نکات تکنیکی جمعبندی زیست کنکور ۱۴۰۳ برای یک هفته آخر

 جمعبندی زیست کنکور ۱۴۰۳ :  زیست شناسی در  کنکور  تجربی به‌ دلیل دارا بودن ضریب بالا از اهمیت ویژه‌ و کلیدی برخوردار است و به‌ خاطر تأثیر مهمی که این درس در کنکور دارد، معمولاً دانش آموزان این درس را خیلی خوب مطالعه می کنند.

بودجه بندی زیست در کنکور ۱۴۰۳ چگونه خواهد بود ؟

در کنکور سراسری تعداد سوالات این درس 50ومدت پاسخگویی 36دقیقه است.

دراین درس 54تا56 درصد سوالات کنکور ازدروس پایه و 44تا46 درصد ازدروس پیش دانشگاهی است.
زیست شناسی با ضریب 12 بالاترین ضریب را در میان دروس گروه آموزشی علوم تجربی دارا است و این نشان از اهمیت ویژه این درس در بین دانش آموزان این رشته می‌دهد.

شواهد نشان می‌دهند که فقط ۷ درصد از دانش آموزان تست‌های زیست شناسی را بالای۵۰ درصد می‌زنند. از دو جنبه می توان به این مشکل نگاه کرد؛ اول آن که دانش آموزان سواد کافی نداشته باشند. اما این دلیل چندان قابل استناد نیست.

نکته دوم و عامل اصلی ضعف داشتن در پاسخ گویی به تست‌های زیست‌شناسی، عدم درک سؤالات و عجله در پاسخ دادن است. هر سؤال نکات کلیدی دارد که با خوب فهمیدن سؤال قابل دستیابی است.

*برای هر سؤال زیست شناسی ۴۵ ثانیه زمان وجود دارد. از این زمان می‌توان ۱۵ ثانیه را به خوب خواندن سؤال، ۱۵ ثانیه را به خواندن گزینه‌ها و ۱۵ ثانیه را به پاسخ دادن و پر کردن پاسخ نامه اختصاص داد.

جمعبندی زیست کنکور ۱۴۰۳ :  البته بیان این نکته صرفاً برای ایجاد یک الگو و تصویر ذهنی است، نه این که واقعاً برای هر تست زمان بگیرید! در تست های زیست شناسی، دقت به روی درک و فهم متن سؤالات اهمیت بیش‌تری دارد.
آنچه در درس زیست‌شناسی اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا می‌کند چگونه خواندن این درس و پی بردن به نکات، مفاهیم و مطالب در کتاب درسی است.
کتاب درسی منبع اول و آخر طرح سوال در کنکور است و نکته ی مهمی که در هنگام مطالعه ی این درس باید به آن توجه داشت مرور است .

این درس ، درسی نیست که با یک بار خواندن توانست در آن درصد بالایی کسب کرد بنابراین مرورهای متوالی ومفهومی خواندن این درس باید در اولویت برنامه‌ها قرار داده شود.
علت اینکه دانش آموزان این درس را بیش از دروس دیگر می‌خوانند ولی موفقیتی هم ردیف با زحمات خود کسب نمی کنند این است که :

*-دانش‌آموز مطالب را رو بنایی و سطحی خوانده و هرگز به عمق مفاهیم مطرح شده فکر نکرده بنابراین قادر به ارتباط دادن مسایل مختلف کتاب‌ها با هم نبوده و لذا نمی‌تواند پاسخ صحیح را انتخاب کند. به همین منظور باید نکات خاصی را در زمینه خوب خواندن کتاب و ارتباط دادن مطالب درسی کتاب‌های مختلف زیست با هم مد‌نظر قرار دهد.
زیست شناسی و آزمایشگاه 1در کنکور، درحدود 13 تا 15 سؤال را به خود اختصاص می‌دهد،
زیست شناسی و آزمایشگاه 2حدود 17 تا 20 سؤال را معمولاً در آزمون سراسری به خود اختصاص میدهد.

یکی از فصل های مهم این کتاب فصل 8 (ژنتیک) است که هرساله تعدادی از سوالات کنکور را شامل می شود و برای بعضی از دانش آموزان هم‌چون کابوسی می‌ماند .در صورتی که با دقیق ومفهومی خواندن و وقت گذاری برای آن می توان براحتی آن را یادگرفت و بر آن تسلط کافی یافت.

کتاب زیست‌شناسی سال سوم در سال‌های اخیر بارم‌بندی حدود 40-35 درصدی در کنکور دارد که نشان از اهمیت بالای این کتاب در کنکور دارد.
از فصل های مهم این کتاب، فصل 4 است که حدود 8 تست کنکور را شامل می شود .
در این درس توجه به اشکال و نمودارها بسیار مهم است که نباید مورد بی توجهی قرار بگیرد.
دانش آموزانی که خواهان یکی از رشته های خوب رشته ی علوم تجربی مانند پزشکی ، دندانپزشکی ، داروسازی و… هستند، باید در این درس درصدی بالاتر از 80-85 درصد(در مناطق 1و2 ) ودرصدی بالاتراز 70درصد(در منطقه 3) را کسب کنند.
برای کسب یک رتبه ی زیر 1000 مطالعه ی مستمر و حداقل روزانه 2 ساعت الزامی به نظر می رسد.

در هنگام مطالعه ی این درس ، کتاب درسی به عنوان بهترین مرجع مطالعه است، منظور از مرور های متوالی و مطالعه ی مستمر، خواندن طوطی‌وار مطالب و تنها حفظ کردن آن ها نیست، شما باید برای یادگیری عمیق مطالب از شیوه های صحیح مطالعه استفاده کنید. دقت کنیدکه شیوه ی مطالعه و یاد گرفتن از خود مطالعه مهم تر است.

استفاده از روش پس ختام می تواند خیلی مؤثر باشد، مطالعه ی اجمالی اوّلیه در شکل گیری یک ذهنیت کلی به شما کمک می کند. در هنگام مطالعه از هیچ قسمت کتاب غافل نشوید و مطالب آن را خط به خط و با دقت بخوانید و زیر مطالب مهم آن خط بکشید (یا این کار را با ماژیک علامت زن انجام دهید.) به نمودارها و شکل ها دقت کافی داشته باشید.جمعبندی زیست کنکور 97

از حاشیه نویسی در این درس استفاده کنید و همچنین از مطالب خوانده شده ، خلاصه نویسی به عمل آورید و مطالب خلاصه شده را به صورت نمودار درآورید و آنها را دسته بندی کنید.

برای حفظ مطالب آن از بحث یادیارها که در فصل دوم مطرح شده استفاده کنید و با خلاقیت ، مطالب را در قالب نمودارها و یادیارها و… فرا بگیرید. اگر در آزمون‌های کانون شرکت می‌کنید ،حتمآً بعد از بررسی سوالات نکته های هر تست را در حاشیه درس مربوطه یا در دفتر نکته برداری یادداشت نمایید.

جمعبندی زیست کنکور ۱۴۰۳ : در هنگام مطالعه ی فصل های جدید، مطالب فصل قبل مرور نمایید تا آنها را فراموش نکنید و بازهم تکرار می کنم : «این درس را چندین بار به طور جدی و فعال مرور کنید.»
با توجه به تغییرات کتاب های زیست شناسی نسبت به سال های گذشته ، دیگر نمی توان به کتاب زیست پایه ی خاصی (مثلاً پیش دانشگاهی) اهمیت بیش تر دارد. اولاً مطالب کتاب های زیست بسیار به هم پیوسته می باشند و برای یادگیری مطالب لازم است تمامی کتاب های زیست را (دوم، سوم، پیش دانشگاهی) به دقت مطالعه کرد و ثانیاً برخلاف سال های گذشته دیگر سهم پایه ی خاصی در پرسش های کنکور بیش تر از پایه ی دیگر نیست و می توان گفت تقریباً تعداد پرسش های برابری از هر سه پایه مطرح می شود.جمعبندی زیست کنکور ۱۴۰۳

در این درس بررسی تست های سال های قبل کنکور سراسری و دانشگاه آزاد بسیار مهم است . تقریباً نیمی از پرسش ها در این درس در سال های قبل به نحوی آمده است . (مثلاً به صورت پرسش های مشابه ) که این امر خود اهمیت مرور و بررسی تست های سال های اخیر آزمون سراسری را در این درس نشان می دهد.

نکات مهم فصل شارش انرژی
مفاهیم کلیدی در خلاصه فصل :
۱)فتوسنتز
۲)تنفس سلولی

۱) فتوسنتز
❶ فتوسنتز کنندگان:
●گیاهان و جلبک ها ← محل انجام فتوسنتز: کلروپلاست
●برخی باکتری ها ← محل انجام فتوسنتز : غشاء سلولی

❷موارد استفاده از محصولات فتوسنتز(حاصل تجمع و تغییر بخش هایی از قند ها): تولید :

●نشاسته
●پروتئین
●نوکلوئیک اسید
●سایر مولکول های درون سلول

❸مراحل :
●مرحله ی اول: جذب انرژی نور خورشید
▲محل انجام فرآیندها: غشاء تیلاکوئید
▲رنگیزه = ساختار هایی که برخی طول موج ها ر ا جذب و برخی را منعکس می کنند.

■کلروفیل :
◆اولین رنگیزه ی موثر در فتوسنتز
◆جذب بخش اعظم نور آبی و قرمز
◆انعکاس نور سبز و زرد← سبز دیده شدن گیاهان
◆انواع در گیاهان و جلبک های سبز: a و b

■کاروتنوئید :
◆بیشتر ، جذب نورهای سبز و آبی
◆انعکاس نور های زرد و نارنجی← رنگ های پاییزی

? نکته ی شکل ۸،۳ :
به این شکل مهم و زیر نویس آن خوب دقت کنید. اگر ماکزیمم و مینیمم های ۳ نمودار را در نظر بگیرید. شکل های زیر به دست می آیند :
فتوسیستم= دسته های رنگیزه به همراه تعدادی پروتئین در غشای تیلاکوئید(ساختار هایی کیسه شکل و پهن درون کلروپلاست و از جنس غشای سلولی) :

■انواع فتوسیستم :

◆فتوسیستم Ⅰ: دارای نوع خاصی از کلروفیل a باحداکثر جذب ۷۰۰نانومتر ←P700
◆فتوسیستم Ⅱ: دارای نوع خاصی از کلروفیل a با حداکثر جذب ۶۸۰ نانومتر ←P680

■ربط فتوسیستم ها : مولکول های حامل الکترون
■مراحل: جذب و متمرکز شدن نور روی کلروفیل های P700 و P680 ←افزایش انرژی الکترون← برانگیخته شدن الکترون ← ترک فتوسیستم ها← انتقال الکترون فتو سیستم Ⅱ به فتوسیستم Ⅰ و انتقال الکترون حاصل از تجزیه ی آب به فتوسیستم Ⅱ← تولید +H و گاز اکسیژن درون تیلاکوئید

? نکته ی شکل ۸٫۴ :
همان طور که در این شکل می بینید، آنزیم تجزیه کننده ی آب در داخل تیلاکوئید قرار دارد و واکنش تجزیه ی آب عبارتست از :

2 H2O ➡️ O2 + 4 H+ 4e_
● مرحله ی دوم : تبدیل نور به انرژی شیمیایی :

▲محل انجام فرآیندها : غشاء تیلاکوئید

▲تولید ATP : عبور الکترون از زنجیره ی انتقال الکترون بین دو فتو سیستم ← عبور الکترون از پمپ غشایی (پروتئینی) در بین دو فتو سیستم ← مصرف مقداری از انرژی الکترون توسط پمپ برای تلمبه کردن +H به درون تیلاکوئید—(وجود +H حاصل از تجزیه ی آب درون تیلاکوئید)—>انباشته شدن +H در تیلاکوئید ← ایجاد شیب غلظت +H بین دو سوی غشای تیلاکوئید ← خروج +H از تیلاکوئید از طریق پروتئین های ویژه ای در غشای تیلاکوئید (هم کانال یونی اند و هم آنزیم)← افزودن گروه فسفات به ADP و تولید ATP توسط پروتئین های ویژه

▲تولید NADPH : پیوستن الکترون برانگیخته به +H و +NADP (مولکول گیرنده ی الکترون) در انتهای زنجیره ی انتقال الکترون بعد از دو فتوسیستم ← تولید NADPH(مولکول ناقل الکترون)← استفاده از الکترون پر انرژی برای ساخت پیوندهای کربن- هیدروژن در مرحله ی سوم

? نکته ی شکل ۸٫۵ :
در این شکل به
این نکته توجه کنید که پروتئین دارای فعالیت ATPسازی، جزء زنجیره ی انتقال الکترون نیست. همچنین همانطور که می دانید در مسیر حرکت الکترون ابتدا فتوسیستم Ⅱقرار گرفته و بعد فتوسیستم Ⅰ.

