الکترون به اکتت می رسد.

?توانایی تشکیل پیوندهای محکم با نافلزهایی مثل نیتروژن، اکسیژن، گوگرد و هالوژن را دارد.

?همه زیست مولکولها ترکیبات کربن دار هستند.

?کربن جهان زنده را بوجود آورده است.

?بعضی از دگر شکل یا آلوتروپ کربن عبارتند از: گرافیت، الماس،دوده

?کربن توانایی تشکیل پیوندهای یگانه، دوگانه و سه گانه با دیگر اتمها دارد.

?کربن توانایی تشکیل زنجیرهای بلند، کوتاه، حلقه های بزرگ و کوچک را دارد.

مقدمه کوتاه بخش ترکیات آلی

?زباله های پلاستیکی بیشترین حجم را درمیان انواع زباله ها دارند.

?زباله های پلاستیکی قرنها در طبیعت بدون تغییر باقی می مانند.

?پلاستیکها نوعی پلیمر هستند.

?نایلون در طبیعت به آسانی از بین نمی رود.

?پلیمرهای زیست تخریب پذیر جایگزین مناسبی برای انواع پلاستیک ها هستند.

?پلیمرهای زیست تخریب پذیر به علت گران بودن به طور گسترده استفاده نمی شوند.

?کربن عنصر اصلی پلاستیک، نایلون و پلیمرهای زیست تخریب پذیر است.

چند مقایسه مهم از آنتالپی های سوختن 

✔️آنتالپی سوختن آلکانها از آلکن و آنهم از آلکین بیشتر است (با تعداد کربن برابر و راست زنجیر)

?مثال:
اتان > اتن > اتین

✔️آنتالپی سوختن آلکانها از الکل ها بیشتر است (با تعداد کربن برابر و راست زنجیر)

?مثال:
متان > متانول
اتان > اتانول

✔️آنتالپی سوختن الکل ها از آلکن و آلکین ها (با تعداد کربن برابر) بیشتر است.

?مثال:
اتان > اتانول > اتن

✔️در هر رده از ترکیبات، با افزایش تعداد کربن آنتالپی سوختن افزایش می یابد.

?مثال:
اتان > متان
اتانول > متانول
پروپن > اتن

✔️داغی شعله حاصل از سوختن علاوه بر آنتالپی سوختن به تعداد فرآورده های تولید شده نیز بستگی دارد و ممکن است ترکیبی با داشتن آنتالپی سوختن بیشتر، داغی شعله پایینی داشته باشد.

?مثال: ترتیب داغی شعله
اتین > اتن > اتان

تله احتمالی طراحان کنکوری

✔️ایزومر
✔️ایزوتوپ
✔️آلوتروپ

تعریف این سه مفهوم خیلی ساده بوده و هیچ ابهامی در آن وجود ندارد، اما طراحان کنکور می توانند این کلمات را به جای هم در گزینه ها استفاده کنند و داوطلب خسته و کلافه شده سرجلسه کنکور را مثل آب خوردن به اشتباه بیندازند!
بهتر است یکبار دیگر تعریف آنها را مرور کنیم:

▪️ایزومر: ترکیبهایی که فرمول مولکولی یکسان ولی فرمول ساختاری متفاوتی دارند، مثل اتانول و دی متیل اتر که فرمول مولکولی هر دو C2H6O می باشد. یا بوتان و متیل پروپان که فرمول مولکولی هر دو C4H10 می باشد.

▪️ایزوتوپ: اتمهایی که عدد اتمی برابر ولی عدد جرمی متفاوتی دارند. اختلاف ایزوتوپها در تعداد نوترون می باشد.

▪️آلوتروپ: به شکل های گوناگون از یک عنصر گفته می شود که در طبیعت یافت می شود، مثلا الماس و گرافیت دگرشکل های عنصر کربن و اکسیژن و اوزون دگر شکل های اکسیژن می باشند.

واکنش های تولید گازها (کنکوری)

گاز هیدروژن
?تجزیه آمونیاک
?تجزیه متانول
?تهیه گاز آب
?برقکافت محلول آبی NaCl در کاتد
?واکنش فلزات قلیایی و قلیایی خاکی (بجز بریلیم) با آب
?واکنش بعضی فلزات با اسیدها (مثل Zn با HCl)

 گاز نیتروژن 
?تجزیه آمونیاک
?انفجار نیتروگلیسیرین
?تجزیه NaN3 (اولین واکنش کیسه هوا)
?تجزیه NO در مبدلهای کاتالیستی
?تجزیه آمونیوم دی کرومات (آزمایش کوه آتشفشان)

 گاز کلر 
?واکنش MnO2 با محلول HCl
?برقکافت NaCl مذاب
?برقکافت محلول آبی و غلیظ NaCl
?واکنش محلول HCl با محلول HClO

 گاز کربن دی اکسید
?سوختن کامل هیدروکربنها، الکلها، استون و ….
?اکسایش گلوکز در بدن
?تولید آلومینیوم در فرآیند هال
?انفجار (تجزیه) نیتروگلیسیرین
?تجزیه کربناتها و بیکربناتها (هیدروژن کربتاتها)
?واکنش بخار آب داغ با زغال سنگ
?واکنش اسیدها با کربناتها یا بیکربناتها
?واکنش سنگ معدن آهن با کربن برای تولید آهن

نکات کنکوری نیتروگلیسیرین

?فرمول شیمیایی این ماده بصورت C3H5(NO3)3 می باشد.

?حالت فیزیکی آن در دمای اتاق  مایع است.

?این ماده به شدت  انفجاری است.

?انفجار این ماده یک واکنش  تجزیه است.

?واکنش انفجار این ماده  گرماده است (آنتالپی منفی).

?همه فرآورده های حاصل از انفجار  گاز هستند.

?گازهای نیتروژن (N2)، اکسیژن (O2)، کربن دی اکسید (CO2) و بخار آب (H2O) فرآورده های حاصل از انفجار هستند.

?در واکنش انفجار این ماده تغییر حجم مثبت است یعنی سامانه روی محیط کار انجام می دهد و علامت کار #منفی است.

?از تجزیه 4 مول نیتروگلسیرین، 29 مول گاز تولید می شود.

نکات مربوط به آنتروپی

▪️آنتروپی ماده خالص با افزایش دما افزایش می یابد.

▪️آنتروپی مواد در صفر مطلق، صفر در نظر گرفته می شود زیرا در این دما ذرات سازنده ماده هیچ حرکتی ندارند.

▪️آنتروپی مواد در صفر درجه سلسیوس، صفر نیست.

▪️آنتروپی محلول آبی بیشتر از آب خالص است.

▪️انحلال جامد در مایع با افزایش آنتروپی همراه است.

▪️انحلال مایع در مایع با افزایش آنتروپی همراه است.

▪️انحلال گاز در مایع با کاهش آنتروپی همراه است.

▪️در یک واکنشی اگر تعداد مول گازی فرآورده ها بیشتر از واکنش دهنده ها باشد، با افزایش آنتروپی همراه است.

▪️در انتقال گاز به یک ظرف بزرگتر، آنتروپی افزایش می یابد.

واکنش های گرماگیر

?شکستن پیوند

?اکثر واکنش های تجزیه؛ مانند تجزیه کربناتها، کلراتها و نیتراتها

?انحلال اکثر نمکها در آب؛ مانند انحلال آمونیوم نیترات در آب

?فرآیند ذوب (تبدیل جامد به مایع)

?فرآیند تصعید (تبدیل جامد به گاز) مثل تصعید یخ خشک یا نفتالن

?فرآیند تبخیر (تبدیل مایع به گاز)

استثناها

?برخی از واکنش های تجزیه گرماده هستند مثل: تجزیه پتاسیم کلرات، آب اکسیژنه، آمونیوم دی کرومات، نیتروگلیسیرین

?انحلال کلسیم کلرید در آب گرماده است.

انرژی آزاد گیبس G

▪️انرژی آزاد گیبس مقدار انرژی در دسترس برای انجام یک فرآیند است.

▪️اگر یک عامل مساعد و عامل دیگری نامساعد باشد، دما در خودبه خودی بودن آن واکنش خیلی تاثیر دارد و باید انرژی آزاد گیبس را محاسبه کنیم.

▪️انرژی آزاد گیبس از کم کردن (حاصلضرب دما در تغییر آنتروپی) از مقدار آنتالپی به دست می آید.
Delta G = Delta H – T Delta S

▪️در رابطه انرژی آزاد گیبس، دما برحسب کلوین است .

▪️در رابطه انرژی آزاد گیبس، باید آنتالپی و آنتروپی یکای یکسانی داشته باشند(هر دو ژول یا هر دو کیلوژول).

▪️اگر تغییر انرژی آزاد گیبس منفی باشد؛ واکنش خودبه خودی است.

▪️اگر نغییرات انرژی آزاد گیبس مثبت باشد؛ واکنش غیر خودبه خودی است.

▪️اگر تغییرات انرژی آزاد گیبس برابر صفر باشد؛ واکنش تعادلی است (در بخش2 شیمی4 بررسی می شود)

▪️انرژی آزاد گیبس تابع حالت است.

پیش گویی خودبه خودی بودن یا نبودن واکنش بدون نیاز به محاسبه انرژی آزاد گیبس

دو عامل در خودبه خودی بودن واکنش نقش دارند:

تغییرات آنتالپی (منفی = مساعد)

تغییرات آنتروپی (مثبت = مساعد)

▪️اگر هر دو عامل مساعد باشند (آنتالپی منفی، آنتروپی مثبت)، واکنش در هر دمایی در جهت نوشته شده خودبخودی است (در جهت برگشت در هر دمایی غیرخودبه خودی است).

▪️اگر هر دو عامل نامساعد باشد (آنتالپی مثبت، آنتروپی منفی)، واکنش در هر دمایی در جهت نوشته شده غیرخودبه خودی است (در جهت برگشت در هر دمایی خودبخودی است).

▪️اگر هر دو عامل تغییرات آنتالپی و آنتروپی مثبت باشند (آنتالپی=نامساعد، آنتروپی= مساعد)؛ واکنش در دمای بالا خودبه خودی است.

▪️اگر هر دو عامل تغییرات انتالپی و آنتروپی منفی باشند (آنتالپی=مساعد، آنتروپی = نامساعد)؛ واکنش در دمای پایین خودبه خودی است.

