قرابت معنایی چیست؟

قرابت معنایی چیست؟ در واقع اولین ذهنیتی که راجع به این سوال پیدا میکنیم معنای آن است و می رویم در لغت نامه هایی مانند فرهنگ امین و لغت نامه دهخدا جستجو می کنیم؛ اما چیزی که دانستن آن خصوصا در یادگیری زبان جدید اهمیت دارد این است که لغات در هر حرفه و آموزشی جایگاه خاص خود را دارد. به عنوان مثال،  معنی قرابت معنایی در حرفه خبرنگاری نسبت به متقاضی کنکور بسیار متفاوت است.

قرابت معنایی در فرهنگ لغت

قرابت در فرهنگ لغت، به احساس خویشاوندی، نزدیکی، نسبت و وابستگی معنا میشود.

ما اگر قصد داشته باشیم نزدیکی دو چیز نسبت به یکدیگر را نشان بدهیم میگوییم آنها قرابت دارند. اما بدانیم که معنی قرابت معنایی با قرابت متفاوت است؛ از این جهت که در به کار بردن قرابت معنایی باید توجه داشته باشیم که نسبت به هر دو چیز نزدیک به یکدیگر نمی توانیم استفاده کنیم.

به عنوان مثال، ما نمیتوانیم بگوییم اسماعیل با رضا با یکدیگر قرابت معنایی دارند اما میتوانیم بگوییم اسماعیل با رضا با یکدیگر قرابت دارند.

استفاده کلماتی که مرسوم نیست، نشانگر اشتباه بودن ترکیب جمله یا کلمه نمی باشد

تفاوت قرابت با قرابت معنایی در این است که در استفاده از واژه قرابت، میتوانیم بسیاری از دو شی، دو انسان یا دو حیوان استفاده کنیم چراکه قرابت به مثابه اصل کلمه نزدیکی، احساس خویشاوندی، نسبت و وابستگی تلقی میشود؛ اما کلمه ترکیبی قرابت معنایی به دلیل واژه دومی که در ادامه قرابت گذاشته میشود، واژه قرابت را محدود به معنا می کند.

هرزمانی که صحبت از قرابت معنایی باشد، باید توجه کنیم که از معنا نیز سخن به میان آمده است. یعنی ما نمیتوانیم بگوییم اسماعیل با رضا قرابت معنایی دارند، چرا که معنی این جمله میشود: اسماعیل و رضا از نظر معنا با یکدیگر احساس نزدیکی و خویشاوندی میکنند!

البته ممکن است اسماعیل و رضا هم عقیده یا هم نظر باشند، اما نمیتوانیم بگوییم آنها با یکدیگر قرابت معنایی دارند.

قرابت معنایی در خبرنگاری

قرابت معنایی در خبرنگاری، از معنی اصلی قرابت، دور نیست! اما کاربرد متفاوتی دارد.

در راستای مفهوم قرابت معنایی در حرفه خبرنگاری، باید گفت که قرابت معنایی{درخبرنگاری} در اخباری معنی میشود که در مکان های متفاوتی پخش خواهد شد.

به عنوان مثال، مسافت ایران با مالزی بسیار زیاد است ( آنقدری که به آنجا باید با هواپیما رفت!) اما اخبار کشته شدن جمعی از مسلمانان مالزی برای ما تاسف انگیز خواهد بود! چرا؟ چون دین واحد (مسلمانی) باعث قرابت معنایی خواهد شد و این میتواند در اخباری که به گوش ما می رسد خوشحال یا ناراحت کننده باشد.

پس، آن پل های معنایی مانند دین، نژاد، زبان، باور یا عقیده خاص بین یک گروه و… باعث قرابت معنایی در خبر خواهد شد حتی اگر میلیون ها کیلومتر با ما فاصله داشته باشند.

مثال دیگر، در سالهای گذشته و حتی اکنون، افراد بیشماری به تهران مهاجرت کرده اند. اعم از کرد، لر، ترک، عرب، بلوچ و… که در نقاط مختلفی از تهران ساکن هستند. برای هر فردی که به تهران مهاجرت کرده است، آن اخباری برای خودش جالب تر است که با آن قرابت معنایی داشته باشد.

مثلا، برای یک ترک، تصادف یک اتوبوس در تبریز یا مناطق ترک نشین اهمیت بیشتری دارد و احساسات بیشتری در او بر می انگیزد نسبت به یک، تهرانی، کرد، عرب و…!

چرا؟ چون فرد ترک، با آن خبر قرابت معنایی ایجاد می کند. چه چیزی باعث قرابت معنایی شده است؟ زبان و نژاد واحد بین فرد و حادثه.

قرابت معنایی در کنکور

شاید تعجب کنید که قرابت معنایی درکنکور نیز، از اصل واژه قرابت به دور نیست!

یعنی شما در تست هایی که می زنید هم باز با نزدیکی و نسبت معانی سر و کار دارید. در پیدا کردن قرابت معنایی شعر و نثر، اساسا با این مغهوم مواجه خواهید بود که نویسنده از نوشته خود ( ممکن است شعر یا نثر باشد) چه منظوری داشته؟

در پیدا کردن قرابت معنایی در تست های کنکور و ادبیات متوسطه اول و دوم، قرابت معنایی با چند مفهوم  و هدف ظاهر خواهد شد:

• پیدا کردن قرابت معنایی در شعر: در ابتدا باید بررسی کنید شعری که سوال به شما داده است، به کدام یک از گزینه ها نزدیکی دارد؟
• منظور شاعر چیست؟: اگر در پی یافتن جواب قرابت معنایی در تست ها یا سوالات امتحانی هستید باید به این موضوع توجه داشته باشید که منظور شاعر چیست؟ ممکن است سوال از شما بخواهد بپرسد که هدف شاعر یا نویسنده، به کدام یک از گزینه ها نزدیک تر است؟ و حتی گزینه ها نیز شعر باشند.

برای یادگیری بهتر قرابت معنایی در کنکور و سوالات امتحانی، میتوانید با مشاوران مجرب مجموعه مشاور گروپ تماس بگیرید