●مرحله ی سوم: ذخیره ی انرژی در ترکیبات آلی
●محل انجام فرآیند ها: استروما
●تثبیت دی اکسید کربن =استفاده از دی اکسید کربن برای ساخت ترکیبات آلی

? چرخه ی کالوین (گیاهان C3): رایج ترین روش تثبیت دی اکسید کربن
نکته :
واکنش مراحل اول و دوم فتوسنتز واکنش های وابسته به نور و واکنش های مرحله سوم فتوسنتز، واکنش های تاریکی یا مستقل از نور نامیده می شوند.

? نکته ی شکل ۸٫۶ :
با توجه به اعدادی که در چرخه نوشته شده این جدول زیر بدست می آید
ادامه نکات

❹عوامل موثر بر فتوسنتز :

●نور(محسوس ترین عامل) :
▲افزایش نور ← افزایش سرعت فتوسنتز تا حد اشباع شدن همه ی رنگیزه ها

●تراکم CO2 :
▲افزایش تراکم CO2 (تاحدی)← افزایش سرعت فتوسنتز

●دما :
▲افزایش فتوسنتز در دامنه ی دمایی مناسب برای فعالیت آنزیم ها

❺ تنفس نوری :

●ممانعت از ورود CO2 به چرخه ی کالوین← مخالفت با فتوسنتز
●افزایش تراکم اکسیژن ←افزایش تنفس نوری و کاهش فتوسنتز
●عوامل مناسب برای تنفس نوری: دماهای بالا و شدت های زیاد نور
●عدم تولید ATP و اکسیژن و تولید CO2

●مراحل :
O2+ ترکیب ۵ کربنی—(آنزیم روبیسکو(ریبولوزبیس فسفات کربوکسیلاز-اکسیژناز))—>
ترکیب ۳ کربنی
ترکیب ۲ کربنی —(خروج از کلروپلاست ←واکنش هایی در میتوکندری و…)—> CO2

ارجاع به کتاب دوم فصل ۶ :

داشتن روزنه فرورفته و کاهش تعداد روزنه ها در اقلیم خشک وسرد (درختان کاج)، یا گرم (تیره ی کاکتوس) و داشتن کرک روی برگ ها نمونه های سازش های گیاهان برای کاهش تعرق هستند. در گیاهان تیره ی گل ناز، روزنه ها در روز بسته و در شب باز هستند.
فتوسنتز های خاص :

●گیاهان C4 :

▲انواع سلول های میانبرگ
■ سلول های غلاف آوندی
◆سلول هایی به هم فشرده و کلروپلاست دار
◆دور تا دور رگبرگ
■سلول های میانبرگ
◆در تماس با فضاهای هوادار برگ
◆اطراف سلول های غلاف آوندی
ویژگی ها :

■ زیاد بودن تراکم CO2 درون سلول های غلاف آوندی در مقایسه با جو

■ غلبه بر تنفس نوری و کارایی بالا در دمای بالا، شدت نور زیاد (عوامل مناسب تنفس نوری) و کمبود آب (تقریبا ۲ برابر گیاهان C3)

■ رشد سریع تر از گیاهان C3در آب و هوای گرم

▲ مثال : نیشکر، ذرت و گیاهان مقاوم در برابر گرما

● گیاهان CAM (متابولیسم اسید کراسولاسه) :

▲ فرآیند مرحله ی سوم فتوسنتز:
در شب (روزنه ها باز): ورود CO2 به
واکوئل← CO2+ترکیب ۳ کربنی ← اسید آلی ۴ کربنی (اسید کراسولاسه
در روز (روزنه ها بسته): جدا شدن CO2 از اسید آلی ۴ کربنی (اسید کراسولاسه)← رفتن CO2 به چرخه کالوین (در کلروپلاست)

▲ویژگی ها :

■ کم بودن کارایی فتوسنتز

■ رشد کند (با وجود امکان بقا در گرمای شدید)

▲ مثال : گیاهان بیابانی مانند کاکتوس و گیاهان ساکن اکوسیستم های خشک و بسیار خشک

ارجاع به کتاب دوم فصل ۶ :
« در گیاهان تیره گل ناز ، روزنه ها در روز بسته و درشب باز هستند.»

? نکته : شدت فتوسنتز: C3> C4> CAM

? نکته شکل ۸٫۸ : همانطور که مشاهده می کنید. در گیاهان CAM ،سلول های غلاف آوندی وجود ندارد.

? نکته ی فعالیت : به این جمله توجه کنید:«بعضی گیاهان گلدانی در نور کم رشد می کنند، اما بعضی از آن ها به نور شدید نیاز دارند.» و نیز «بین سلول های غلاف آوندی فضای سلولی یافت نمی شود و این سلول ها به هم فشرده اند.»
نکته ی فعالیت: نمودارهای این فعالیت فوق العاده مهم هستند. همچنین پاسخ سوال ۲ که سوال مهمی می باشد، این است که گیاه ۱، گیاهی C4 و گیاه ۲، گیاهی C3 است. چرا که در شدت های نور بیشتر هم، گیاه ۱ قادر به فتوسنتز می باشد و بر اساس همین استدلال گیاه ۲، گیاهی C3 است.

ادامه نکات فصل شارش انرژی
۲) تنفس سلولی

❶ مفهوم :

●مجموعه ای از واکنش های آنزیمی برای تبدیل انرژی موجود در ترکیبات آلی مخصوصا قند به ATP

● انواع :

▲هوازی ← نیازمند O2
▲بی هوازی← بدون نیاز به O2

❷روش تولید ATP :

● در سطح پیش ماده: انتقال فسفات از مولکول فسفات دار به ADP تا به ATP تبدیل شود(مانند مقداری از ATP حاصل از گلیکولیز).

● زنجیره ی انتقال الکترون در میتوکندری: با استفاده از فسفات معدنی و انرژی حاصل از انتقال الکترون
ارجاع به کتاب دوم فصل ۲ : آنزیم های سازنده ی ATP درون غشای درونی و نیز بر سطح آن جای گرفته اند. همچنین بسیاری از واکنش های شیمیایی مربوط به تنفس سلولی، درون ماتریکس رخ می دهند.

❸ اولویت در استفاده از مواد به عنوان سوخت: گلوکز (کربوهیدرات)= سوخت اولیه —(کمبود گلوکز)—> شکستن مولکول های چربی—(کمبود چربی)—> استفاده از پروتئین ها و نوکلئیک اسیدها برای تولید ATP

❹ مراحل تنفس سلولی

● گلیکولیز: تبدیل گلوکز به دو مولکول سه کربنه به نام پیرووات
ویژگی : بدون حضور اکسیژن

▲ محل انجام: سیتوپلاسم

▲بازده: ۲ATP + 2NADH

● از گلیکولیز به کربس (در صورت وجود اکسیژن)
نکته : بنیان استیل ترکیبی ۲ کربنی است.

▲ محل انجام :

■در سلول های یوکاریوتی: میتوکندری

■در سلول های پروکاریوتی :غشای سلولی

▲بازده: ۲NADH
محل انجام :

■ در سلول های یوکاریوتی: میتوکندری

■در سلول های پروکاریوتی : غشای سلولی

▲ بازده: ۲ATP + 2FADH2 + 6NADH

نکته تفکر نقادانه

⛔️ به این جمله خوب دقت کنید : 《 آنزیمی که در تبدیل پیرووات به استیل کوآنزیم A کمک می کند ، نیاز به ویتامین B1(تیامین) نیاز دارد. تیامین در بدن انسان ساخته نمی شود.》

● زنجیره انتقال الکترون :

▲ مراحل: عبور الکترون های مولکول های FADH2 و NADH از زنجیره ی انتقال الکترون ← تلمبه کردن یون های +H از بخش داخلی میتوکندری به فضای بین دو غشا با استفاده از انرژی الکترون ها←تجمع +H بین دو غشا← ایجاد شیب غلظت بین دو غشا← عبور +H از نوعی پروتئین ویژه و ورود به بخش داخلی میتوکندری←تبدیل ADP به ATP توسط پروتئین ویژه← اتصال یون های هیدروژن و الکترون ها به مولکول های اکسیژن ( آخرین پذیرنده ی الکترون)← تشکیل مولکول های آب

▲ محل زنجیره ی انتقال الکترون :

■ در سلول های یوکاریوتی: غشای داخلی میتوکندری

■ در سلول های پروکاریوتی: غشای سلولی

▲ بازده =

■ به ازای یک مولکول NADH ←مولکول ۳ATP

■ به ازای یک مولکول FADH2 ←مولکول ۲ATP

▲ بازده کل

■ گلیکولیز: ۲ATP + 2NADH ←معمولا ۸ATP

■ از گلیکولیز به کربس: ۲NADH ←مولکول ۶ATP

■ چرخه کربس: ۲۴ATP ← ۶NADH +2FADH2 +2ATP
بازده کل تنفس هوازی ≅ ۳۸ATP

❺ مراحل تنفس بی هوازی

●تخمیر :

▲ تعریف: بازسازی +NAD با استفاده از یک پذیرنده ی آلی هیدروژن= تجزیه ی گلوکز در عدم حضور اکسیژن

▲ هدف : در عدم حضور اکسیژن +NAD را به طریقی بازسازی کند تا گلیکولیز صورت بگیرد.