چند نکته مهم از آنتالپی ها

⭕️در معادله واکنش های استاندارد تشکیل و سوختن یک ماده، ماده مورد نظر باید ضریب یک داشته باشد و بقیه مواد می توانند هر ضریبی داشته باشند، حتی عدد کسری

⭕️در مواردی مثل سوختن گرافیت می توان آنتالپی استاندارد سوختن گرافیت را برابر با آنتالپی استاندارد تشکیل CO2 در نظر گرفت.

⭕️علامت مثبت در آنتالپی واکنش ها نشان دهنده پایداری واکنش دهنده هاست.

⭕️علامت منفی در آنتالپی واکنش، نشان دهنده پایداری فرآورده هاست.

⭕️از آنتالپی استاندارد تشکیل برای توجیه یافت نشدن عنصرها در طبیعت به حالت عنصری استفاده می کنند.

⭕️آنتالپی استاندارد تشکیل منفی نشان دهنده آن است که آن ماده از عنصرهای سازنده خود پایدارتر است. پس عنصرها در واکنش های مختلف شرکت می کنند و به ترکیبهای گوناگون تبدیل می شوند از این روز اغلب آنها در طبیعت به حالت عنصری یافت نمی شوند.

واکنش های گرماگیر

?شکستن پیوند

?اکثر واکنش های تجزیه؛ مانند تجزیه کربناتها، کلراتها و نیتراتها

?انحلال اکثر نمکها در آب؛ مانند انحلال آمونیوم نیترات در آب

?فرآیند ذوب (تبدیل جامد به مایع)

?فرآیند تصعید (تبدیل جامد به گاز) مثل تصعید یخ خشک یا نفتالن

?فرآیند تبخیر (تبدیل مایع به گاز)

 استثناها

?برخی از واکنش های تجزیه گرماده هستند مثل: تجزیه پتاسیم کلرات، آب اکسیژنه، آمونیوم دی کرومات، نیتروگلیسیرین

?انحلال کلسیم کلرید در آب گرماده است

گرماسنج ها

گرماسنج دستگاهی است که بوسیله آن می توان گرمای آزاد یا جذب شده در واکنشها را به روش مستقیم بدست آورد و دو نوع است:

 گرماسنج لیوانی

?در فشار ثابت کار میکند.

?برای اندازه گیری تغییر آنتالپی بکار می رود.

?سامانه منزوی در نظر گرفته می شود (هر چند در واقعیت اینطور نیست).

?برای اندازه گیری گرمای واکنشهایی که محلول در آب هستند مناسب است.

?برای واکنشهای گازی مناسب نیست.

?شامل همزن و دماسنج است.

??گرماسنج بمبی??

?سامانه ای منزوی یا ایزوله است.

?در حجم ثابت کار می کند.

?برای اندازه گیری تغییر انرژی درونی مناسب است.

?برای اندازه گیری گرمای واکنشهای گازی بخصوص واکنش سوختن مناسب است.

?واکنش درون بمب فولادی انجام میگیرد

?دماسنج و همزن داخل حمام آب هستند.

?میله های اتصال داخل بمب هستند

واکنش های گرماده

?واکنش سوختن

?واکنش اکسایش

?واکنش اسید و بازها با همدیگر

?انحلال اسید یا باز در آب

?انحلال اکسیدهای فلزی در آب که باز تولید می کند.

?انحلال اکسیدهای نافلزی که اسید تولید می کند.

?انحلال اکثر گازها در آب

?انحلال موادی که پیوند هیدروژنی در آب تشکیل می دهند.

?میعان (تبدیل گاز به مایع)

?انجماد (تبدیل مایع به جامد)

?چگالش (تبدیل گاز به جامد)

 استثناها

?سوختن گاز N2 گرماگیر است.

?شکر با وجود پیوند هیدروژنی، ولی انحلال گرماگیر در آب دارد.

 ترمودینامیک

چند نکته طلایی از ترمودینامیک

▪️انرژی درونی (E) یک تابع حالت است و delta E تغییر این تابع حالت محسوب می شود. خیلیها این دو را یکی دانسته و به اشتباه هر دو را تابع حالت می نامند. به بیان دیگر delta E بیانگر میزان تغییر تابع حالت E در موقعیتهای مختلف است.

▪️سامانه واقعا منزوی وجود ندارد.

▪️انرژی جهان ثابت است (بیان دیگری از قانون اول ترمودینامیک)

▪️شرایط استاندارد متفاوت از حالت استاندارد ترمودینامیکی است

▪️با استفاده از گرماسنج نمی توان گرما را بطور مستقیم اندازه گرفت؛ بلکه تنها می توان تفاوت دمای آن را پیش از آغاز واکنش و پس از آن اندازه گیری کرد. سپس با استفاده از روایط استوکیومتری و رابطه q=mc deltaT گرمای واکنش را حساب کرد.

حالت استاندارد ترمودینامیکی

▪️پایدارترین شکل ماده خالص

▪️فشار یک اتمسفر

▪️دمای مشخص (معمولا 25 درجه سلسیوس)

▪️مواد جامد یا مایع باید خالص باشند.

▪️مواد گازی باید خالص و در فشار یک اتمسفر باشند.

▪️مواد محلول باید غلظت یک مولار باشند.

▪️از میان دگرشکلهای مختلف یک عنصر، پایدارترین آن را در نظر میگیریم.

▪️برای مشخص بودن شرایط استاندارد، علامت درجه را روی آنتالپی قرار می دهیم.

▪️حالت استاندارد چند ماده:
H2O (l)
CO2 (g)
Hg (l)
C گرافیت
Br2 (l)
I2 (s)
Cl2 (g)

خواص ترمودینامیکی: خواص قابل اندازه گیری یک سامانه که بوسیله آن می توان سامانه را توصیف کرد. به دو دسته تقسیم می شوند: خواص مقداری و خواص شدتی

?خواص مقداری: خواصی که به مقدار ماده بستگی دارند. خواص زیر مقداری هستند:

?جرم
?حجم
?تعداد مول
?ظرفیت گرمایی
? آنتالپی
?آنتروپی
?انرژی آزاد گیبس
?گرما
?انرژی درونی
?کار

?خواص شدتی: خواصی که به مقدار ماده بستگی ندارند. خواص زیر شدتی هستند:

?چگالی
?آنتالپی استاندارد
?ثابت گازها
?انرژی آزاد گیبس استاندارد
?ظرفیت گرمایی ویژه
?ظرفیت گرمایی مولی
?انرژی درونی استاندارد
?فشار
?دما
?غلظت مولی

 نکات ویژه

1⃣خواصی که از تقسیم دو کمیت به یکدیگر به دست می آیند، شدتی هستند مثل:
فشار P=F/A
چگالی d=m/V
غلظت مولی M=n/V

1⃣کمیتهای استاندارد همگی شدتی هستند.

3⃣کمیتهای ویژه همگی شدتی هستند.

نکات و تعاریف ترمودینامیک

✔️ترمودینامیک شاخه ای از علم است که به مطالعه گرما و انتقال آن می پردازد

✔️ترموشیمی شاخه ای از ترمودینامیک است که انرژی گرمایی مبادله شده در واکنش شیمیایی ، تغییر آن و تاثیری که بر حالت ماده دارد را مورد مطالعه قرار می دهد.

✔️هر جسم در حال حرکت دارای انرژی جنبشی است و چون همه ذرات سازنده ماده پیوسته در حال حرکت هستند پس نتیجه می شود همه مواد دارای انرژی هستند.

✔️به مجموع انرژی جنبشی ذرات سازنده یک ماده، گرما یا انرژی گرمایی می گویند.

✔️انرژی گرمایی یک ماده به تعداد ذره های سازنده (جرم یا حجم) آن ماده بستگی دارد. هر چه تعداد ذرات بیشتر باشد انرژی گرمایی آن نیز بیشتر است.

✔️به حرکت نامنظم و پیوسته ذرات یک ماده حرکت گرمایی می گویند. انواع حرکت گرمایی:
?حرکت انتقالی: انتقال ذره از جایی به جای دیگر

?حرکت چرخشی: چرخش ذره به دور محور خود

?حرکت ارتعاشی: ارتعاش ذره ها در امتداد محور پیوند

مقایسه ظرفیت آب در حالتهای مختلف

?ظرفیت گرمایی آب در حالتهای فیزیکی مختلف باهم برابر نبوده و بصورت زیر است:
آب مایع > یخ > بخار آب

?آب = 4.184
?یخ = 2.076
?بخار آب = 2.043

?این مقایسه نشان می دهد که دمای بخار آب در مقایسه با آب مایع و یخ آسان تر و با انرژی کمتری بالا می رود. پایین بودن ظرفیت گرمایی آب در حالت بخار را می توان بدین طریق توجیه کرد که آب در حالت بخار پیوند بین مولکولی ندارد و تمام گرمای داده شده صرف بالا رفتن انرژی جنبشی مولکولهای جدا از هم می شود.

?تفاوت ظرفیت گرمایی در حالت مایع و یخ را نیز می توان به تعداد پیوند هیدروژنی در هر دو حالت نسبت داد. در حالت مایع هر مولکول آب با دو پیوند به مولکولهای مجاور متصل می شود در حالیکه این تعداد در یخ، 4 تا پیوند است.

?همچنین مولکولهای آب در حالت جامد فقط حرکت ارتعاشی دارند و حرکت انتقالی ندارند و این کمک می کند گرمای داده شده را بین خودشان براحتی انتقال بدهند اما در حالت مایع مولکولهای آب علاوه بر حرکت ارتعاشی، حرکت انتقالی نیز دارند و مقداری از گرمای داده شده صرف حرکت انتقالی نیز می شود و دمای آن دیر بالا می رود.

انواع ظرفیت گرمایی

▪️ظرفیت گرمایی: گرمای مورد نیاز برای افزایش دمای یک جسم به اندازه ی یک درجه سلسیوس است. اگر تغییر دما برابر یک باشد، ظرفیت گرمایی جسم با مقدار گرمای مبادله شده برابر است..
C=q/dT

▪️ظرفیت گرمایی ویژه: مقدار گرمای لازم برای افزایش دمای یک گرم از جسمی به اندازه یک درجه سلسیوس.
C=q/m.dT

▪️ظرفیت گرمایی مولی: مقدار گرمای لازم برای افزایش دمای یک مول از یک جسم به اندازه ی یک درجه سلسیوس
C=q/n.dT

?رابطه بین ظرفیت گرمایی مولی و ویژه:
ظرفیت گرمایی ویژه ✖️جرم مولی=ظرفیت گرمایی مولی

?رابطه بین ظرفیت گرمایی و ظرفیت گرمایی ویژه:

ظرفیت گرمایی ویژه✖️جرم جسم=ظرفیت گرمایی

?ظرفیت گرمایی مولی از ظرفیت گرمایی ویژه بیشتر است.