▲ نکته: باکتری ها بیش از ۱۲ نوع تخمیر انجام می دهند.
انواع مهم تخمیر :

■ تخمیر لاکتیک اسید:

◆موارد استفاده :

○بعضی باکتری ها و قارچ ها← تولید ماست و پنیر

○سلول های ماهیچه ای در کمبود اکسیژن
تخمیر الکلی :

◆ موارد استفاده :

○مخمرهای نانوایی← الکل با غلظت بالای ۱۲ درصد بر ای آنها سمی و کشنده است.
نکاتی که بایستی در زمان زلزله رعایت کنیم:
1-هوشیار بودن حداقل یک نفر از اعضای خانواده
2-روشن نگه داشتن حداقل یک چراغ در منزل
3-قفل نکردن درب اتاقها -پنجره ودرب اصلی منزل
4-برداشتن مقداری آب و مواد غذایی
5-پوشیدن لباس گرم و حتی الامکان لباسهایی که بتوان در بیرون منزل پوشید و استفاده کنیم.
6-مشخص نمودن مسیر خروج و مسدود نکردن راهرو خروجی (جاکفشی)
7-برداشتن داروهای مورد استفاده
8-شارژکردن گوشی موبایل
9-نخوابیدن نزدیک پنجره
10-مشخص نمودن محلی امن برای جمع شدن اعضا خانواده بعد از حادثه
11- پر نمودن باک اتومبیل بطوری که در مجاورت دیوار و یا زیر سقف پارکینگ قرار نگرفته باشد .
12- زیورآلات و اشیا قیمتی را در کیفی کوچک و قابل حمل سریع در نزدیکیتان قرار دهید/ میزان

معنی نام عناصر

⚛️H
هیدروژن ترکیبی است از Hydro+Genes به معنای مولد آب
⚛️Li
لیتیم از کلمه ی Lithos به معنای سنگ گرفته شده است.
⚛️Na
سدیم از کلمه ی Sodanum به معنای علاج سردرد گرفته شده است.
⚛️K
پتاسیم از کلمه ی Pot ash به معنای خاکستر ظرف گرفته شده است. زیرا آن را در ترکیب خاکستر یافتند.
⚛️Rb
روبیدیم از کلمه ی Rubidus به معنای قرمز سیر گرفته شده است.
⚛️Cs
سزیم از کلمه ی Coesius به معنای آبی آسمانی گرفته شده است.
⚛️Fr
فرانسیم از کلمه ی France از کلمه ی فرانسه که این عنصر در آنجا کشف شده است، گرفته شده است.
⚛️Be
بریلیم از کلمه ی Beryllos به معنای سنگ معدنی بریل گرفته شده است.
⚛️ℳg
منیزیم از کلمه ی مگنزیای باستان در منطقه ی تسالی یونان گرفته شده است.
⚛️Ca
کلسیم از کلمه ی Calx به معنای آهک گرفته شده است.
⚛️Sr
استرانسیوم از کلمه ی Strontian که شهری است در اسکاتلند گرفته شده است.
⚛️Ba
باریم از کلمه ی Barys به معنای سنگین گرفته شده است.
⚛️Ra
رادیم از کلمه ی Radius به معنای اشعه گرفته شده است.
⚛️B
بور از کلمه ی عربی و فارسی بوراکس (درخشان) گرفته شده است.
⚛️Al
آلومینیم از کلمه ی Alumen یا Aluminis به معنای زاج گرفته شده است.
⚛️Ga
گالیم از کلمه ی Galia به معنای فرانسه گرفته شده است.
⚛️In
ایندیم In به علت رنگ آن از کلمه ی Indicum به معنای رنگ نیلی گرفته شده است.
⚛️Tl
تالیم از کلمه ی Thallos به معنای شاخه سبز گرفته شده است.
⚛️C
کربن به علت ساختار زغال از کلمه ی Carbo به معنای زغال گرفته شده است.

⚛️Si
سیلیسیم یا سیلیکون از کلمه ی Silex به معنای سنگ چخماق گرفته شده است.
⚛️Ge
ژرمانیوم از کلمه ی Germania به معنای کشور آلمان گرفته شده است.
⚛️Sn
قلع از کلمه ی Tinia به معنی خدای اتروسکن گرفته شده است.
⚛️Pb
سرب از کلمه ی Lead که اصطلاح آنگلوساکسون است، گرفته شده است.
⚛️N
نیتروژن ترکیبی از کلمات Nitron+genes است که به معنای مولد سودا می باشد.
⚛️P
فسفر از کلمه ی Phosphoros به معنای آورنده ی نور گرفته شده است.
⚛️As
آرسنیک از کلمه ی Arsenium به معنای رنگدانه محبوب زرد گرفته شده است.
⚛️Sb
آنتیموان ترکیبی است از کلمات Anti+monos به معنای غیرتنها گرفته شده است.
⚛️Bi
بیسموت از کلمه ی Bisemutum که نام آلمانی عنصر است گرفته شده است.

⚛️O
اکسیژن ترکیبی از کلمات Oxys + genes است که به معنای مولد اسید می باشد.
⚛️S
گوگرد از کلمه ی Sulphur به معنای گوگرد گرفته شده است.
⚛️Se
سلنیم از کلمه ی Selene به معنای ماه گرفته شده است.
⚛️Te
تلوریم از کلمه ی Tellus به معنای زمین گرفته شده است.
⚛️Po
پلونیم از کلمه ی Poland که نام کشور لهستان زادگاه ماری کور است گرفته شده است.
⚛️F
فلوئور ازکلمه ی Fluere به معنی جریان گرفته شده است.
⚛️Cl
کلر از کلمه ی Chloros به معنای زرد مایل به سبز گرفته شده است.
⚛️Br
برم به علت بوی بد آن از کلمه ی Bromos به معنای تعفن گرفته شده است.
 شیمی

به طور کلی پلی‌ساکاریدهایی که در کتاب درسی می‌خوانیم به دو دسته‌ی ساختاری و ذخیره‌ای تقسیم می‌شوند. از مهم‌ترین پلی‌ساکاریدهای ذخیره‌ای در گیاهان می‌توان به نشاسته و در جانوران به گلیکوژن اشاره کرد؛ قند ذخیره‌ای قارچ‌ها نیز گلیکوژن می‌باشد اما پلی‌ساکاریدها بیشتر نقش ساختاری دارند، مثلا:

1⃣ در دیواره‌ی سلول‌های قارچی پلی‌ساکاریدی رشته‌ای به نام کیتین وجود دارد؛ همچنین در اسکلت خارجی حشرات نیز، کیتین وجود دارد.

2⃣ لایه‌ی خارجی مویرگ‌های خونی پستانداران از جنس پلی‌ساکارید است.

3⃣ کپسول باکتری استرپتوکوکوس نومونیا (عامل ذات الریه) پلی‌ساکاریدی می‌باشد.

4⃣ آغازیانی مثل تاژکداران چرخان، پوششی سلولزی دارند که اغلب با سیلیس پوشیده شده است.

5⃣ در دیواره‌ی سلول‌های گیاهی سلولز و پلی‌ساکارید‌های دیگر وجود دارند.

❗️ نکته؛ کیتین (پلی‌ساکارید) را با کوتین (پلی‌مر اسیدهای چرب طویل) که سلول های روپوستی را در اندام های هوایی گیاه می پوشاند، اشتباه نکنید!

مغز (توضیح کامل )

مغز مرکز اصلی پردازش اطلاعات در بدن می باشد که وزنی حدود ۱/۵ کیلوگرم در افراد بالغ دارد .
افکار ، عواطف ، رفتار ادراک احساس و حافظه برعهده مغز است.
مغز شامل مخ ، مخچه و ساقه مغز می باشد.

چند نکته در رابطه با مغز

? فصل ۷ سال دوم : اگر کشش دیواره مثانه به حد خاصی برسد ، گیرنده های ان تحریک می شوند و پیام هایی را به نخاع می فرستند که منجر به تحریک انعکاس تخلیه مثانه شود . در شخص بالغ ، این انعکاس به وسیله مراکز مغزی و به صورت ارادی قابل مهار یا تسهیل هستند . پس در نوزادان که ارتباط مغز و نخاع به صورت کامل شکل نگرفته است ، تخلیه مثانه به صورت غیرارادی صورت می پذیرد.

? فصل ۱ سال سوم : در بیماری M.S دستگاه ایمنی ، پوشش اطراف سلول های عصبی مغز و نخاع را مورد تهاجم قرار می دهد.

? فصل ۳ سال سوم : سلول های استوانه ای در نور ضعیف و سلول های مخروطی در نور قوی تحریک می شوند و پیام عصبی بینایی را می سازند که به سمت مغز (لوپ پس سری در مخ ) می روند و در انجا این پیام ها تحلیل می شوند . از طرف دیگر پیام های شنوایی نیز به لوب گیجگاهی از مخ (ساختاری از مغز) می روند. بخش تعادلی گوش نیز پیام ها را به سمت مغز ارسال می کند. به این ترتیب مغز می تواند ، جهت و موقعیت سر را تعیین کند.

? فصل ۴ سال دوم : بعضی از اندام های بدن ، ضمن انجام فعالیت های اصلی خود ، ترشح هورمون ها را نیز برعهده دارد ، این ترشحات توسط سلول های خاصی به نام سلول های درون ریز صورت می گیرد . یکی از اندام هایی که می تواند در کنار وظیفه اصلی ، هورمون ترشح کند ، مغز است.

? هورمون های تیروئیدی ، رشد طبیعی مغز ، استخوان ها و ماهیچه ها را در دوران کودکی افزایش می دهند.
پس یکی از علائمی که کم کاری تیروئید در کودکان ایجاد می کند ، عقب ماندگی ذهنی است. ?

? فصل ۶ سال سوم : در فعالیت ۲_۶ می خوانیم که ؛ معمولا آسیب هایی که به مغز و نخاع (دستگاه عصبی مرکزی) وارد می شود ، پایدار هستند و جبران نمی شوند .
اما اسیب هایی که در دستگاه عصبی محیطی رخ می دهند قابلیت ترمیم دارند.

? فصل ۱۰ سال چهارم : بیماران مبتلا به مالاریا ، براثر کم خونی / نارسایی کبد و کلیه و ?اسیب های مغزی? جان می بازند.

نخاع

نخاع قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی است که مغز را به دستگاه عصبی محیطی مرتبط می کند.
نخاع درون ستون مهره ها از بصل النخاع تا کمر امتداد دارد که حاوی دو نوع پیام است : پیام هایی که از نخاع بالا می روند که حاوی پیام حسی و پیام هایی که از نخاع پایین می ایند که حاوی پیام های حرکتی می باشند.
نخاع علاوه بر این پیام ها ، مرکز ?برخی? از انعکاس های بدن است.

انعکاس پاسخ ناگهانی و غیرارادی ماهیچه ها در پاسخ به محرک هاست.
محافظت از دستگاه عصبی و مرکزی

✔️ استخوان های جمجمه و ستون مهره ها
✔️ مننژ
✔️ سد خونی _ مغزی

? فصل ۸ سال دوم : اسکلت ماهی درونی است و با حرکت دادن ماهیچه های دو سوی ستون مهره ها به طور متناوب به جلو می رود.

? ستون فقرات شامل
۷ مهره گردنی / ۱۲ مهره سینه ای / ۵ مهره کمری / ۱ مهره لگنی و ۱ مهره دنبالچه ای می باشد.
دستگاه عصبی محیطی

دستگاه عصبی محیطی شامل ۳۱ جفت عصب نخاعی و ۱۲ جفت عصب مغزی است .
اعصاب نخاعی هم دارای پیام های حسی و حرکتی می باشد. اما همه پیام های دریافتی بدن توسط این اعصاب به دستگاه عصبی مرکزی نمی رسند بلکه برخی اعصاب حسی و حرکتی بدون اینکه بدون اینکه به نخاع بروند مستقیم با مغز در ارتباطنند که به ان ها اعصاب مغزی می گوییم مثل اعصاب بینایی ، بویایی و …
دستگاه عصبی محیطی دارای ۲ جز حسی و حرکتی می باشند .
اعصاب حرکتی خود به دودسته دستگاه عصبی پیکری و دستگاه عصبی خودمختار تقسیم می شوند.

دستگاه عصبی پیکری

? شامل نورون های حرکتی دستگاه عصبی محیطی می باشند که ماهیچه های اسکلتی را تحریک می کنند.
پس این اعصاب در اکثر مواقع تحت کنترل ماست ? و فرمان های ارادی را را انتقال می دهد ?به جز? در انعکاس های نخاعی که ?غیرارادی اند.?

? در واقع این انعکاس ها ، پاسخ های حرکتی مهره داران به محرک های محیطی اند و برای حفظ حیات ان ها انجام می شود . این پاسخ ها بسیار سریع اند ? زیرا ?فقط? دستگاه عصبی محیطی و نخاع درگیرند و مغز نقشی ندارد. ?

? طبق فعالیت ۴_۲ انعکاس ها رفتاری ?غریزی? می باشند که به طور معمول اموخته نمی شوند.
زردپی

? فصل ۸ سال دوم : میون ها (سلول های ماهیچه ای) ، در ماهیچه به وسیله سیمانی از بافت پیوندی در کنار یکدیگر قرار دارند و غلافی از بافت پیوندی مجموعه ای از ان ها را می پوشاند.
این غلاف در سر تارها به هم می پیوندند و زردپی های دوسر ماهیچه را می سازند.

? طبق شکل ۹_۸ زردپی آشیل بزرگترین زردپی بدن به حساب می اید.