?ظرفیت گرمایی از ظرفیت گرمایی ویژه بیشتر است.

ترکیباتی که همزمان حلقه بنزنی و گروه عاملی کربوکسیلیک اسید در ساختار خود دارند:
?بنزوئیک اسید
?سالیسیلیک اسید
?آسپرین
?آسپارتام
?ایبوبروفن

✔️ترکیباتی که گروه عاملی کربوکسیلیک اسید ندارند:
?ویتامین ث (آسکوربیک اسید)
?ویتامین A (رتینول)
?بنزآلدهید
?متیل سالیسیلات
?منتول
?بنزن
?نفتالن
?سیکلوهگزان

صفر تا صد کربوکسیلیک اسیدها

?کربوکسیلیک اسیدها گروه عاملی کربوکسیل (COOH-) دارند.

?جزو اسیدهای ضعیف هستند (یونش تعادلی) و برای آنها ثابت اسیدی تعریف می شود.

?تا 5 کربن در آب محلول بوده و با افزایش زنجیر کربنی قسمت ناقطبی بزرگ شده و انحلال پذیری در آب کاهش می یابد.

?با افزایش زنجیر کربنی متصل به گروه کربوکسیل، قدرت اسیدی کاهش می یابد.

?ساده ترین آنها، متانوییک اسید (فرمیک اسید یا جوهر مورچه ) است.

?نام آشناترین آنها، اتانوییک اسید (استیک اسید یا جوهر سرکه) است.

?اتان دی اوییک اسید یا اگزالیک اسید، یک کربوکسیلیک اسید دو عاملی است.

?اگزالیک اسید در ریواس و اسفناج وجود دارد و به جوهر ترشک هم معروف است.

?اتصال گروه الکترون دهنده به کربوکسیل (مثل گروه آلکیل)، قدرت اسیدی آنها را کاهش می دهد.

?اتصال گروه الکترون کشنده (مثل هالوژنها) قدرت اسیدی آنها را افزایش می دهد.

?هر چه الکترونگاتیوی اتم متصل به گروه آلکیل بیشتر باشد، اسید قویتر است.

?هر چه اسید قویتر باشد، باز مزدوج آن ضعیفتر بوده و پایدارتر است و بالعکس.

?بنزوئیک اسید یک کربوکسیلیک اسید آروماتیک است که در تمشک و پوسته برخی درختان یافت می شود.

نحوه عملکرد بافر استات

محلول بافر (تامپون) محلولی متشکل از اسید ضعیف و نمکش یا باز ضعیف و نمکش است که در مقابل تغییر pH بر اثر افزایش اسید و یا باز مقاومت میکنند.

نحوه عملکرد بافر استیک اسید/استات (با غلظت برابر) در مواجهه با افزایش اسید قوی و باز قوی به این صورت است:

??وقتی اسید قوی اضافه میشود یون هیدرونیوم با یون استات ترکیب میشود و مقدار استیک اسید افزایش می یابد ( یون کلر تماشاگر است و وارد واکنش نمیشود)

??وقتی باز قوی اضافه میشود، یون هیدروکسید، یون هیدرونیوم را از استیک اسید جدا کرده و آب تولید میکند و مقدار استیک اسید کاهش یافته و یون استات افزایش می یابد. ( یون سدیم تماشاگر است و وارد واکنش نمیشود)

نکات طلایی SO3، CO2 و N2O5

?هر سه آنها اکسید نافلزی بوده و در نظریه آرنیوس اسید محسوب می شوند.

?هر سه آنها در آب محلولند.

?از حل شدن مول برابر از آنها در آب، مول برابری یون هیدرونیوم آزاد می شود.

?با نظریه لوری-برونستد نمی توان خاصیت اسیدی آنها را توجیه کرد.

?هر سه آنها ترکیب مولکولی هستند و پیوند کووالانسی دارند.

?دو مولکول SO3 و N2O5 پیوند داتیو دارند ولی CO2 فاقد پیوند داتیو می باشد.

نکات مربوط به استرها

▪️اگر در گروه کربوکسیل به جای هیدروژن اسیدی، یک گروه آلکیل قرار بگیرد، استر به دست می آید.

▪️استرها از مشتقات کربوکسیلیک اسیدها هستند.

▪️گروه عاملی استری به صورت -COO- و فرمول عمومی استرهای خطی CnH2nO2 می باشد.

▪️استرهای سبک طعم و بوی شاخص میوه ها و عطر گل هستند.

▪️یکی از استرهای معروف در شیمی سوم، متیل سالیسیلات است که از واکنش سالیسیک اسید با متانول در محیط اسیدی تهیه شده و بعنوان طعم دهنده مواد غذایی و دارویی استفاده می شود.

▪️برای نامگذاری استرها ابتدا گروه متصل به اکسیژن و سپس نام زنجیر اصلی که گروه کربوکسیلات را شامل می شود، می نویسیم.

▪️چند مثال از نامگذاری استرها:
CH3COOCH3 متیل اتانوات
HCOOCH2CH3 اتیل متانوات
CH3CH2COOCH2CH3 اتیل پروپانوات

صفر تا صد آمین ها

?آمین ها ترکیبات آلی هستند که در ساختار خود نیتروژن (N) دارند.

?آمین ها از جایگزینی یک، دو و یا سه هیدروژن آمونیاک (NH3) با گروه های آلکیل به دست می آیند.

?آمین نوع آول از جایگزین کردن یک اتم هیدروژن آمونیاک با یک گروه آلکیل به دست می آید مثل: متیل آمین ، اتیل آمین

?آمین نوع دوم از جایگزین کردن دو اتم هیدروژن آمونیاک با دو گروه آلکیل یکسان یا مختلف به دست می آید مثل : دی متیل آمین، دی اتیل آمین، اتیل متیل آمین

?آمین نوع سوم از جایگزین کردن سه اتم هیدروژن آمین با سه گروه آلکیل یکسان یا مختلف به دست می آید مثل: تری متیل آمین، تری اتیل آمین.

?آمین ها به علت جفت الکترون ناپیوندی روی اتم نیتروژن خود، می توانند یک پروتون بپذیرند و خاصیت بازی دارند.

?آمین ها باز ضعیفی محسوب می شوند. یونش آنها تعادلی و دارای ثابت بازی هستند.

?گروههای الکترون دهنده متصل به آمین (مثل آلکیل ها)، چگالی الکترون روی نیتروژن را افزایش داده و خاصیت بازی آمین ها را افزایش می دهند.

?گروههای الکترون کشنده متصل به آمین ها، خاصیت بازی آنها را کاهش می دهند.

?با افزایش زنجیر آلکیل متصل به آمین، خاصیت بازی آن افزایش می یابد.

?مقایسه قدرت بازی انواع آمین ها:
نوع دوم > نوع اول > نوع سوم > آمونیاک

?مقایسه قدرت بازی چند آمین:
دی اتیل آمین > دی متیل آمین > اتیل آمین > متیل آمین > آمونیاک

?فدرت بازی آمین های نوع سوم مطابق انتظار نیست و از نوع اول و دوم کمتر است (با اینکه گروه آلکیل متصل بیشتری دارد). علت این پدیده ممانعت فضایی گروههای آلکیل است که اجازه نمی دهنده پروتون به راحتی به نیتروژن نزدیک شود.

مقایسه سه ترکیب مهم کنکوری

?گلی سین از خانواده آلفاآمینواسید، پروپانوییک اسید از خانواده کربوکسیلیک اسید و بوتیل آمین از خانواده آمین هاست.

?در دمای اتاق گلی سین جامد بوده ولی پروپانوییک اسید و بوتیل آمین مایع هستند.

?بوتیل آمین مایعی فرار است (یعنی دمای جوش آن از 100 درجه کمتر است)، ولی پروپانوییک اسید بصورت مایعی روغنی شکل است.

?ترتیب نقطه ذوب که بیانگر نیروی بین مولکولی نیز است:
گلی سین > پروپانوییک اسید > بوتیل آمین

?گلی سین جامدی یونی است (به علت دارا بودن گروههای اسیدی و بازی)، به همین دلیل در آب بهتر حل می شود و در حلالهای کم قطبی مثل اتانول و دی اتیل اتر نامحلول است.

?بوتیل آمین و پروپانوییک اسید به علت داشتن گروههای قطبی، در آب و به علت داشتن زنجیره هیدروکربنی ناقطبی، در اتانول و دی اتیل اتر محلول هستند.

?بوتیل آمین به علت زنجیره هیدروکربنی بلندتر، در اتانول و دی اتیل اتر بیشتر از پروپانوییک اسید حل می شود.

سه ترکیب مهم کنکوری

?گلی سین

➕فرمول: NH2-CH2-COOH
➕جرم مولکولی: 75 گرم بر مول
➕نقطه ذوب: 232 درجه سلسیوس
➕نقطه جوش: خیلی بالا
➕انحلال در آب: خیلی زیاد
➕انحلال در اتانول: نامحلول
➕انحلال در دی اتیل اتر: نامحلول

?پروپانوییک اسید

➕فرمول: CH3CH2COOH
➕جرم مولکولی: 74 گرم برمول
➕نقطه ذوب: 21- درجه سلسیوس
➕نقطه جوش: 141 درجه سلسیوس
➕انحلال در آب: خیلی زیاد
➕انحلال در اتانول: زیاد
➕انحلال در دی اتیل اتر: زیاد

?بوتیل آمین

➕فرمول: CH3CH2CH2CH2NH2
➕جرم مولی: 73 گرم بر مول
➕نقطه ذوب: 50- درجه سلسیوس
➕نقطه جوش: 78 درجه سلسیوس
➕انحلال در آب: خیلی زیاد
➕انحلال در اتانول: خیلی زیاد
➕انحلال در دی اتیل اتر: خیلی زیاد

(صفحه ۸۳ _ شیمی ۴)

صفر تا صد آمینواسیدها

?آمینواسیدها یک گروه باز آلی (آمین) و یک گروه اسید آلی (کربوکسیل) دارند.