? فصل ۳ سال دوم : زردپی از جنس بافت پیوندی رشته ای می باشد که دارای رشته های کلاژن برای استحکام)گ و الاستین برای کشسانی می باشد.

? فصل ۱ سال دوم : رشته های موجود در زردپی ها از جنس پروتئین های ساختاری می باشد.
دستگاه عصبی خودمختار

❗️قسمت دیگری از دستگاه عصبی محیطی است که کنترل اعمال غیرارادی را برعهده دارد مثل : تنظیم انقباض ماهیچه های قلبی و صاف / تنظیم کار غده ها .

❗️اعصاب خودمختار (اتونوم) شامل سمپاتیک و پاراسمپاتیک می شود.
این دو بخش ?برخلاف? یکدیگر عمل میکنند و در کل
⚠️ پاراسمپاتیک باعث کاهش فعالیت ارگان ها ( مثل کاهش ضربان قلب ، کاهش فشار خون و … )
⚠️ سمپاتیک باعث افزایش فعالیت اورگان ها ( افزایش ضربان قلب و …) می شوند.
?به جز? در مورد اجزای دستگاه گوارش که پاراسمپاتیک نقش تحریکی دارد .
یعنی
? ترشح بزاق ?
? تحریک معده
? پانکراس و روده باریک
? تحریک روده بزرگ
برعهده ?????? پاراسمپاتیک می باشد و سمپاتیک نقش مهاری دارد.
نکات مهم فصل گوارش

1. ماهیچه ی صاف

? از سلول های دوکی شکل با یک هسته تشکیل شده اند.
? انقباض کندی دارند و تحت کنترل اراده ما نیستند ( غیر ارادی )
? در اعضای داخلی بدن مانند : دیواره رگ ها _ روده ها _ معده _ مجاری تنفسی و پایه موها یافت می شوند.

2. ماهیچه مخطط (اسکلتی)

? شامل رشته هایی از سلول های چندهسته ای استوانه ای و بسیار بلند هستند .
? خطوط عرضی دارند(مخطط)
? انقباض سریع و پرقدرت دارند و تحت کنترل اراده ی انسان هستند (ارادی)
? مانند ماهیچه های حرکتی دست و پا

3. ماهیچه ی قلبی

? سلول های این نوع بافت ، اغلب دوشاخه بوده یا منشعب شده و به سلول های مجاور متصل می شوند .
? انقباض قوی و همزمانی سلولی دارند.
? مخطط هستند .
? این نوع ماهیچه فقط در قلب یافت می شود.
گوارش در جانوران

♻️ جانداران از نظر نوع تغذیه ۲ دسته اند .

♻️ بعضی از ان ها مثل گیاهان ، جلبک ها و بعضی دیگر از آغازیان و بعضی باکتری ها غذا می سازند که? بیشتر? آنها فتوسنتز کننده اند . این جاندارن اتوتروف هستند یعنی خود تولید کننده غذا می باشند .

♻️ بعضی دیگر از جانداران از جمله
?همه? قارچ ها و همه جانوران غذا خور هستند و نمیتوانند غذا تولید کنند یعنی هتروتروف هستند .

♻️در مورد گوارش برای اتوتروف ها ، در درون سلول معمولا اندامک های پیر و فرسوده را تجزیه می کنند‌ که این اتفاق در واکوئل مرکزی گیاهان رخ می دهد .

♻️ هتروتروف ها گوارش دارند. هم آغازیان هتروتروف هم قارچ ها و هم جانوران که غذا مصرف می کنند گوارش دارند .

♻️ قارچ ها غذا را فقط به صورت برون سلولی گوارش می کنند و اغازیان هتروتروف ، فقط به صورت درون سلولی ، مثل آمیب که با آندوسیتوز ذره غذایی را می بلعد و پس از گوارش آن در درون سلول فرایند گوارش را انجام داده است .

♻️ مراحل اصلی گوارش مواد غذایی در جانوران شامل بلع ، گوارش مکانیکی و شیمیایی ، جذب و دفع می شود‌ .
? دقت شود که این مراحل برای جانورانی صادق است که لوله گوارش
داشته باشند ?

♻️ بعضی از جانوران ابتدایی مثل هیدر لوله گوارش ندارند .
1⃣ بلع یعنی ورود غذا از دهان به معده (مری و دریچه کاردیا در مسیربلع قرار دارند.)
2⃣ گوارش 2 نوع است مکانیکی و شیمیایی .
◾️ در گوارش مکانیکی غذا به وسیله دندان در انسان / سنگدان در پرندگان و … تکه تکه می شوند.
◾️ در گوارش شیمیایی پلی مرها تحت تاثیر آنزیم ها هیدرولیز و در نهایت به مونومر تبدیل می شوند.

? هیدرولیز پلیمر ها به مونومر که با کمک آنزیم های گوارشی رخ می دهد آب مصرف میکند و انرژی گرمایی تولید میکند.
? هیدرولیز پلیمر ها به مونومر در لوله گوارش گرما تولید میکند نه ATP

3⃣ جذب یعنی ورود مونومرهای تولید شده به سلول های پوششی روده و از آن جا به خون

? پلی مرها بسیار بزرگند و نمیتوانند از طریق روده جذب خون شوند .
? سلول های پوششی روده در انسان استوانه ای تک لایه هستند .

4⃣ بعضی از مواد در لوله گوارش باقی می مانند و جاندار توانایی تجزیه آن ها ندارد . مدفوع شامل مواد گوارش نیافته و قسمتی از ترشحات لوله گوارش است که از طریق مخرج دفع میشود.

✅ آنزیم های ترشح کننده ی لوله گوارش به وسیله آنزیم های دیگر هیدرولیز می شوند و اسید آمینه های حاصل از آن ها جذب خون می شوند . مقدار زیادی از بی کربنات و بخشی از مواد رنگی صفرا ( مثل بیلی روبین ) ترشح شده در لوله گوارش در روده باریک جذب خون می شوند . ترشحات روده بزرگ امکان جذب ندارند و بیشتر و دفع می شوند.
دستگاه گوارش انسان

✍️ از لوله گوارش و غده های گوارشی تشکیل شده است.
✍️ لوله ی گوارش :
دهان ⬅️ حلق ⬅️ مری ⬅️ معده ⬅️ روده کوچک ⬅️ روده بزرگ ⬅️ مقعد

✍️ غده های گوارشی : غدد بزاقی _ غدد معده _ پانکراس _ کبد

✍️ لوله ی گوارش تقریبا در تمام طول لوله ی گوارش ، موسین ترشح می کند که با جذب اب به موکوز تبدیل می شود . به همین دلیل لایه مخاطی نیز نامیده می شود.

✍️ بافت پوششی قسمت های مختلف لوله گوارش :
دهان / مری / قسمت خارجی مقعد : سنگفرشی چند لایه
معده / روده باریک / روده بزرگ : استوانه ی تک لایه

✍️ لایه زیرمخاط ، نوعی بافت پیوندی با رشته های کلاژن و الاستین فراوان می باشد که مخاط را به ماهیچه های زیرین آن متصل می کند . لایه زیرمخاطی دارای رگ های خونی و لنفی فراوان و اعصاب خود مختار نیز می باشد.

✍️ لایه ی ماهیچه ای لوله گوارش وظیفه حرکات این دستگاه (دودی و موضعی) را برعهده دارد.
دهان ، ابتدای حلق و مری ، اسفتکر خارجی مقعد : عضله مخطط
سایر قسمت های دستگاه گوارش : عضله صاف

✍️ لایه پیوندی ، خارجی ترین لایه ی لوله گوارش است . این لایه به یکدیگر متصل بوده و صفاق (روده بند) را در حفره شکم می سازد.
ادامه :
معده

✅ برخی از سلول ها نیز که سلول های حاشیه ای نامیده می شوند‌، در نزدیکی دریچه ای به نام کاردیا تراکم بیشتری دارند. این سلول ها وظیفه ی ترشح اسید کلریدریک HCl و فاکتور داخلی معده را برعهده دارند .

✅ فاکتور داخلی معده در حفظ ویتامین B12 در برابر آنزیم های معده و جذب این ویتامین در روده نقش دارد.
پس در فردی که فاکتور داخلی معده ترشح نمی شود ، آنمی یا کم خونی بروز می کند.

✅ فاکتور داخلی معده نوعی پروتئین انتقالی است.

✅ گروه دیگری از سلول های معده ، سلول های اصلی می باشند . این سلول ها ، فراوان ترین غدد معده است که آنزیم رنین و پپسینوژن را می سازند.

✅ نکته : رنین پروتئینی است که پروتئین شیر (کازئین) را رسوب می دهد . رنین در شیره ی معده نوزاد ادمی و بسیاری از پستانداران یافت می شود.

✅ پپسینوژن یک پروتئاز غیر فعال است که در معده تحت تاثیر HCL و یا سایر پپسین ها به پپسین (پروتئاز فعال) تبدیل شود. PH مناسب برای پپسین برخلاف بسیاری از انزیم های بدن ، PHاسیدی است.

✅ برخی از سلول های نزدیک پیلور می توانند هورمون امینواسیدی به نام گاسترین ترشح کنند که با تاثیر بر سلول های اصلی و حاشیه ای ، ترشح HCL و تاحدی آنزیم های شیره معده را افزایش می دهد .
پس محل تولید و سلول های هدف گاسترین ، معده است.
نکات

۱. در استفراغ ، دم عمیق همراه با حرکات دنده ها به سمت بالا و جلو و مسطح شدن پرده دیافراگم می باشد.

۲. روده باریک از ۳ بخش تشکیل شده :
دئودئوم (دوازدهه)
ژژئوم
ایلئوم

۳. آغاز گوارش شیمیایی لیپیدها و نوکلئوتیدها در دوازدهه است .

۴. آنزیم های پانکراس در داخل این غده غیرفعال هستند و پس از ورود به معده ، فعال می شوند.

۵. دو راه برای دفع پتاسیم وجود دارد :
۱. لوله ی پیچ خورده ی دور در نفرون ها
۲. روده بزرگ

۶. حرکات لوله گوارش به دو صورت دودی و موضعی توسط عضلات حلقوی و طولی لوله گوارش ، مشاهده می شوند.

۷. عوامل موثر در شدت حرکات دودی معده برای تخلیه کیموس :
حجم کیموس معده / ترکیب شیمیایی و حجم کیموس دوازدهه (مهم ترین عامل)

۸. حرکات موضعی فقط در روده باریک مشاهده می شود.

۹. ریزپرزها ، برامدگی های غشای پلاسمایی سلول های استوانه ای روده ی باریک می باشد.

۱۰. مولکول های چربی و ویتامین های محلول در چربی A , D , K , E به صورت انتشار وارد رگ های لنفی می شوند.
کرم خاکی

دهان ⬅️ حلق ⬅️ مری ⬅️ چینه دان ⬅️ سنگدان ⬅️ روده ⬅️ مخرج

کرم خاکی همه چیز خوار است و لوله گوارش یکطرفه از دهان به مخرج دارد.

گوارش مکانیکی مواد غذایی به کمک سنگریزه ها ی سنگدان صورت می گیرد . گوارش شیمیایی و جذب مونومر ها در روده صورت می گیرد.

نکته ✍️ چینه دان و سنگدان از جنس عضله ای صاف و محل ذخیره موقت غذایی اند.
نکته ✍️ دیواره روده ی کرم خاکی برجستگی های فراوان دارد تا سطح تماس و جذب موادغذایی ، افزایش یابد .

✨ کرم خاکی از بی مهرگان دفاع غیر اختصاصی دارد .
✨ دستگاه گردش خون بسته دارد و خون تیره غنی از دی اکسید کربن از قلب عبور می کند .
✨ دستگاه تنفس پوستی دارد و از طریق پوست امونیاک دفع می کند.
✨ به وسیله ی ماهیچه های صاف حلقوی و طولی خود حرکت می کند.
ملخ

دهان ⬅️ مری ⬅️ چینه دان ⬅️ سنگدان ⬅️ معده و کیسه های معده ⬅️ روده ⬅️ مخرج

✍️ ملخ ، گیاهخوار است و گوارش مکانیکی را به وسیله ی صفحات ارواره ای مانند دهان انجام می دهد.
✍️ معده ی ملخ جایگاه اصلی گوارش شیمیایی و جذب مواد غذایی است . کیسه های معده ، روی معده قرار گرفته است و انزیم های گوارشی را به درون معده ترشح می کنند.
✍️ ملخ تنفس نایی دارد و دستگاه گردش مواد نقشی در جا به جایی گاز ها ندارد .
✍️ ماده دفعی ، اوریک اسید می باشد.
✍️ چشم مرکب دارد.
✍️ ایمنی غیراختصاصی دارد.
✍️ دارای دستگاه عصبی مرکزی و محیطی می باشد.
✍️ ملخ نر تعیین کننده جنسیت زاده هاست.
✍️ ملخ جزیی از جمعیت فرصت طلب هاست.
گنجشک

دهان ⬅️ مری ⬅️ چینه دان ⬅️ معده ⬅️ سنگدان ⬅️ روده ⬅️ مخرج

✍️ جانوری همه چیز خوار است و گوارش مکانیکی و شیمیایی مواد غذایی از معده آغاز می شود.
✍️ مکان اصلی گوارش شیمیایی و جذب اب و مواد غذایی روده می باشد.
✍️ در کرم خاکی و ملخ ، محتویات چینه دان وارد سنگدان می شود ، اما در گنجشک مواد غذایی از چینه دان وارد معده می شود.
✍️ تنفس گنجشک به صورت ششی به کمک کیسه های هوایی می باشد .
✍️ دستگاه گردش خون بسته و مضاعف دارد . قلب گنجشک ۴ حفره ای است.
✍️ ماده دفعی زاید نیتروژن دار ، اوریک اسید است .
✍️ دفاع اختصاصی و غیر اختصاصی دارد.
✍️ ۴ نوع بافت اصلی دارد.
نشخوارکنندگان

دهان ⬅️ مری ⬅️ سیرابی ⬅️ نگاری ⬅️ مری ⬅️ دهان ⬅️ مری ⬅️ هزارلا ⬅️ شیردان ⬅️روده باریک ⬅️ روده بزرگ ⬅️ مخرج
??

✍️ گیاهخوارانی مانند گاو ، گوسفند ، گوزن و …معده چهار حفره ای دارند : سیرابی ، نگاری ، هزارلا ، شیردان
✍️ گوارش میکروبی سلولز در سیرابی و نگاری صورت می گیرد . در ادامه در هزارلا آب جذب می شود . شیردان به عنوان معده ی اصلی عمل می کند و گوارش شیمیایی مواد غذایی را انجام می دهند در نهایت گلوکز توسط سلول های پوششی روده باریک جذب می شوند.
✍️ نکته : جهت حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش نشخوارکنندگان ، دوطرفه ? می باشد .
همه چیز در مورد هیدر

● بعد از گوارش ابتدایی ، مواد غذایی جذب سلول ها می شوند تا گوارش درون سلولی ادامه یابد .
● بدن هیدر از چند لایه سلولی بیشتر تشکیل نشده است و همه ی سلول ها می توانند مواد غذایی خود را مستقیم دریافت کنند . بنابراین دستگاه گردش مواد ، نقشی در هدایت مواد غذایی در هیدر ندارد.
● دستگاه عصبی در هیدر به صورت شبکه ی عصبی است.
● هیدر از طریق انتشار O2 را دریافت و CO2 را وارد محیط می کنند.
● هیدر تولید مثل جنسی و غیر جنسی به صورت جوانه زدن دارد.

هیدر از کیسه تنان است و کیسه گوارشی دارد . در کیسه گوارشی حرکت مواد غذایی دوطرفه است و محل ورود و خروج مواد یکی است .

هیدر بوسیله بازوهای خود ، آب در اطراف جاندار جابه جا می کند و صید خود را که نوعی سخت پوست به نام دافنی است شکار می کند.

بعضی سلول های استوانه ای دیواره کیسه گوارشی ، وزیکول های حاوی انزیم های گوارشی دارند که پس از اگزوسیتوز ، می توانند بخش های نرم سخت پوست را تجزیه کند . از طرفی بعضی سلول های کیسه گوارشی ، تاژک نیز دارند که به مخلوط شدن دافنی و انزیم های هیدرولیز کننده کمک می کنند.
همه چیز در مورد وال کوژپشت

● بزرگترین جانور روی کره زمین که لوله گوارشی دارد.
● وال کوژپشت برای تامین مواد غذایی مقدار زیادی اب را وارد دهان خود می کند ، وال دندان ندارد و با خروج اب از دهان ، ماهی ها و خرچنگ های ریز در اندام های شانه مانند ارواره ها گیر می کنند. سپس با بلع وارد معده می شوند تا گوارش شیمیایی انجام شوند . مواد غذایی پس از گوارش در روده جذب می شوند و مواد گوارش نیافته نیز از لوله گوارش خارج می شوند .
● وال کوژپشت ، پستاندار است پس ، تنفس ششی دارد .
دستگاه گردش خون ? مضاعف و بسته
ماده زائد دفعی ? اوره
دیافراگم دارد.
پرده های مننژ از دستگاه عصبی مرکزی محافظت می کنند.
لقاح ? داخلی
دفاع ? اختصاصی
۴ نوع بافت اصلی دارد.
ماکروفاژ
⚠️ هیچ گاه در خون و مایع میان بافتی یافت نمیشوند
⚠️ توانایی فاگوسیتوز دارند ولی دیاپدز ندارند
✅ توانایی تولید اینترفرون دارند
✅ در ماکروفاژ ترجمه بالا است
✅ شبکه اندوپلاسمی زبر (RER) و جسم گلژی فراوان دارند
✅ به منظور دادن پاسخ مناسب به هرنوع آسیب کبدی وارد عمل میشوند
✅ عمری بیش از یکسال دارند
✅ حدود ۱۰ برابر گلوبول های قرمز اندازه دارند
✅ در مباره با سلول های سرطانی نقش اصلی را دارند
✅ از تغییر مونوسیت ها به وجود می آیند⬅️ منشا آگرانولوسیتی دارند
✅ توانایی تولید پروتئین مکمل دارند⬅️ میتوانند در ایمنی خونی نقش ایفا کنند
✅ اتصال پادتن با انتی ژن باعث میشود ماکروفاژ ها راحتتر فاگوسیتوز کنند
✅ گوارش درون سلولی بالا دارند ⬅️ لیزوزوم فعالیت بالا دارد
پوست
✅ پروپیونی باکتریوم آکنس در غدد چربی پوست رشد میکند
✅ قارچ ها میتوانند باعث بیماری پوستی در انسان شوند قارچ هایی که سبب بیماری پوستی میشوند از شاخه دئوترومیست ها هستند
✅ رنگ پوست از صفات چند ژنی است
✅ رنگ پوست از صفت کمی پیوسته دارای توزیع نورمال است
✅ خشکی پوست از علائم کلیدی در تشخیص هیپوتیروئیدیسم است
شباهت های اسمی ‼️
✅ کوتین : پلی مری از اسید چرب طویل که در ساختار کوتیکول در بخش های هوایی گیاه نقش دارد
✅ کیتین : پلی ساکاریدی سخت و محکم در ساختار اسکلت خارجی حشرات و دیواره سلولی قارچ ها
 
✅ کینین : ماده ای شیمیایی برای درمان مالاریا
✅ کراتین : یکی از پروتئین های مو که در سلول های خاصی از پوست بیان میشود
✅ کراتینین : ماده دفعی انسان که از کلیه ها دفع میشود
✅ سیتوکینین : هورمون محرک رشد در گیاهان از طریق افزایش تعداد سلول ها
✅ کاروتن : ماده ای لیپیدی که در بدن انسان به ویتامین A تبدیل میشود
✅ نیکوتین : ماده ای بسیار سمی و مخدر که از برگ گیاه توتون و تنباکو به دست میاید
✅ لسیتین : لیپید صفرا
✅ پتیالین : آمیلاز ضعیف که نشاستهرا به مالتوز تبدیل میکند و در بزاق وجود دارد
✅ پپسین : پروتئاز فعال معده که به فرم غیرفعال آن پپسینوژن گویند
✅ کلاژن : رشته پروتئینی در استحکام بافت پیوندی
✅ کلرانشیم : بافت پارانشیمی که توانایی فتوسنتز دارد
✅ اسکرانشیم : بافت مرده ساختار سلول های گیاهی که در آن دیواره دومین (پسین) وجود دارد در استحکام گیاه نقش دارد
✅ کلانشیم : سلول زنده دارای دیواره نخستین ضخیم غیر یکنواخت دارای کلروپلاست توانایی فتوسنتز در استحکام گیاه نقش دارد.

لایه های چشم ?
1⃣ صلبیه :
✅ بافت پیوندی محکم
✅ خارجی ترین لایه چشم
✅ سفید
✅ از زلالیه تغذیه میکند
✅ در جلوی چشم شفاف شده و قرنیه را میسازد
2⃣ مشیمیه :
✅ بافت عضلانی صاف
✅ انقباض عضلات مشیمیه به صورت غیر ارادی است
✅ دارای رگ خونی
✅ لایه میانی چشم
✅ نازک رنگدانه دار
✅ عنبیه را ایجاد میکند
3⃣ شبکیه :
✅ داخلی ترین لایه چشم
✅ نازکترین لایه چشم
✅ دارای سلول های عصبی و گیرنده نوری و نورون ها
✅ ارسال پیام های عصبی
✅ شبکیه در اتصال با مشیمیه قرار دارد

بافت پیوندی ?
✅ فاصله سلول های در بافت پیوندی بسیار زیاد است و دارای ماده زمینه ای فراوان هستند که توسط سلول های بافت پیوندی ساخته و ترشح میشود
⚠️ ماده زمینه ای جامد (استخوان) مایع (خون) ژله ای (غضروف) است
 
❇️ انواع بافت پیوندی ❇️
1⃣ سست :
✅ وظیفه ارتباط پوست به ماهیچه زیرین را برعهده دارد دارای پروتئین الاستین فراوان
⚠️ پروتئین الاستین خاصیت کشسانی و پروتئین کلاژن خاصیت استحکام دارد
2⃣ رشته ای :
✅ سلول ها به صورت متراکم کنار هم قرار گرفته اند در رباط و زردپی یافت میشود
3⃣ چربی :
✅ وظیفه عایق بندی ضربه گیری و منبع انرژی است
4⃣ غضروف :
✅ شامل سلول هایی به نام کندروبلاست و کندروسیت
5⃣ استخوان :
⚠️ شامل بافت متراکم و اسفنجی است
✅ بافت متراکم : سلول ها به صورت دوائر متحدالمرکز قرار گرفته اند و سیستم هاورس را میسازند
✅ بافت اسفنجی : فاصله بین سلول ها بیشتر است و شکل اسفنج مانند دارند
6⃣ خون :
✅ ماده بین سلولی از نوع مایع است که به آن پلاسما گویند

جنس دیواره سلولی ?
▪️گیاهان
✅ سلولز (پلی ساکارید) است که در ماده زمینه ای آن پروتئین و پلی ساکارید های دیگر به کار میرود
▪️قارچ ها
✅ کیتین (پلی ساکارید) است شبیه پوشش خارجی حشرات
▪️دیاتومه از آغازیان
✅ سیلیس است که در تهیه سنگ سمباده کاربرد دارد
▪️⚠️بیشتر⚠️ تاژکداران چرخان
✅ سلولز + ⚠️اغلب⚠️ پوشش سیلیسی
▪️جلبکهای قرمز
✅ در ⚠️برخی⚠️ کربنات کلسیم که در تهیه آگار به کار میرود
▪️روزن داران
✅ پوسته آهکی دارند که در تهیه سنگ آهک استفاده میشود
▪️مژکداران
✅ دیواره سخت و انعطاف پذیر مانند تریکودینا و پارامسی