?می توانند هم با اسیدها و هم با بازها واکنش دهند، پس آمفوتر هستند.

?آمینو اسیدها واحد سازنده پروتئین ها هستند.

?همه آمینواسیدهای طبیعی آلفا آمینواسید هستند یعنی گروه آمین و گروه کربوکسیل به یک کربن متصل اند.

?ساده ترین آلفا آمینو اسید، گلی سین است که نام دیگر آن آمینواتانوییک اسید یا آمینواستیک اسید است.
NH2-CH2-COOH

?از 20 آمینواسید طبیعی، بدن فقط قادر به ساختن 10 تا از آنهاست.

?آمینواسیدها به علت داشتن گروه کربوکسیل و آمین، می توانند پیوندهای هیدروژنی زیادی تشکیل دهند. به همین دلیل جامد بوده و نقطه ذوب بالایی دارند.

?آمینواسیدها در گروه R باهم تفاوت دارند و به شرط داشتن شرایط پیوند هیدروژنی، از طرف گروه R هم می توانند پیوند هیدروژنی درون و بین مولکولی تشکیل دهند.

?آمینواسیدها به علت قطبیت بالا در حلالهای قطبی مثل آب به خوبی حل شده ولی در حلالهایی مثل اتانول و دی اتیل اتر که بخش ناقطبی قابل توجهی دارند نامحلول هستند.

نکات کنکوری استرها

?اگر به جای اتم هیدروژن گروه کربوکسیل، آلکیل قرار بگیرد، استر تولید می شود.

?استرها از واکنش کربوکسیلیک اسیدها با الکل ها در محیط اسیدی تهیه می شوند.

?از گرم کردن استرهای طبیعی در محلول سدیم هیدروکسید، صابون به دست می آبد.

?طعم و بوی مواد غذایی و میوه ها به علت وجود استر در ترکیب آنهاست.

طعم و بوی انگور: اتیل هپتانوات

طعم وبوی موز : پنتیل اتانوات

طعم و بوی سیب: متیل بوتانوات

طعم آناناس : اتیل بوتانوات

اتیل استات به عنوان حلال در صنایع چسب و رنگ کاربرد دارد.

 روش کوتاه برای تشخیص خاصیت نمکها

با استفاده از روشی تستی و کوتاه و بدون نوشتن معادله آبکافت، می توان به خاصیت اسیدی، بازی یا خنثی بودن نمکها پی برد. برای این منظور به کاتیون حاصل از نمک یون هیدروکسید و به آنیون حاصل از نمک یون پروتون (تا خنثی شدن بار) اضافه می کنیم و با موقعیتهای زیر خاصیت نمک را پیشگویی میکنیم:

نمک حاصل از واکنش اسید قوی با باز قوی ،خنثی است مثل NaCl که از واکنش اسید و باز قوی HCl و NaOH به دست آمده است. مثالهای دیگری از این نوع نمکها: KClO4، KNO3، NaI

نمک حاصل از خنثی شدن اسید قوی با باز ضعیف، اسیدی است مثل AlCl3 که از واکنش اسید قوی HCl با باز ضعیف Al(OH)3 حاصل شده است. مثالهای دیگر: NH4NO3

نمک حاصل از خنثی شدن اسید ضعیف با باز قوی، خاصیت بازی دارد مثل KCN که از واکنش اسید ضعیف HCN با باز قوی KOH حاصل شده است. مثالهای دیگر: Na2CO3، K2S

آبکافت یون آمونیوم

?محلول آمونیاک (NH3) باز ضعیفی یوده، در نتیجه اسید مزدوج آن یعنی یون آمونیوم (NH4 مثبت) اسید قویتری بوده و توانایی آبکافت دارد.

?یون آمونیوم با دادن یک پروتون به مولکول آب، یون هیدرونیوم محلول را افزایش داده و محلول را اسیدی می کنند.

?واکنش آبکافت آمونیوم:
NH4 + H2O <=> NH3 + H3O

?یون آمونیوم چهار قلمرو الکترونی پیوندی دارد در نتیجه شکل هندسی آن چهاروجهی است.

?یون هیدرونیم 3 قلرو الکترونی پیوندی و یک قلمرو الکترونی ناپیوندی دارد، در نتیجه شکل هرم قاعده مثلثی دارد.

تناقض در خاصیت نمک NaHSO4!

کاتیون این نمک از باز قوی NaOH و آنیون آن از اسید قوی H2SO4 حاصل شده است پس به نظر می رسد این نمک آبکافت نشده و خاصیت خنثی داشته باشد! ولی…

آبکافت نشدن این نمک را قبول داریم اما این نکته را فراموش نکنیم که آنیون HSO4 خودش یک اسید با ثابت اسیدی نسبتا بالا است و در محلول آبی می تواند به H و SO4 تفکیک شده و محلول را اسیدی کند. پس این نمک خاصیت اسیدی دارد.

آبکافت کاتیون حاصل از بازها

?کاتیون حاصل از بازهای ضعیف، هیدروکسید آب را جذب کرده و پروتون تولید می کنند در نتیجه خاصیت اسیدی دارند.

?کاتیون بازهای قوی، پایداری بالایی دارند و در محلول به صورت آب پوشی شده باقی می مانند و توانایی آبکافت ندارند.

?بازهای زیر قوی هستند و کاتیون آنها آبکافت نمی شوند:
LiOH, KOH, NaOH, RbOH, Ca(OH)2, Sr(OH)2, Ba(OH)2

?کاتیون فلزات قلیایی و قلیایی خاکی از کلسیم به پایین آبکافت نمی شوند.

?آمین ها باز ضعیف هستند و کاتیون حاصل از آنها آبکافت شده و خاصیت اسیدی دارند مثلا یون آمونیوم آبکافت شده و خاصیت اسیدی دارد.

آبکافت آنیونهای حاصل از اسید

♦️آنیون حاصل از اسیدهای ضعیف آبکافت می شوند. این آنیونها، پروتون حاصل از آب را جذب کرده و یون هیدروکسید را افزایش می دهند و به محلول خاصت بازی می دهند.

♦️هر جه اسید ضعیفتر باشد، باز مزدوج آن ناپایدار بوده و خاصیت بازی (تمایل برای جذب پروتون) قویتری دارد و میزان آبکافت آن بیشتر است.

♦️چند نمونه آنیون های اسیدهای ضعیفی که آبکافت می شوند: فلورید، استات، سیانید، سولفات، فسفات، …..

♦️آنیون اسیدهای قوی پایداری بالایی دارند و در محلول به صورت آب پوشی شده باقی می مانند و تمایلی برای جذب پروتون ندارند.

♦️هر چه اسید قویتر باشد، آنیون آن باز ضعیفتری بوده و تمایل کمتری برای آبکافت دارند.

♦️اسیدهای H2SO4, HCl, HBr, HI, HNO3, HClO3, HClO4 قوی بوده و آنیونهای حاصل از آنها آبکافت نمی شوند یعنی آنیونیهای زیر:
Cl, Br, I, NO3, ClO3, ClO4, HSO4

آمفوترهای معروف کنکوری

✅آب (H2O)

✅آلومینیوم (Al)، آلومینیوم اکسید (Al2O3) و آلومینیوم هیدروکسید (Al(OH)3)

✅آنیونهای دارای هیدروژن اسیدی مثل : HS، H2PO4، HPO4 ، …

✅آمینواسیدها (بهتر است به آمینواسیدها به جای آمفوتر، آمفی پروتیک گفته شود ولی در کتاب با اسم آمفوتر معرفی شده است).

✅فلزات سرب، کروم، روی، بریلیم و آلومینیوم به همراه اکسید و هیدروکسیدهایشان آمفوتر هستند (در کتاب فقط به Al2O3 اشاره شده است).

✅آنیون هیدروژن سولفات ( HSO4) اگرچه مزدوج اسید سولفوریک بوده و خاصیت اسیدی دارد اما در محیط آبی آمفوتر نیست چون توانایی گرفتن پروتون ندارد ولی اگر در محلولهای اسیدی قویتر از خود قرار بگیرد می تواند آمفوتر باشد.

نکات مربوط به خودیونش آب

?فرآیندی گرماگیر است.

?در هر دمایی غلظت یونهای هیدروکسید و هیدرونیوم برابر است.

?ثابت یونش این فرآیند در دمای ۲۵ درجه سلسیوس برابر ۱۰ به توان منفی چهارده است

?با افزایش دما ثابت یونش و غلظت هیدرونیوم و هیدروکسید تغییر میکند.

?با افزایش دما تعادل در جهت رفت پیشرفت کرده و غلظت و ثابت یونش را افزایش می دهد.

?در دماهای بالاتر از ۲۵ درجه، محدوده pH کوچکتر شده و pH خنثی به سمت اعداد کوچک جابه جا می شود.

?در هر دمایی با اینکه مقادیر pH تغییر میکند ولی آب خنثی است.

تفاوت آبکافت و آب پوشی

✅آبپوشی یا هیدراتاسیون: در محلول آبی، یونها توسط مولکولهای آب با نیروی یون-دوقطبی احاطه می شوند. این فرآیند فیزیکی است و ماده جدیدی حاصل نمی شود (فصل۳ از شیمی۳)
مثلا در انحلال سدیم کلرید در آب، یونهای سدیم و کلرید از هم جدا شده و بوسیله مولکولهای آب احاطه می شوند.

✅آبکافت: در آبکافت یونها با آب واکنش داده و یون پروتون یا هیدروکسید از آب گرفته و محلول را اسیدی یا بازی می کنند. این فرآیند شیمیایی است (فصل ۳ از شیمی۴)
مثلا یون استات می تواند از آب پروتون گرفته و محلول را بازی کند که به این فرآیند آبکافت می گویند. (البته همه یونها توانایی آبکافت ندارند که در ادامه درباره این موضوع مطلب بیشتری خواهیم آورد)

تبدیل یون هیدروژن به هیدرونیوم

▪️یون هیدروژن (پروتون) بسیار ناپایدار است و به حالت آزاد وجود ندارد.

▪️یون هیدروژن فقط یک پروتون دارد که یک بار مثبت روی آن پخش شده است.

▪️با توجه به کوچک بودن شعاع یون هیدروژن، چگالی بار بالایی دارد و در آب به شدت آبپوشیده می شود.

▪️یون هیدروژن با داشتن یک اوربیتال خالی، یک جفت الکترون به صورت داتیو از آب میگیرد و یون هیدرونیوم (H3O) تشکیل می شود.

▪️یون هیدرونیوم سه قلمرو پیوندی و یک قلمرو ناپیوندی دارد که شکل آن هرم با قاعده مثلثی می باشد (مثل آمونیاک).

▪️یک یون هیدرونیوم می تواند با سه اتم H خود با سه مولکول آب، آب پوشی شده و گونه های مثبت H5O2، H7O3 و H9O4 ایجاد کند.

چند نکته از بازها

▪️در بازهای قوی تک عاملی، غلظت یون هیدروکسید با غلظت باز برابر است ولی در بازهای دوعاملی، غلظت یون هیدروکسید دوبرابر غلظت باز است.

▪️یونش بازهای قوی یک طرفه ولی بازهای ضعیف دوطرفه و تعادلی است.

▪️سود اسم متداول NaOH، پتاس اسم متداول KOH و شیر منیزی اسم متداول Mg(OH)2 است.

▪️کلسیم هیدروکسید و باریم هیدروکسید با وجود انحلال پذیری کم در آب، باز قوی به حساب می آیند.

▪️آمونیاک و بازهای آلی مثل آمین ها از جمله بازهای ضعیف محسوب می شوند.

▪️هیدروکسیدهای فلزات قلیایی و قلیایی خاکی (به جز منیزیم و بریلیم) بازهای قوی هستند.

▪️قدرت بازی هیدروکسیدهای گروه اول و دوم از بالا به پایین افزایش می یابد.

CsOH >RbOH > KOH > NaOH > LiOH
Ba(OH)2 > Sr(OH)2 > Ca(OH)2

▪️قدرت بازی هیدروکسیدهای گروه اول از هیدروکسیدهای گروه دوم بیشتر است
NaOH > Mg(OH)2
KOH > Ca(OH)2

ویژگی های اسیدهای ضعیف

▪️اسیدهای ضعیف در آب به طور جزئی تفکیک می شوند و تعداد کمی از مولکولهای آنها به یون تبدیل می شود.

▪️مولکولهای اسید با یونهای تفکیک شده در تعادل هستند و واکنش را باید دوطرفه بنویسیم.

▪️در محلول اسیدهای ضعیف، غلظت یون هیدرونیم از غلظت اسید خیلی کمتر است.

▪️تعادل بین اسید ضعیف و یونها، تمامی ویژگی های یک واکنش تعادلی را اعم از برابری سرعت رفت و برگشت و ثابت ماندن غلظتها را دارد.

▪️همه کربوکسیلیک اسیدها ضعیف هستند.

▪️برای اسیدهای ضعیف، K اسیدی تعریف می شود.

▪️ترتیب قدرت اسیدی اسیدهای ضعیف:

HSO4 > H3PO4 > HF > HNO2 > H2CO3 > HOCl > HOBr > HCN

ویژگی های اسیدهای قوی

▪️اسیدهای قوی پس از انحلال در آب تقریبا به طور کامل تفکیک می شوند.

▪️یونش اسیدهای قوی بصورت کامل و یکطرفه می باشد.

▪️غلظت یون هیدرونیوم در اسیدهای قوی با غلظت اسید برابر است به جز سولفوریک اسید.

▪️سولفوریک اسید یک اسید قوی دو پروتون دار است که جدا شدن اولین پروتون آن یکطرفه و کامل ولی جدا شدن دومین پروتون تعادلی است.

▪️در سولفوریک اسیدبه ازای هر مول اسید، بیش از یک مول هیدرونیم پدید می آید.

▪️قدرت اسیدی 7 اسید قوی به صورت زیر است:
HClO4 > HClO3 > HI > HBr > HCl > H2SO4 > HNO3

▪️هر چه اسید قویتر باشد، باز مزدوج آن ضعیفتر بوده و پایداری بیشتری دارد (آبکافت نمی شود)

نکات نظریه لوری-برونستد

▪️در این نظریه اسید دهنده پروتون و باز پذیرنده پروتون است.

▪️مطابق این نظریه، در هر واکنشی که پروتون منتقل شود یک واکنش اسید-باز است.

▪️در هر فاز و حلالی این نظریه قابل کاربرد است.

▪️در این نظریه برای توجیه اسید بودن یک ماده، باید در کنار آن ماده دیگری بعنوان باز وجود داشته باشد و برعکس.

▪️مفهوم اسید-باز مزدوج با این نظریه قابل توجیه است.

▪️خاصیت آمفوتری آب را می توان با این نظریه توجیه کرد.

▪️واکنش خنثی شدن با این نظریه قابل توجیه است.

▪️واکنش خود یونش آب را می توان با این نظریه توجیه کرد.

نارسایی های نظریه آرنیوس

این نظریه فقط برای ترکیباتی قابل استفاده است که در آب محلول باشد و در حلال های غیر آبی کاربرد ندارد.

برای موادی که نتوانند در محلول یون هیدروژن یا هیدروکسید تولید کنند قابل استفاده نیست.

در این نظریه آب هیچ نقش اسیدی یا بازی در انحلال اسیدها و یا بازها ندارد.

آب پوشی یون هیدروژن با آب و تبدیل آن به یون هیدرونیوم با این نظریه قابل توجیه نیست.

خاصیت آمفوتری مواد با این نظریه قابل توجیه نیست.

قابلیت های نظریه آرنیوس

این نظریه یونش و تفکیک اسیدها و بازها را در محیط آبی توجیه می کند.

رسانایی جریان الکتریسیته محلول اسید و باز را می توان با این نظریه توجیه کرد.

واکنش خنثی شدن اسید و باز که منجر به تولید نمک و آب می شود با این نظریه قابل توجیه است.

قدرت اسیدی و بازی را می توان با این نظریه توجیه کرد. هر ماده ای H بیشتری تولید کند اسید قویتری است.

باز در نظریه آرنیوس

⭕️باز در نظریه آرنیوس ماده ای است که اولا در آب حل شده، دوما یون هیدروکسید آزاد یا تولید کند.

⭕️هیدروکسیدهای فلزات گروه اول و دوم به جز بریلیم و منیزیم در آب محلول بوده و باز آرنیوس محسوب می شوند مانند NaOH، KOH

⭕️فلزات گروه اول و دوم (به جز بریلیم و منیزیم) با آب واکنش داده و یون هیدروکسید تولید می کنند، پس باز آرنیوس هستند.

⭕️اکسیدهای فلزات اول و دوم (به جز بریلیم و منیزیم) در آب محلول بوده و یون هیدروکسید تولید می کنند پس باز آرنیوس هستند مثل: K2O، CaO

⭕️آمونیاک و آمین ها باز آرنیوس هستند.

⭕️الکل ها با اینکه در ساختار خود OH- دارند اما در آب کاملا مولکولی حل شده و یون هیدروکسید تولید نمی کنند، پس باز آرنیوس نیستند.

تفاوت یونش با تفکیک یونی

▪️یونش (یونیده شدن): یک ماده محلول در آب که یک مولکول یا ترکیب کووالانسی می باشد و در ساختمان خود دارای یون نیست، ولی پس از حل شدن در آب یون تولید کند.
مثلا H-Cl یک ترکیب کووالانسی است که فاقد یون است ولی پس از حل شدن در آب یونهای پروتون و کلرید ایجاد می کند.

▪️تفکیک یونی: یک ترکیب یونی که در ساختمان خود یون دارد در آب حل شده و به یونهای سازنده خود جدا شود.
مثلا NaOH یک ترکیب یونی است و پس از حل شدن در آب یونهای هیدروکسید و سدیم تولید می کنند.

اسید در نظریه آرنیوس

⭕️ اسید در نظریه آرنیوس ماده ای است که اولا در آب حل شده، دوما یون هیدروژن یا پروتون آزاد یا تولید کند.

⭕️اسیدهای آرنیوس که در ساختمان خود H داشته باشند، در آب H(مثبت) آزاد می کنند مثل HCl

⭕️اسیدهای آرنیوس که در ساختمان خود H ندارند می گوییم در آب H (مثبت) تولید می کنند مثل N2O5

⭕️هیدروژن هالیدها اسید آرنیوس هستند زیرا با حل شدن در آب یون هیدروژن آزاد می کنند که به محلول آنها هیدروهالیک اسید می گویند مثل: HF، HCl، HBr..

⭕️نافلزهای فعال اسید آرنیوس هستند زیرا آنها با آب واکنش داده و یون هیدروژن تولید می کنند مثل :
Cl2+ H2O —> HClO + H + Cl

⭕️اکسیدهای نافلزی محلول در آب اسید آرنیوس هستند (اکسیدهای اسیدی) مثل CO2، SO3، N2O5

⭕️مولکولهای CO، NO و N2O اگرچه اکسیدهای نافلزی هستند ولی به دلیل قطبیت بسیار کم، انحلال پذیری بسیار کم در آب دارند و بصورت مولکولی حل شده و نمی توانند یون هیدروژن در آب تولید کنند به همین دلیل اسید آرنیوس به شمار نمی روند.

⭕️الکل ها با اینکه در ساختار خود OH- دارند مثل متانول و اتانول، اما به هنگام حل شدن در آب یون H تولید نمی کنند و اسید آرنیوس نیستند.

⭕️فنول بر خلاف الکل ها به هنگام انحلال در آب به مقدار جزئی تفکیک شده و یون پروتون تولید می کند و اسید آرنیوس به شمار می آید.

تاریخچه مطالعه اسید و باز

?شیمیدانها قبل از شناخت اسید و باز، با ویژگی های هر کدام آشنایی داشتند.

?قبل از آرنیوس تعریفها و ایده هایی برای اسید و باز توسط شیمی دانها مطرح شده بود.

?اولین کسی که برای توجیه رفتار اسیدها و بازها ایده کاملتر و مدل (نظریه) داد، آرنیوس بود.

?آرنیوس روی رسانایی الکتریکی و برقکافت ترکیبهای محلول در آب کار می کرد.

?آرنیوس معتقد بود که اسید و بازها هنگان حل شدن در آب بطور جزئی یا کامل تفکیک می شوند و یون ایجاد می کنند.