تعرق ? تعریق?
❇️ تعرق
✅ خروج آب بصورت بخار
✅ در همه بخش های هوایی و جوان
✅ بیشتر توسط برگ / عدسک و پوستک نیز دخیل هستند
✅ در اثر تغییرات فشار آب از طریق سلول های نگهبان روزنه باز و بسته می شوند

❇️ تعریق
✅ خروج آب بصورت مایع
✅ از طریق روزنه آبی
✅ در انتهای باز آوند چوبی
✅ در حاشیه برگ های لادن عشقه گوجه فرنگی
✅ در انتهای گیاهان تیره گندم

روزنه هوایی ? روزنه آبی
❇️ روزنه هوایی
✅ شرکت در تعرق در تبادل گاز های تنفسی نقش دارند
✅ توسط سلول های نگهبان روزنه محافظت میشوند
✅ در سطح پایینی برگ تعداد بیشتری نسبت به سطح بالایی آن دارند
✅ شیوه باز شدن : یون های پتاسیم و کلر از سلول های مجاور وارد سلول های نگهبان روزنه میشوند و با ایجاد فشار اسمزی بالا و به دنبال آن تورژسانس رخ میدهد
❇️ روزنه آبی
✅ شرکت در تعریق
⚠️ همواره باز هستند
⚠️ سلول نگهبان روزنه ندارند
⚠️ نقشی در تبادل گاز ندارند

تاژکداران جانور مانند
✅ میتوانند دارای تولید مثل جنسی یا غیر جنسی باشند
✅ هتروتروف
✅ سلول های آنها از یک تا هزاران تاژک دارد
✅ بعضی توانایی تولید سلولاز دارند‌
✅ بعضی برای انسان و جانوران اهلی بیماری زا هستند

▪️روزن داران
✅ آغازی دریازی زی ساکن آب شور که در ماسه دریا ها بصورت چسبیده به بدن جاندار دیگر یا صخره ها زندگی میکنند
✅ پوسته محکم و سوراخ دار از جنس آهک که نوعی سنگ آهک را ایجاد میکند
✅ برخی توانایی زندگی بصورت همزیست با جلبک را دارند
✅ برآمدگی سیتوپلاسمی آنها از سوراخ های پوسته آهکی بیرون آمده اند و جاندار برای حرکت و تغذیه از آنها استفاده میکند
انواع سلول های مژکدار
✅ در حلزون گوش داخلی که در اثر ارتعاش مایع اطرافش در اثر تحریک صوتی تحریک میشود و پیام شنوایی تولید میکند
✅ مژک های سلول گیرنده بویایی که در سقف حفره بیتی قرار دارند نسبت به ترکیبات شیمیایی موجود در هوا حساسند و پیام را به لوب بویایی هدایت میکنند
✅ مژک هایی که در ابتدا و در طول لوله فالوپ قرار دارند تخمک را که خود وسیله حرکتی ندارد ابتدا از تخمدان وارد لوله فالوپ سپس به طرف رحم میراند

✅ مژک های تنفسی
✅ تریکودینا مژک دهان سلولی و خارهای اتصال دهنده دارد که یک تک سلولی تخصص یافته است مژک های این جاندار با حرکت خود باکتری را به دهان سلولی میراند و موجب حرکت جاندار میشود
✅ خط جانبی کانالی دارای سلول های مژک دار است که با ماده ژلاتینی تماس دارد
✅ پیچیده ترین و غیرمعمول ترین آغازیان با مژک شنا میکنند همه افراد شاخه مژکداران دارای تعداد زیادی مژک در ردیف های متراکم هستند مژکداران تک سلولی هتروتروف هستند مژکداران دو نوع واکوئل دارند : گوارشی – تنظیم آب بیشتر مژکداران دو نوع هسته دارند : هسته بزرگ – هسته نعل اسبی کوچک که هسته نعل اسبی کوچک وظیفه کنترل سلول را برعهده دارد.

انتقال دهنده عصبی  هورمون

✅ هورمون ها معمولا پاسخ کند و طولانی انتقال دهنده عصبی پاسخ تند و کوتاه
✅ هورمون ها ابتدا وارد جریان خون میشوند انتقال دهنده هدی عصبی از انتهای آکسون وارد فضای سیناپسی میشوند
✅ بعضی سلول های عصبی مانند اپی نفرین علاوه بر تولید ناقل عصبی هورمون نیز تولید میکنند
▪️هورمون های افزاینده قند خون
✅ گلوکاگون
✅ اپی نفرین – نور اپی نفرین
✅ کورتیزول
✅ هم بخش قشری هم بخش مرکزی غدد فوق کلیه
✅ میتوانند جنس پروتئینی یا استروئیدی داشته باشند

کلامیدوموناس
از جلبک های سبز تک سلولی که میتوانند کلنی هایی با انواع متفاوت سلول تولید کنند
کلامیدوموناس بالغ سلول هاپلوئید است که برای انجام تولید مثل غیر جنسی میتوز میکند و مجموعه ای از ۲ تا ۸ سلول هاپلوئید ‌بنام زیوسپور میسازد زیوسپور ها دارای تاژک هستند ابتدا درون دیواره سلولی مادر می مانند و پس از رسیدن دیواره را پاره میکنند و آزاد میشوند
در شرایط نامساعد محیطی سلول هاپلوئید میتوز میکند و تعدادی ساول هاپلوئید به نام گامت میسازد که از لقاح دو گامت زیگوسپور شکل میگیرد زیگوسپور میتواند در شرایط نامساعد به مدت طولانی در انتظار مساعد شدن محیط بماند
در شرایط مساعد درون زیگوسپور میوز رخ میدهد و تعدادی سلول هاپلوئید ایجاد میشود این سلول ها دیواره زیگوسپور پاره کرده کلامیدوموناس جدید میسازد.

1⃣ در یک انسان سالم ، درون هرسلول خونی به ازای هر مول گلوکز …….

۱) یک مول گلیکوژن درون سیتوپلاسم ساخته می شود

۲) در حضور اکسیژن ۳۸ مول ATP ساخته می شود .

۳) در غیاب اکسیژن ۲ مول ترکیب ۳ کربنی اسیدی تشکیل می شود .

۴) در حضور اکسیژن ۸ مول NADH درون ماتریکس میتوکندری تولید می شود

2⃣ در خزه …… سرخس ……

۱) برخلاف _ سلول های حاصل از تقسیم هاگ ها می توانند در سیتوپلاسم خود پروتئین روبیسکو را سنتز کنند .

۲) همانند _ سلول های حاصل از تقسیم سلول تخم ، کمبود الکترون فتوسیستم P680 را با تجزیه آب جبران می کند .

۳) برخلاف _ ساختارهای دیپلوئیدی ریزوئید در تولید سیتریک اسید از ترکیب استیل کوآنزیم آ و اگزالواستات نقش دارند .

۴) همانند _ چرخه ی زندگی ان ها سلول های n کروموزومی حاصل تقسیم میتوز یا میوز هستند .

3⃣ در افراد مبتلا به ……

۱) ادم با تعداد ثابت مولکول ها در بدن ، هماتوکریت خون افزایش می یابد .

۲) دیابت نوع دو ، تولید پروتئین انسولین کافی نیست .

۳) هیپرتیروئیدیسم ، تجمع تیامین در میتوکندری ها دیده می شود .

۴) هیپوتیروئیدیسم افزایش ارتفاع موج QRS مشاهده می شود .

4⃣ چند مورد از موارد زیر به درستی بیان شده است ؟

الف) کلیه سمت چپ پایین تر از کلیه سمت راست در بدن قرار گرفته است .

ب) بازجذب غیرفعال Nacl فقط در بخش مرکزی کلیه وجود دارد .

ج) شبکه دوم مویرگی فقط در اطراف لوله ی پیچ خورده ی نزدیک و دور دیده می شود .

د) اوره در لوله ی هنله برخلاف لوله ی جمع کننده ی ادرار دیده می شود .

۱) ۴
۲) ۲
۳) ۱
۴) ۳

5⃣ چند مورد از موارد زیر درباره ی ذرت ? به درستی بیان شده است؟

الف) سلول های پارانشیم نرده ای در ساخت ترکیب ۵ کربنی از سیتریک اسید نقش دارند .

ب) به هنگام جوانه زنی گیاه ، ریشه و ساقه از دو محل متفاوت شروع به رشد می کنند .

ج) در چرخه ی زندگی خود سلول هایی با دو مجموعه ی کروموزومی تامین کننده ی مواد غذایی گیاهی است .

د) تثبیت کربن دی اکسید در غلاف اوندی توسط پروتئینی غیر از روبیسکو انجام می گیرد .

۱) ۳
۲) ۴
۳) ۲
۴) ۱
ولوکس
✅ کلنی کم تمایز یافته
✅ دارای ساده ترین نوع تولید مثل جنسی از نوع زایشی
✅ دارای کلروپلاست
✅ هنگام حرکت در آب میچرخد
✅ جز جلبک های سبز مانند اسپیروژیر
✅ پیکر کره ای شکل دارد
✅ با کمک انتشار آمونیاک دفع میکند
✅ توانایی فتوسنتز دارد
✅ از هر سلول ۲ تاژک بیرون زده
✅ ساکن آب شیرین
✅ حرکت چرخشی این جاندار با کمک هزاران تاژک صورت میگیرد
✅ در بعضی گونه های بین این جاندار سلول خاصی برای تولید مثل اختصاصی شده اند
✅ آغازی پرسلولی اتوتروف

ویژگی های باکتری اشریشیا کلای :

?پروکاریوت است پس تک سلولی بوده و فاقد اتصالات زیستی از نوع سیتوپلاسمی است.
?فاقد هسته و اندامکهای غشادار میباشد.
?در این جاندار DNA ی اصلی بزرگ و حلقوی بوده که در اتصال با غشا سلول میباشد و فاقد هیستون است و درون قسمتی از سیتوپلاسم به نام ناحیه نوکلئوئیدی قرار دارد.

?هتروتروف است پس فاقد کلروفیل ، گرانوم ، آنزیم روبیسکو ،چرخه کالوین و NADPH است ولی ترکیباتی مثل NADH و FADH2 و چرخه کربس دارد.
?فاقد توالی های اگزون و اینترون است و ژنهای آن پیوسته میباشند پس بلوغ mRNA درون آن رخ نمی دهد.
?دارای اپران و اپراتور و مهارکننده است.
?دارای اپران ۳ژنی لک (کنترل کننده متابولیسم لاکتوز) و ژن تنظیم کننده (ژن رمز کننده پروتئین مهارکننده) و ژن مربوط به آنزیم Eco.R.l ( اولین آنزیم محدود کننده شناخته شده) درون DNA ی اصلی خود است.

?۳ آنزیم حاصل از ترجمه اپران لک در باکتری ا.کلای در تجزیه و جذب لاکتوز دارای نقش هستند و از نظریه یک ژن-یک آنزیم تبعیت میکنند.
?دارای ۱ نوع RNA پلیمراز بوده و برای رونویسی نیازی به عوامل رونویسی و توالی افزاینده ندارد همچنین mRNA های حاصل از رونویسی در آن میتوانند تک ژنی یا چند ژنی باشند به عنوان مثال mRNA ی حاصل از رونویسی اپران لک یک mRNAی ۳ ژنی است.
?یکی از گونه های مورد آزمایش کوهن و بایر میباشد واولین جاندار دست ورزی شده با روشهای مهندسی ژنتیک است.