?از نظر آرنیوس حتی مولکولها هم می توانند در آب به یون تبدیل شوند.

تشخیص پیوند داتیو در ترکیبات

✔️ گروههای داتیو دهنده جفت الکترون ناپیوندی ولی گروههای داتیو گیرنده اوربیتال خالی دارند

✔️ اتمی که دارای الکترونهای ظرفیت کمتری نسبت به حالت عادی است داتیو دهنده و اتمی که دارای الکترون ظرفیت بیشتری نسبت به حالت عادی است داتیو گیرنده محسوب میشود.

✔️مثلا در یون سولفات، گوگرد مرکزی 5 الکترون روی خود دارد از ظرفیت خود یک الکترون کم دارد یعنی داتیو دهنده است.

✔️ گروه اول (فلزات قلیایی) پیوند کووالانسی تشکیل نمیدهند. همچنین عناصر گروه 14 (کربن و … ) اوربیتال خالی یا جفت الکترون ناپیوندی ندارند پس عنصرهای این گروه نباید در حالت معمولی پیوند داتیو بدهند

✔️ اگر اتم مرکزی متعلق به گروههای 15 (مثل نیتروژن)، 16 (مثل اکسیژن)، 17 (هالوژنها) و 18 (گازهای نجیب) بوده و بالاترین ظرفیت خود را در ترکیب داشته باشد، جفت الکترون ناپیوندی نداشته و پیوند داتیو نمیدهد.

(بالاترین ظرفیت اتم هر عنصر برابر با شماره گروه آن است)
❌مثلا عنصر فسفر در گروه 15 (5 اصلی) قرار دارد پس بالاترین ظرفیت آن شماره گروه آن یعنی 5 می باشد.❌

✔️دهنده های داتیو (دهنده جفت الکترون ناپیوندی):

مولکولهایی که اتم مرکزی آنها متعلق به گروههای 15 تا 18 باشند داتیو دهنده هستند ( به شرطی که اتم مرکزی بالاترین ظرفیت را نداشته باشد )

یونهای منفی داتیو دهنده اند، چون به علت داشتن بار منفی جفت الکترون ناپیوندی در لایه بیرونی دارند مثل H2S، H2O، NH3، یون هیدرید و کلرید

✔️گیرنده های داتیو ( گیرنده جفت الکترون ناپیوندی):

مولکولهایی که اتم مرکزی آنها متعلق به گروههای 2 (فلزات قلیایی خاکی) و 13 (بور و آلومینیوم … ) باشد داتیو گیرنده هستند

یونهای مثبت داتیو گیرنده اند چون با از دست دادن الکترون لایه آخر خود اوربیتال خالی پیدا میکنند
مثل BeCl2، AlF3، و +H (اچ مثبت) داتیو گیرنده محسوب میشوند

❌مثال: بین مولکول NH3 و BF3 پیوند داتیو میتواند ایجاد شود چون در NH3 اتم مرکزی نیتروژن در گروه 15 و در BF3 اتم مرکزی در گروه 13 قرار دارند❌

چند نکته در رسم آرایش لوویس

✔️اتمهای هیدروژن و فلوئور همواره اتم کناری هستند و اتم مرکزی قرار نمیگیرند.

✔️اگر اتمهای هالوژن ها، اتم کناری باشند یک پیوند می دهند.

✔️اتم اکسیژن می تواند یک یا دو پیوند بدهد. #استثنا: اکسیژن در CO و NO(یکبار مثبت) ، O3 (اوزون) و H3O (مثبت) سه پیوند می دهد.

✔️اتم کربن همواره چهار پیوند می دهد #استثنا: به جز در CO که سه پیوند دارد

✔️اتم نیتروژن هیچگاه پنج پیوند نمی دهد.

بررسی نقطه جوش ترکیبات هیدروژن دار گروه 15 جدول تناوبی

▪️ترتیب نقطه جوش:
SbH3 > NH3 > AsH3 > PH3

در بین این ترکیبات، NH3 می تواند پیوند هیدروژنی برقرار کند و انتظار این را داریم که مثل گروه 16 و 17، بالاترین نقطه جوش را داشته باشد ولی به دلیل بالا بودن جرم آنتیموان (Sb)، دمای جوش SbH3 از NH3 بیشتر است. نقطه جوش بقیه ترکیبات این گروه از روند افزایش جرم تبعیت می کند یعنی با افزایش جرم از بالا به پایین نقطه جوش افزایش می یابد بجز NH3. (هر 4 ترکیب مولکولهایی قطبی هستند).

عوامل موثر بر قدرت نیروهای واندروالس

قطبیت مولکول
هر چه قطبیت مولکولها بیشتر باشد نیروی جاذبه بین مولکولی آنها نیز قویتر بوده و نقطه ذوب و جوش بالایی خواهند داشت. مثلا در گازها هر چقدر نیروی جاذبه بین مولکولی قویتر باشد، زودتر به مایع تبدیل می شوند.

حجم و جرم مولکول
هر چه حجم مولکولها بیشتر باشد، سطح تماس و برخورد بین مولکولها افزایش می باید و جاذبه بین مولکولی آنها قویتر می شود. همچنین با افزایش حجم ذره به دلیل افزایش تعداد الکترون، امکان ایجاد دوقطبی های لحظه ای (لاندون) بیشتر می شود.

عوامل موثر بر شکل هندسی و اندازه زوایای پیوندی یک گونه?

تعداد قلمروهای الکترونی: تعداد قلمرو کمتر باعث بزرگتر بودن اندازه زاویه پیوندی می شود.

وجود جفت و یا تک الکترونهای ناپیوندی روی اتم مرکزی: باعث کوچ شدن اندازه زاویه پیوندی می شود.

وجود پیوند دوگانه متصل به اتم مرکزی: در صورت نداشتن هیبرید رزونانس باعث تغییر اندازه زوایا می شود

یکسان نبودن اتمهای پیرامون اتم مرکزی: باعث تغییر در اندازه زوایای پیوندی می شود.

عوامل موثر بر زاویه پیوندی

✔️آرایش هندسی الکترونها پیرامون اتم مرکزی

✔️تعداد جفت الکترونهای آزاد

✔️وجود پیوندهای دوگانه و سه گانه

✔️هیبریداسیون اتم مرکزی

✔️اختلاف الکترونگاتیوی اتم های پیوندی

✔️طول پیوند

(در کتب شیمی دبیرستان خیلی از این عوامل مطرح نشده اند)

چند نکته از متن خوانی فصل۴ شیمی۲

✔️سطح بزرگترین ماه سیاره کیوان (زحل) از اتان مایع پوشیده شده است.

✔️در چراغ های کاربیدی، CaC2 با آب واکنش می دهد و گاز اتین (استیلن) تولید میکند.

✔️دی متیل اتر گازی است که در افشانه ها و گاز یخچال بکار میرود.

✔️فرمالدهید سمی و سرطانزاست.

✔️استیک اسید عامل ترش بودن سرکه است.

✔️گلوگز قند ساده است.

✔️نقطه جوش و چگالی اتانول بالاتر از دی متیل اتر است.

✔️زاویه پیوندی حداکثر 180 درجه می تواند باشد و برای تشکیل آن سه اتم باید به همدبگر متصل باشند.

✔️نقطه ذوب و جوش آب (H2O) بالاتر از هیدروژن سولفید (H2S) است.

✔️در هیدریدهای گروه 17، HF و در هیدریدهای گروه 16 H2O بالاترین نقطه جوش را دارند. اما در هیدریهای گروه 15، SbH3 بالاترین نقطه جوش را داراست.

✔️در هیدریدهای گروه 14، SnH4 بالاترین نقطه جوش را داراست

نامگذاری ترکیبات مولکولی

✔️⭕️روش اول: نامگذاری با استفاده از پیشوند

در این روش ابتدا نام عنصر با الکترونگاتیو کم و سپس عنصر با الکترونگاتیوی بیشتر را می نویسیم. سپس برای تعیین تعداد هر عنصر از پیشوندهای یونانی استفاده کرده و در نهایت در انتهای عنصر الکترونگاتیو پسوند (-ید) اضافه می کنیم.

?نکته: اگر عنصر دوم گوگرد، اکسیژن و هیدروژن باشد از واژه های سولفید، اکسید و هیدرید استفاده می کنیم.

?نکته: اگر عنصر اول فقط یک اتم داشته باشد از پیشوند مونو استفاده نمی کنیم.

چند مثال:
NO2 (نیتروژن دی اکسد)
SO3 (گوگرد تری اکسید)
CO (کربن مونوکسید)
CS2 (کربن دی سولفید)

✔️⭕️روش دوم: نامگذاری با اسنفاده از عدد اکسایش اتم مرکزی

در این روش ابتدا نام اتم مرکزی و سپس عدد اکسایش آن را داخل پرانتز با عدد رومی و در نهایت نام عنصر سمت راست با پسوند (-ید) نوشته می شود.

چند مثال:
کربن(IV)اکسید CO2
گوگرد(VI)اکسید SO3
فسفر(III)کلرید PCl3

تفاوت ظرفیت با عدد اکسایش

▫️ظرفیت یک عنصر مربوط به تعداد پیوندهایی است که می تواند تشکیل دهد (چند الکترون در ایجاد پیوند می تواند شرکت بدهد).

▫️ مثلا ظرفیت کربن 4 است، یعنی کربن می تواند 4 پیوند تشکیل دهد (یا 4 الکترون برای تشکیل پیوند دارد).

▫️ظرفیت همیشه عددی مثبت است.

▪️در صورتیکه عدد اکسایش یک عنصر در یک ترکیب نشان می دهد که عنصر مربوطه الکترونهای پیوندی را از خود دور کرده یا به سمت خودش کشیده است.

▪️اگر الکترونها را به سمت خودش کشیده باشد عدد اکسایش علامت (-) و اگر از خودش دور کرده باشد عدد اکسایش علامتی (+) دارد.

▪️پس عدد اکسایش می تواند مثبت، منفی و یا حتی صفر باشد.

▪️برای یک عنصر، ظرفیت همیشه در تمامی ترکیبها با آرایش یکسان ثابت است ولی عدد اکسایش یک عنصر خاص بسته به ترکیب و اتمهای اطراف آن می تواند عددها و علامتهای متفاوتی داشته باشد. مثلا ظرفیت کربن در مولکولهای CH4 و CH2F2 برابر ۴ ولی عدد اکسایش متفاوتی دارد.

مولکولهای قطبی و ناقطبی

▪️اگر در مولکولی تمامی پیوندها ناقطبی باشند (اختلاف الکترونگاتیوی کمتر از 0.4) و اتم مرکزی جفت الکترون ناپیوندی نداشته باشد، مولکول ناقطبی است.

▪️اگر در مولکولی برآیند جهتگیریهای قطبیت پیوندهای قطبی همدیگر را خنثی کنند و اتم مرکزی جفت الکترون ناپیوندی نداشته باشد، مولکول ناقطبی است.

▪️همه مولکولهای متقارن، ناقطبی هستند.
مولکول متقارن مولکولی است که اطراف اتم مرکزی، اتمهای یکسان قرار بگیرند و اتم مرکزی الکترون ناپیوندی نداشته باشد. مثل: CO2، CH4، BeCl2، SF6

▪️همه مولکولهای نامتقارن، قطبی هستند.
مولکول نامتقارن مولکولی است که در آن اتمهای اطزاف اتم مرکزی متفاوت باشند و یا اتم مرکزی الکترون ناپیوندی داشته باشد. مثل H2O، PCl3

▪️همه مولکولهای دو اتمی جور هسته (هم نام) مثل N2، H2، O2 ناقطبی اند.

▪️همه مولکولهای دو اتمی ناجور هسته (غیر هم نام) مثل HCl، CO، HF قطبی هستند.

▪️همه هیدروکربنها ناقطبی هستند مثل بنزن (C6H6)، بوتان (C4H10)، هگزان (C6H14)….

نحوه رسم ساختار لوئیس مولکولها

اتم مرکزی را در وسط و بقیه اتمها را در کنار آن قرار دهید. برای تشخیص اتم مرکزی چند قاعده را رعایت کنید:

▪️الکترونگاتیوی اتم مرکزی باید کمتر از بقیه باشد.
▪️اتمی که تعداد کمتری در مولکول دارد به عنوان اتم مرکزی انتخاب می شود.
▪️هیدروژن اتم مرکزی نمی تواند باشد.

الکترونهای ظرفیت تمامی اتمها را در اطرافشان قرار دهید.

ترتیب اولویت اتصال اتمها به اتم مرکزی: ابتدا هالوژنها، بعدا اکسیژن و بعد بقیه اتمها.

اگر به تعداد هالوژنها روی اتم مرکزی الکترون منفرد باشد، هر هالوژن با اشتراک گذاشتن تک الکترون خود با تک الکترون اتم مرکزی یک پیوند برقرار می کنند. اگر تعداد الکترونهای تک روی اتم مرکزی کمتر از تعداد هالوژنها باشد، اتم مرکزی برانگیخته می شود بدین صورت که جفت الکترونهای اتم مرکزی از هم جدا می شوند و تک الکترونها با هالوژنها پیوند برقرار می کنند

وقتی اولویت با اکسیژن باشد و اتم مرکزی دو الکترون منفرد داشته باشد، اکسیژن با دو الکترون خود یک پیوند دوگانه با اتم مرکزی برقرار می کند. اگر تعداد الکتروهای منفرد روی اتم مرکزی کمتر از دو باشد، اکسیژن دو الکترون منفرد خود را جفت کرده و با گرفتن جفت الکترون از اتم مرکزی یک پیوند داتیو برقرار می کتد.

بعضی از مولکولهای نیتروژن دار مثل NO2 و NO تک الکترون جفت نشده روی اتم مرکزی دارند.

با برقراری پیوندها اغلب اتمها به اکتت می رسند ولی بعضی از اتمها در مواردی به اکتت نمی رسند مثل بور و نیتروژن و ….

یکی از پیش نیازهای رسم ساختار لوئیس و پیش گویی شکل هندسی مولکولها در جلسه کنکور فهمیدن تعداد الکترونهای ظرفیت اتمهاست. اکثر داوطلبان کنکور متوسط به پایین و اخیرا دهم و یازدهم در به یادسپاری تعداد الکترونهای ظرفیت مشکل دارند. در این پست تعداد الکترونهای ظرفیت اتمهای متداول و مورد نیاز را لیست کردیم:

?هیدروزن در گروه اول است و #یک الکترون در لایه ظرفیت دارد.

?هالوژنها (فلوئور، کلر، برم و ید) در گروه 17 و #هفت الکترون ظرفیت دارند.

?اکسیژن و گوگرد در گروه 16 و #شش الکترون ظرفیت دارند.

?نیتروژن و فسفر در گروه 15 و #پنج الکترون ظرفیت دارند.

?کربن و سیلیسیم در گروه 14 و #چهار الکترون ظرفیت دارند.

?بور و آلومینیوم در گروه 13 و #سه الکترون ظرفیت دارند.

چه ترکیباتی در ساختار خود، هر سه پیوند یونی، کووالانسی و داتیو را دارند؟

✔️یونهای چند اتمی از اجتماع نافلزات بوجود می آیند یعنی پیوند کووالانسی معمولی را حتما دارند. بعضی از این یونها مثل آنیونهای چند اتمی اکسیژندار یا هیدروژندار در داخل خود پیوند داتیو هم دارند. اگر این یونهای چند اتمی، در ترکیب یونی باشند، پیوند یونی را هم تشکیل می دهند. پس در این حالت هر سه پیوند یونی، کووالانسی و داتیو را دارا هستند.

✔️چند نمونه از آنیونهای اکسیژندار چند اتمی که پیوند داتیو دارند:
سولفات (SO4 دوبار منفی)
فسفات (PO4 دوبار منفی)
کلرات (ClO3 دوبار منفی)
نیترات (NO3منفی)

✔️کاتیون چند اتمی که پیوند داتیو دارد:
آمونیوم (NH4 مثبت)

✔️آنیونهایی که پیوند داتیو ندارند:
کربنات (CO3 دوبار منفی)
هیدروکسید (OH منفی)

✔️آمونیوم کلرید یا نشادر (NH4Cl) یک ترکیب یونی است که هر سه پیوند یونی، داتیو و کووالانسی را دارد

پیوند_داتیو

عوامل موثر بر انرژی پیوند

▪️اختلاف الکترونگاتیوی: هر چه اختلاف الکترونگاتیوی دو اتم بیشتر باشد انرژی پیوند بیشتر است
H-F > H-Cl > H-Br

▪️طول پیوند: هر چه شعاع اتمی اتمها کوچکتر باشد، طول پیوند کوتاهتر و انرژی پیوند بیشتر است
شعاع اتمی: Cl < Br < I
انرژی پیوند: Cl-Cl > Br-Br > I-I

▪️مرتبه پیوند: با بالا رفتن مرتبه پیوند، طول پیوند کاهش یافته و انرژی پیوند افزایش می یابد. مثلا پیوند سه گانه کربن-کربن قویتر از پیوند دوگانه کربن-کربن است.

قواعد مربوط به عدد اکسایش

♦️عدد اکسایش عناصر در حالت آزاد صفر است.

مثال: عدد اکسایش تمام گونه زیر صفر است
Fe, Cu, O2, Cl2, S8, P4, Al

♦️عدد اکسایش یونهای تک اتمی برابر با بار الکتریکی آنهاست

♦️عدد اکسایش فلوئور در همه ترکیبها برابر 1- است

➖ در همه ترکیبات زیر عدد اکسایش فلوئور 1- است)
NaF, HOF, OF2, O2F2, HF

♦️عدد اکسایش هیدروژن در بیشتر ترکیبات 1+ است، اما در هیدریدهای فلزی 1- می باشد:

➖ ترکیبهایی که عدد اکسایش هیدروژن 1+ است:
HF2, H2O, NaOH, HClO4, H2SO4

➖ هیدریدهای فلزی:
NaH, MgH2, LiH

♦️عدد اکسایش فلزها در ترکیبات همواره مثبت و برابر ظرفیت آنها می باشد.

♦️عدد اکسایش اکسیژن:

➖ در بیشتر ترکیبات برابر 2- است:
H2O, NaOH, H2SO4, KMnO4

➖ در پراکسیدها 1- است:
H2O2, Na2O2

➖ در سوپراکسیدها 1/2- (0.5-) است:
KO2

➖ در OF2 برابر 2+ است

➖ در HOF برابر صفر است.

♦️ مجموع عدد اکسایش همه عناصر در یک یون چند اتمی برابر بار الکتریکی آن یون است.

♦️مجموع عدد اکسایش همه عناصر در یک ترکیب خنثی صفر است.

تقسیم بندی پیوندها بر اساس الکترونگاتیوی و نکات مربوط به این مبحث

1⃣کوالانسی ناقطبی: اگر اختلاف الکترونگاتیوی دو اتم کمتر از 0.4 باشد، پیوند کووالانسی ناقطبی است.

2⃣کووالانسی قطبی: گر اختلاف الکترونگاتیوی دو اتم بین 0.4 الی 1.7 باشد، پیوند کووالانسی قطبی است.

3⃣یونی: اگر اختلاف الکترونگاتیوی دو اتم بیشتر از 1.7 باشد، پیوند یونی است.

✔️در پیوند کووالانسی قطبی، اتمی که الکترونگاتیوتر است، جفت الکترون پیوندی را بیشتر به سمت خود می کشد در نتیجه تراکم ابر الکترونی در اطراف آن بیشتر است. بهمین علت روی اتم الکترونگاتیو جزئی بار منفی، روی اتم الکتروپوزیتیو جزئی بار مثبت قرار دارد.

✔️پیوند میان دو اتم یکسان (جور هسته)، کوالانسی ناقطبی است.

✔️میزان قطبی بودن یک پیوند به اختلاف الکترونگاتیوی دو اتم درگیر در پیوند بستگی دارد.

✔️در یک دوره از جدول، هر چه فاصله بین دو اتم درگیر در پیوند بیشتر باشد، پیوند آنها قطبی تر است.

✔️در یک پیوند قطبی، مقدار بار جزئی که دو اتم درگیر پپدا می کنند با هم برابر ولی علامت آنها قرینه است.

وضعیت نیروهای جاذبه و دافعه بین دو اتم هیدروژن در موقعیتهای مختلف در زمان تشکیل مولکول هیدروژن

▪️پیش از تشکیل پیوند کووالانسی: اثر نیروهای جاذبه بسیار بیشتر از نیروهای دافعه است، و این جاذبه باعث می شود دو اتم به همدیگر نزدیک شوند.