حشرات⚜️

✅تنفس:نایی
✅خون نقشى در انتقال گازهاى تنفسى ندارد و خون تیره و روشن براى جاندار تعریف نمى شود
✅گردش خون:باز
✅همولنف دارد و فاقد مویرگ است
✅ماده دفعی:اوریک اسید
✅گوارش :برون سلولى
✅لقاح :داخلى
✅حشرات نوعى جانور بى مهره و بندپا محسوب مى شوند

✅محل زندگی:در سراسر خشکی های کره زمین به جز مناطق پوشیده از یخ و برف
✅اسکلت:خارجی ، از جنس کیتین و پروتئین(گلیكوپروتئین)
✅دفاع:غیر اختصاصی ودارای سلول های مشابه فاگوسیت ها
✅دستگاه عصبی:شامل مغز و یک طناب عصبی ِشكمى است كه در هر قطعه از بدن دارای یک گره عصبی،کنترل کننده ماهیچه های همان قطعه است
✅از اولین ساکنان خشکی
✅فراوان ترین و متنوع ترین جانوران تاریخ زمین

✅موفقیت:به دلیل توانایی پرواز
✅اولین جاندارانی که بال داشتند.
✅احتمال سنگواره شدن:به دلیل وجود اسکلت خارجی ، نسبتاً بالا
✅نوع جمعیت:فرصت طلب
✅داراى یکی از ابتدایی ترین راه های ارتباطی بین افراد یک گونه یعنى ارتباط به كمك مواد شیمیایى (كه فرومون نامیده مى شوند)
✅مرگ و میر:معمولا مستقل از تراکم
✅تولیدمثل و رشد و نمو:سریع
✅سن تولید مثل:پایین
✅طول عمر :اغلب کم تر از یک سال
✅اغلب جانوران جزء حشرات اند
✅مثال:مورچه ،ملخ ،مگس سرکه ،زنبور عسل، برگ متحرک، بیستون بتولاریا(شب پرواز فلفلی) ،شته، مونارک، سنجاقک، بید، پشه ناقل بیمارى مالاریا ، اپرافترا و ….
حشرات

❗️همه حشرات تنفس نایی دارند.

❗️همه حشرات اسکلت خارجی دارند

❗️همه حشرات سه جفت پا دارند .

❗️همه حشرات چشم مرکب دارند .

❗️حشرات دیواره سلولی ندارند.

❗️حشرات می توانند در گردافشانی گیاهان نقش داشته باشند.

❗️حشرات مثل همه سخت پوستان لقاح داخلی دارند .

❗️حشرات جزو جمعیت های فرصت طلب محسوب میشود.

❗️حشرات با گیاهان گلدار رابطه همیاری دارند .

❗️همه حشرات اوریک اسید دفع می کنند.

❗️بعضی از حشرات توانایی پرواز دارند.

❗️حشرات فاقد هموگلوبین و آنزیم انیدرازکربنیک هستند.

❗️در جانوران دارای فرآیند تنفس نایی خون تیره و روشن بی معنی است .
ویژگی های کپک نوروسپورا کراسا
? یوکاریوت ، پرسلولی و جزءفرمانروی قارچ ها و از شاخه آسکومیست ها است.
? مانند تمام قارچ ها هاپلوئید است پس فاقد کروموزوم همتا بوده و جهش مضاعف شدن در مورد آن صدق نمیکند و هر صفت درآنها تنها توسط یک آلل کنترل میشود بنابراین اثرات جهش در آنها سریعتر بروز پیدا میکند به همین علت بیدل و تیتوم از این جاندار برای آزمایشات خود استفاده کردند.

? هتروتروف است پس کلروپلاست ندارد بنابراین فاقد کلروفیل ، گرانوم ، روبیسکو و چرخه کالوین و NADPH میباشد ولی دارای ترکیباتی مثل NADH و FADH2 و چرخه کربس است.
? دارای توالی های اگزون و اینترون درون ساختار DNA خود است و ژنهای گسسته دارد پس بلوغ mRNA در آن رخ میدهد.(درون هسته)

? دارای ۳ نوع RNA پلیمراز است و برای رونویسی آن توالی افزاینده و عوامل رونویسی دخالت دارند و mRNA های حاصل از رونویسی در آن فقط تک ژنی هستند ، همچنین فاقد اپران ، اپراتور و پلازمید میباشد.
? فاقد آنزیمهای سازنده ترکیباتی مثل ساکارز و بیوتین (ترکیبات محیط کشت حداقل) است ولی دارای آنزیم های سازنده آمینواسیدهای مورد نیاز خود است همچنین آنزیم تجزیه کننده ساکارز را نیز دارد.
? مانند تمام قارچ ها دارای دیواره سلولی از جنس کیتین (پلی ساکارید خطی) است.
? تولید مثل آن مانند سایر آسکومیست ها بیشتر غیر جنسی بوده که طی تقسیم میتوز هاگهای غیرجنسی در نوک نخینه ها تولید میشوند ، آسکومیست ها فاقد هاگدان غیر جنسی میباشند.

طی تولید مثل جنسی درون هاگدان جنسی خود (آسک) با ادغام هسته های آمیزشی زیگوت تشکیل شده ، زیگوت ابتدا طی یک تقسیم میوز ۴ عدد سلول هاپلوئید تولید میکند که این ۴ سلول هرکدام یک تقسیم میتوز انجام داده و در نهایت ۸ عدد هاگ جنسی و از ۲ نوع تولید میشود.
? میتوان گفت در نوروسپورا و سایر آسکومیست ها هم هاگ جنسی و هم هاگ غیر جنسی محصول مستقیم تقسیم میتوزاند.
? در آسکومیست ها تقسیم میوز فقط طی تولید مثل جنسی و توسط زیگوت رخ میدهد که طی میوز زیگوت میتوانیم شاهد تشکیل تتراد، وقوع کراسینگ اور و نوترکیبی و … باشیم.

1/ ?همه ی? قارچ هاخوراکی نیستند .

2/ اولین قارچ ها ?احتمالا? تک سلولی بوده اند.

3/? بعضی? از قارچ ها در خاک اندام هایی مثل ریشه می دوانند.

4/ ?همه ی? قارچ ها هتروتروف هستند.

5/ ساقه و کلاهک قارچ چتری ،
?برخلاف? ساقه و برگ گیاهان ، سبز نیست.

6/ پیکر ?همهٔ? قارچ ها ،
? به جز? مخمرها ، از رشته های باریکی به نام نخینه تشکیل شده است .

7/ هر نخینه ، رشته سلولی طویلی است که در ?بعضی? از گونه ها سلول های آن به وسیلهٔ دیواره عرضی ناقصی از یکدیگر جدا شده اند.

8/ ?همهٔ? قارچ ها با ترشح آنزیم گوارشی ، مواد آلی موجود در محیط را به مولکول های قابل جذب تجزیه می کند.

9/ ?بعضی? قارچ ها انگل هستند .

10/ ?بسیاری?از قارچ ها ، مواد آلی غیر زنده ، مثل شاخه و برگ و…… را تجزیه می کنند.

11/? بعضی? قارچ ها سبب بروز بیماری می شوند.

12/ ?بسیاری? از انواع انتی بیوتیک ها توسط قارچ ها ساخته می شود.

13/ هاگ های قارچ، هاپلوییدند. ?بیشتر? آن ها توسط میتوز و طی تولید مثل غیر جنسی ساخته می شوند.

14/ ?بیشتر? دئوترومیسیت ها به طور غیر جنسی تولید مثل می کنند، در شاخه آسکومیکوتا قرار دارند.

15/ نخینه ی زیگومیسیت ها
?معمولا? دیواره عرضی ندارند.

16/ تولید مثل غیرجنسی در زیگومیسیت ها بسیار شایع تر از تولید مثل جنسی است.

17/ آسک ها ?معمولا?، درون نخینه های به هم بافته ی فنجانی شکلی به نام آسکوکارپ تشکیل می شوند.

18/ آسکومیسیت ها ،
?معمولا? به طریقه ٔ غیرجنسی تولید مثل می کنند.

19/ ?بیشتر? مخمرها با جوانه زدن تولید مثل می کنند . (تولید مثل جنسی هم دارند.)

20/ تولید مثل غیرجنسی میان بازیدیومیسیت ها نادر است و فقط در ? بعضی? از زنگ ها و سیاهک ها به فراوانی روی می دهد .

21/ ?بسیاری? از قارچ های چتری بی ضررند ، اما
?بعضی? ، مثل آمانیتا موسکاریا ممکن است کشنده باشد.

22/ ارتباط قارچ _ ریشه ای نوعی رابطه همیاری است که بین قارچ و ریشه
?برخی?
گیاهان آوندی برقرار می شود.

23/ در قارچ _ ریشه ای ، نخینه ممکن است به درون ریشه نفوذ کند یا به دور آن بپیچد.

24/ در ?بیشتر? گلسنگ هار، جز قارچی یک آسکومیسیت است .

❇️ نکات مهم فصل 10 زیست پیش دانشگاهی ( آغازیان ) ❇️

✅ بیشتر آغازیان تک سلولی و گروهی از آنها پرسلولی هستند .

✅ آغازیان قدیمی ترین و آغازی ترین یوکاریوت ها هستند .

✅ بزرگترین آغازی کلپ نام داد. چند متر طول دارد و از جلبک های قهوه ای محسوب می شود .

✅ نخستین آغازیان حدود 1/5 میلیارد سال پیش در اثر درون همزیستی به وجود آمدند .

✅ اعضای 3 فرمانرو قارچ ها ، گیاهان و جانوران از تغییر و تحول اعضای فرمانرو آغازیان به وجودآمدند .

✅ قدیمی ترین فرمانرو جانداران مربوط به باکتری ها بوده و بعد از آن آغازیان قدیمی ترین محسوب می شوند .

✅ 2 ویژگی اصلی جانداران یوکاریوت یعنی ” پرسلولی بودن ” و ” تولید مثل جنسی ” نخستین بار در آغازیان ظاهر شدند .

✅ بیشتر آغازیان فقط به روش غیر جنسی ( میتوز ) تولید مثل می کنند .

✅ آغازیان برخلاف گیاهان و جانوران جنین یا رویان تشکیل نمی دهند .

✅ پلانکتون : جانوران میکروسکپی و شناور در اقیانوس

✅ پروتوزوئز : در گذشته آغازیان هتروتروف را می نامیدند.

✅ کلامیدوموناس : نوعی جلبک سبز تک سلولی هاپلویید ک دارای 2 تاژک است و تولید مثل جنسی و غیر جنسی دارد. کلامیدوموناس میتواند انواع مختلف کلنی با ??تنوع کم?? ایجاد کند .

✅ زئوسپور : اسپور {هاگ} تاژک دار برخی آغازیان مثل : کلامیدوموناس / کاهوی دریایی
زئوسپور کلامیدوموناس ⬅️ 2 تاژکی
زئوسپور کاهودریایی ⬅️ 4 تاژکی

زیگوسپور : ساختاری مقاوم ک در شرایط نامساعد از لقاح گامت های حاصل از کلامیدوموناس به وجود می آید.
✅ کاهودریایی : نوعی حلبک سبز پرسلولی دریازی ک به روش تناوب نسل تولید مثل کرده و اسپوروفیت و گامتوفیت هم شکل و مستقل دارد .
❌زئوسپور کاهودریایی 4 تاژکی / گامت آن 2 تاژکی است❌

✅ تاژکداران جانورمانند : آغازیان هتروتروف و تک سلولی ک از یک تا هزاران تاژک دارند . ??بعضی?? به صورت همزیست در لوله گوارش موریانه ها زندگی می کنند و آنزیم های لازم برای هضم چوب «لیگنین» را فراهم می کند . بعضی برای انسان و جانوران بیماری زا هستند . بیشتر آن ها فقط تولید مثل غیرجنسی و بعضی دیگر تولید مثل جنسی دارد.

✅ اوگلنا : آغازیان تک سلولی ساکن آب شیرین ک دارای واکوئل ضربان دار و دو تاژک کوتاه و بلند بوده اند .
در کنار تاژک بلند خود، لکه چشمی دارند .
حدود 1/3 آن ها کلروپلاست دارند و فتوسنتز میکند و بقیه هتروتروف هستند ک دارای تولید مثل غیرجنسی از طریق تقسیم میتوز هستند. اگرچه اوگلناها کلروپلاست دارند و فتوسنتز میکنند اما میتوانند بدون حضور نور نیز ب صورت هتروتروف زندگی کنند.