▪️در هنگام تشکیل پیوند کووالانسی: نیروهای جاذبه قویتر از نیروهای دافعه است، این نیروی جاذبه باعث می شود پیوند کووالانسی بین دو اتم تشکیل شود.

▪️پس از تشکیل پیوند کووالانسی: نیروهای جاذبه و دافعه برابر می شوند و اتمها در فاصله تعادلی نسبت به همدیگر قرار می گیرند که به این فاصله طول پیوند گفته می شود.

برای آشنایی بیشتر با پیوند کووالانسی در ابتدای شروع این مبحث، مقایسه ای بین پیوند یونی و کوولانسی انجام میدهیم:

✔️پیوند کووالانسی از اشتراک الکترون، در صورتی که پیوند یونی از انتقال الکترون بین دو اتم تشکیل می شوند.

✔️پیوند کووالانسی معمولا بین دو اتم با اختلاف الکترونگاتیوی کمتر از 1.7، ولی پیوند یونی بیشتر از 1.7 تشکیل می شود.

✔️پیوند کووالانسی معمولا بین دو نافلز، در حالیکه پیوند یونی بین یک فلز و یک نافلز تشکیل می شود.

✔️پیوند بین یک فلز غیرفعال با نافلز از نوع کووالانسی، ولی پیوند بین یک فلز فعال با نافلز فعال از نوع یونی است.

✔️در پیوند کووالانسی پیوندهای با مرتبه بیشتر (یگانه، دوگانه، سه گانه) دیده می شود ولی پیوند یونی همیشه یگانه است.

✔️پیوند کووالانسی ضعیفتر از پیوند یونی است.

تاثیر دما بر مقدار عددی ثابت تعادل

 در واکنشهای گرماگیر 
با افزایش دما، تعادل در جهت رفت جابه جا می شود که در نتیجه آن غلظت فرآورده ها افزایش و غلظت واکنش دهنده ها کاهش می یابد. همچنین افزایش دما در این واکنشها ثابت سرعت واکنش رفت را بیشتر از برگشت افزایش می دهد و چون مقدار عددی K با غلظت فرآورده ها رابطه مستقیم دارد، پس افزایش دما باعث افزایش مقدار K می شود.

 در واکنشهای گرماده 
با افزایش دما تعادل در جهت مصرف دما یعنی به سمت چپ جابه جا شده و از غلظت فرآورده ها کاسته می شود. همچنین افزایش دما ثابت سرعت واکنش برگشت را بیشتر از رفت افزایش میدهد در نتیجه مقدار عددی K کاهش می یابد.

تاثیر تغییر غلظت بر تعادل

اگر غلظت یکی از مواد موجود در تعادل افزایش یابد، تعادل در جهتی جابه جا می شود که غلظت اضافه شده را کاهش دهد یعنی اضافه باید مصرف شود.

اگر غلظت یکی از واکنش دهنده ها افزایش یابد، تعادل برای مصرف آن در جهت رفت (سمت راست) جابه جا می شود.

اگر غلظت یکی از فرآورده ها افزایش یابد، تعادل برای مصرف آن در جهت برگشت (سمت چپ) جابه جا می شود.

با افزایش غلظت یکی از گونه ها، سرعت واکشن های رفت و برگشت در تعادل جدید برابر اما بیشتر از تعادل اولیه می شود.

اگر غلظت یکی از گونه های موجود در تعادل کاهش یابد، تعادل در جهتی جابه جا می شود که غلظت آن را جبران کند (تولید کند).

اگر غلظت یکی از مواد واکشن دهنده کاهش یابد، تعادل برای تولید آن در جهت برگشت (سمت چپ) جابه جا می شود.

اگر غلظت یکی از فرآورده ها کاهش یابد، تعادل برای تولید آن در جهت رفت (سمت راست) جابه جا می شود.

با کاهش غلظت یکی از گونه ها، سرعت واکنشهای رفت و برگشت در تعادل جدید برابر اما کمتر از تعادل اولیه است.

تغییر غلظت یک گونه در واکنش تعادلی باعث تغییر غلظت مواد دیگر شرکت کننده به نسبت ضریب استوکیومتری آنها می شود.

با افزایش یا کاهش غلظت یکی از گونه ها درسته تعادل جابه جا می شود اما این جابه جایی ثابت تعادل را تغییر نمی دهد.

تغییر مقدار یک گونه جامد یا مایع خالص هیچ تاثیری بر جابه جایی تعادل ندارد زیرا غلظت این مواد ثابت است و تغییر نمی کند.

چه زمانی افزایش غلظت گونه ای در یک سامانه تعادلی، کاملا مصرف می شود و غلظت گونه با افزایش غلظت هیچ تغییری نمی کند؟

✔️معمولا در تعادلها اگر غلظت گونه ای افزایش یابد تعادل در جهت مصرف آن جابه جا می شود و مقداری از آن را مصرف می کند تا تعادل جدید برقرار شود. در تعادل جدید غلظت آن گونه نسبت به تعادل اولیه بیشتر است. اما… در تعادلهایی که ثابت تعادل فقط به غلظت یکی از گونه ها وابسته است مثل تجزیه کلسیم کربنات که ثابت تعادل آن به غلظت کربن دی اکسید وابسته است، اگر در دمای ثابت، افزایشی در غلظت کربن دی اکسید ایجاد شود، آن تغییر کاملا مصرف می شود و غلظت کربن دی اکسید تغییر نخواهد کرد. زیرا ثابت تعادل فقط با دما تغییر می کند، و در دمای ثابت نباید تغییر غلظت، ثابت تعادل را تغییر دهد.

نکاتی درباره فرآیند هابر

▪️واکنش تولید آمونیاک در مقیاس آزمایشگاهی با واکنش نمادی زیر:
N2(g) + 3H2(g) ↔️2NH3(g) + q

▪️این تعادل همگن است.

▪️این واکنش در جهت رفت گرماده (مساعد) و با کاهش آنتروپی (نامساعد) همراه است. بهمین دلیل واکنشی برگشت پذیر است.

▪️فرآیند هابر یک واکنش دومرحله ای است که ابتدا هیدرازین تشکیل می شود و در مرحله بعدی هیدرازین به آمونیاک تبدیل می شود.

▪️افزایش فشار تعادل را در جهت رفت و افزایش درصد مولی آمونیاک پیش می برد.

▪️با توجه به گرماده بودن، کاهش دما تعادل را در جهت رفت و افزایش درصد مولی آمونیاک پیش می برد.

▪️افزایش دما ثابت تعادل این واکنش را کاهش می دهد.

▪️یکی از روشهای افزایش بازده، خارج کرردن آمونیاک از سامانه از طریق مایع کردن آن است.

▪️استفاده از کاتالیزگر آهن در دمای 550 و فشار 200 اتمسفر، بارده 28 درصد تولید آمونیاک را دارد.

▪️نیتروژن مورد نیاز از تقطیر هوای مایع و هیدروژن از گاز طبیعی به دست می آید.

▪️از دیدگاه نظری باید دما را کاهش دهیم تا تعادل در جهت تولید آمونیاک بیشتر جابه جا شود، اما در دماهای پایین سرعت رسیدن به تعادل خیلی کم است. به همین دلیل در صنعت ترجیح می دهند از دماهای بالاتری استفاده کنند تا بازده واکنش را بالا ببرند.

اگر مقدار ثابت یک تعادل بسیار بزرگ باشد چند مورد از عبارتهای زیر درباره ی این واکنش تعادلی همواره درست است؟

▪️در صورت انجام تا مرز کامل شدن پیش می رود.

▪️با سرعت بسیار زیاد به حالت تعادل می رسد.

▪️در مجاورت یک کاتالیزگر مناسب انجام گرفته است.

▪️نسبت غلظت واکنش دهنده به فرآورده ها در آن زیاد است.

♦️درست؛ثابت تعادل بسیار بزرگ نشان دهنده کامل یا به مرز کامل رسیدن واکنش است به شرطی محدودیت سینتیکی نداشته باشد.

♦️نادرست؛ ثابت تعادل یک پارامتر ترمودینامیکی است و نمی توان از آن استنباط سینتیکی کرد.

♦️نادرست؛ کاتالیزگر نمی تواند روی ثابت تعادل تاثیر داشته باشد.

♦️نادرست؛ اگر ثابت تعادل بسیار بزرگ نشان دهنده تبدیل عمده واکنش دهنده به فرآورده است

مقایسه Q و K

✔️عبارت ظاهری Q دقیقا مثل K است.

✔️یکای Q و K برای یک واکنش معین یکسان است.

✔️هر دو از کمیتهای ترمودینامیکی هستند.

✔️در عبارت K باید غلظتهای تعادلی قرار بگیرد، ولی در عبارت Q غلظتهای لحظه ای قرار می گیرند.

✔️ثابت تعادل K حالت ویژه ای از Q است.

✔️ثابت تعادل نشان دهنده میزان پیشرفت واکنش ولی Q نشان دهنده جهت پیشرفت است.

✔️اگر Q=K باشد یعنی سامانه در حالت تعادل قرار دارد.

✔️اگر Q>K باشد، سامانه برای رسیدن به تعادل باید در جهت برگشت پیشرفت کند.

✔️اگر Q<K باشد، سامانه برای رسیدن به تعادل باید در جهت رفت پیشرفت کند.




ریاضی تجربی


اگر دوست داری متفاوت درس بخونی و کنکور ۱۴۰۳ جز رتبه های برتر باشی باید از الان شروع کنی

با برنامه ریزی متفاوت درس بخون
برای رسیدن به رتبه خوب ، به اندازه کافی زمان داری اما اگر از همین الان شروع نکنی نمیتونی موفق بشی…


2.4/5 - (27 امتیاز)

جهت مشاوره در زمینه نکات پر تکرار شیمی کنکور ۱۴۰۲

از تلفن ثابت در سراسر کشور با شماره ۱۶۱۳_۹۰۷_۹۰۹ (بدون پیش شماره) تماس بگیرید

در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت یا استفاده از کد تخفیف کلیک کنید.

پاسخگویی از ۸ صبح تا ۱۲ شب حتی ایام تعطیل

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

تمامی حقوق این وبسایت محفوظ بوده و متعلق به مجموعه مشاور گروپ میباشد.

ثبت نام کنکور 1403