✅ مژکداران : آغازیان تک سلولی و هتروتروف که ??همه?? دارای تعداد فراوانی مژک در ردیف های متراکم اند که دارای 2 هسته و 2 نوع واکوئل «غذایی و ضربان دار» هستند.
پیچیده و غیرمعمولی ترین آغازیان اند.
دارای دیواره سخت اما انعطاف پذیرند که امکان فشرده شدن و عبور از موانع را فراهم می کند.
2 هسته دارند ، کروموزوم ها در هسته کوچک قرار دارند ک با فرایند میتوز تقسیم می شود و هسته بزرگ دارای قطعه های کوچک DNA است که از هسته کوچک آمده است. مثل پارامسی

✅ کپک های مخاطی سلولی : تک سلولی های هتروتروف شبیه آمیب اند ک در زمان تنش های محیطی تشکیل کلونی یک پایه و یک ساقه با نوک متورم میدهند .
نوک متورم هاگ می سازد.
هاگ ها بعد از رها شدن به سلول آمیبی شکل تبدیل می شود .
کپک های مخاطی سلولی از نظر ظاهر و چرخه زندگی مشابه قارچ ها هستند اما❌فاقد دیواره کیتین و میتوز درون هسته ای هستن ، در دوران آمیبی شکل در خاک حرکت می کنند و باکتری ها را می بلعند. ❌

✅ کپک های مخاطی پلاسمودیومی :
توده ی سیتوپلاسمی است که تعداد زیادی هسته دارد .
این کپک ها حین حرکت باکتری ها و دیگر مواد الی را می بلعند در زمان تنش های محیطی به توده های متعدد تقسیم می شوند و هر توده ساقه ای تولید می کند که در نوک آن کپسولی است که در آن هاگ های هاپلویید به وجود می آید که نسبت به شرایط نامساعد محیطی مقاوم اند و در شرایط مساعد می رویند .

قیدهای موجود در فصل آغازیان
 زیست چهارم_فصل10

✔️بسیاری از آغازیان فقط به روش غیرجنسی تولیدمثل میکنند

✔️بیشتر آمیب ها زندگی آزاد دارند و انگل نیستند

✔️ بعضی از روزن داران از جلبک هایی که به صورت هم زیست در زیر پوسته ی آن ها زندگی میکنند مواد غذایی بدست می آورند

✔️ دیواره ی سلولی دیاتوم ها دوقسمتی وسیلیسی است و این لایه اغلب دارای تزئینات خاصی است

✔️دیاتوم ها دیپلوئید هستند و معمولا تولید مثل غیر جنسی دارند

✔️ بعضی از جلبک ها پرسلولی هستند

✔️ بسیاری از جلبک های سبز تک سلولی هستند و در آب شیرین زندگی می کنند

✔️ بسیاری از پلانکتون های میکروسکوپی آب شور از جلبک های سبز هستند

✔️ بیشتر جلبک های سبز هر دونوع تولید مثل جنسی و غیر جنسی را دارند

✔️ در دیواره ی سلولی بعضی از جلبک های قرمز کربنات کلسیم وجود دارد

✔️ از بعضی از جلبک های قرمز برای تهیه ی آگار استفاده میشود

✔️ چرخه ی زندگی جلبک قرمز معمولا از نوع تناوب نسل است

✔️ بیشتر تاژکداران چرخان در دریاها زندگی می کنند

✔️ بیشتر تاژک داران چرخان دو تاژک دارند

✔️ بیشتر تاژکداران چرخان یک پوشش حفاظتی از جنس سلولز دارند که اغلب با لایه ای از سیلیس پوشیده شده است

✔️ تعداد کمی از تاژک داران چرخان سم های قوی تولید می کنند

✔️ همه ی تاژک داران چرخان تولید مثل غیر جنسی دارند

✔️ برخی از تاژک داران جانور مانند هزاران تاژک دارند

✔️ بیشتر تاژک داران جانور مانند تولید مثل غیر جنسی دارند و بعضی از آن ها فقط تولید مثل جنسی

✔️ بعضی از تاژک داران جانور مانند به صورت هم زیست درون لوله ی گوارش موریانه زندگی می کنند

✔️ بعضی از تاژک داران جانور مانند برای انسان و جانوران اهلی بیماری زا هستند

✔️ همه ی اوگلناها در آب شیرین زندگی می کنند و دو تاژک دارند

✔️ بعضی از اوگلنا ها کلروپلاست دارند وبیشتر آن ها هتروتروف اند

✔️ همه ی مژک داران دو نوع واکوئل دارند

✔️ بیشتر مژک داران دو هسته دارند

✔️ همه ی هاگ داران انگل هستند

✔️ بعضی از هاگ داران در مدفوع جانوران آلوده یافت می شوند

✔️ در چرخه ی ورود پلاسمودیوم فالسیپاروم به بدن بعضی از مروزوئیت های موجود در خون به گامتوسیت نمو می یابند.

▪️خزندگان
✅تنفس با شش صورت میگیرد
✅دستگاه گردش خون بسته و مضاعف دارند
✅همانند پستانداران قلب 4 حفره ای دارند ولی قلب دوزیستان 3 حفره ای هست
✅بسیاری از خزندگان اوریک اسید دفع میکنند ولی بعضی دیگر امونیاک دفع میکنند
✅بعضی از خزندگان 4 اندام حرکتی دارند و برخی فاقد پا هستند و روی زمین میخزند مثل مار

✅خزندگان سیستم ایمنی اختصاصی و غیر اختصاصی دارند پس لنفوسیت و پادتن و پرفورین هم دارند
✅لقاح داخلی دارند .لقاح داخلی نیازمند اندام های تخصص یافته هست
✅خزندگان بر خلاف حشرات جمعیت تعادلی دارند به ویژگی جمعیت های تعادلی و فرصت طلب در فصل شش پیش دقت شود
✅در مار استخوان لگن به ستون مهره ها متصل نیست
✅مار زنگی که نوعی خزنده هست قادر به درک امواج فروسرخ هست
✅خزندگان از تحول دوزیستان بین انقراض دوم و سوم حاصل امدند.

تست :

مواد دفعی نیتروژن در ……به شکل….. دفع می شوند.

1.ماهی ها فقط-آمونیاک

2.همه کوسه ها -اوره ✔️

3.خزندگان فقط- اوریک اسید

4.همه ی جانوران آبزی-آمونیاک

افزایش کورتیزول
⭕️افزایش انرژی در دسترس بدن از طریق شکستن پروتئین ها
⭕️افزایش قند خون
⭕️ایجاد ادم به دلیل کاهش پروتئین های پلاسما
⭕️افزایش تولید اوره و اوریک اسید
⭕️درمان علائم بیماری مالتیپل اسکلوروزیس و الرژی ها

⭕️شکستن کلاژن ها و کاهش استحکام استخوان , زردپی , رباط و شکنندگی پوست
⭕️جلوگیری از رد عضو پیوندی با کاهش فعالیت ایمنی
⭕️کاهش استحکام بافت ماهیچه ای از طریق تجزیه ی اکتین و میوزین

  انتقال دهنده عصبی هورمون

✅ هورمون ها معمولا پاسخ کند و طولانی انتقال دهنده عصبی پاسخ تند و کوتاه

✅ هورمون ها ابتدا وارد جریان خون میشوند انتقال دهنده هدی عصبی از انتهای آکسون وارد فضای سیناپسی میشوند

✅ بعضی سلول های عصبی مانند اپی نفرین علاوه بر تولید ناقل عصبی هورمون نیز تولید میکنند

▪️هورمون های افزاینده قند خون

✅ گلوکاگون

✅ اپی نفرین – نور اپی نفرین

✅ کورتیزول

✅ هم بخش قشری هم بخش مرکزی غدد فوق کلیه

✅ میتوانند جنس پروتئینی یا استروئیدی داشته باشند

#نکات_غدد

فوق کلیه

بخش مرکزی: اپی نفرین و نور اپی نفرین (هورمون های ستیزو گریز)
سلول هدف این دو هورمون سلول های قلب و کبد و دیواره رگ ها می باشد در تبدیل گلیکوژن به گلوکز (افزایش قند خون و کاهش قند کبد = گلیکوژن )و افزایش ضربان قلب و خون رسانی به قلب و شش و افزایش فشارخون نقش دارد.

بخش قشری

کورتیزول و آلدوسترون

سلول هدف الدوسترون نفرون های کلیه بوده که باعث افزایش دفع پتاسیم و بازجذب سدیم در نفرونها شده و درنتیجه افزایش سدیم ها و درنهایت افزایش فشارخون می شود.

کورتیزول در تبدیل پروتئین به گلوکز و افزایش قندخون و کاهش پروتین بدن نقش دارد که در مدت زیادی این کار باعث سرکوب سیستم ایمنی می شود.

جانداران فاقد تولید مثل جنسی
?باکتری
?اوگلنا
?تاژکدارچرخان
?پنی سلیوم
?قارچ لای انگشت پا
?طعم دهنده ی پنیر
?اسپرژیلوس
?امیب
⭕️این جانداران طبیعتا پدیده ی نوترکیبی, کراسینگ اورو لقاح ندارند و فاقد گامت هستند

گامت های حاصل میتوز
⭕️گیاهان
⭕️زنبور نر
⭕️کلامیدوموناس
⭕️کاهوی دریایی
⭕️جلبک قرمز قهوه ای
⭕️گامت حاصل از هاگ
⭕️کپک پلاسمودیومی

▪️مورچه
? جزو حشرات است
?دارای شش پا که هر پا چند بند دارد
?هر پا دوتا ماهیچه دارد
?مفصل گوی و کاسه دارد
?تنفس نایی داره پس نیازی به سیستم گردش مواد برای تبادل گازها ندارد
?گردش خون باز دارد یعنی فاقد شبکه ی کامل مویرگی و واجد همولنف است
?طناب عصبی شکمی دارد
?چشم مرکب دارد
?ماده دفعی اسید اوریک است که حداقل حلالیت و حداقل سمیت را دارد و به صورت جامد دفع میشود
?اسکلت خارجی ان از جنس کیتین (پلی ساکارید) و پروتئین (ماده زمینه) است

عواملی که در صعود شیره ی خام اثر مثبت دارند
☑️نیروی هم چسبی
✔️در اثر پیوند هیدروژنی های مولکول های آب می باشد
⭕️حباب هوا یا حفره دار شدگی می تواند کمی آن را مختل کند.
☑️نیروی دگر چسبی
✔️در اثر چسبندگی شیره ی خام با دیواره ی آوند چوبی می باشد که مانند هم چسبی از گسستگی ستون آب آوند چوبی جلوگیری می کنند
☑️فشار ریشه ای
✔️در اثر انتقال فعال یون های شیره ی خام از پریسیکل به آوند چوبی صورت می گیرد که به دنبال آن آب با اسمز وارد می شود
☑️تعرق
✔️خروج آب به صورت بخار از قسمت های هوایی گیاه
⭕️اغلب از روزنه های هوایی کمی هم از کوتیکول، عدسک ها و کرک ها
⭕️عواملی مانند دما، نور، رطوبت کم (خشکی) و … تعرق را زیاد می کنند ولی دما و نور و خشکی شدید به کمک هورمون آبسیزیک تعرق را کم کرده و روزنه ها را می بندد

تغییرات موج ها در بیماری های قلبی
1⃣افزایش ارتفاع QRS : ناشی از بزرگ شدن قلب. مثلاً در اثر فشار خون مزمن و تنگی دریچه های سینی.

2⃣کاهش ارتفاع: QRS ناشی از کم شدن تعداد سلول های قلب. مثلاًدر اثر انفارکتوس و مرگ سلول ها، به علت نرسیدن خون به میوکارد.

3⃣افزایش فاصلهP تا Q : ناشی از هدایت کندتر از حد طبیعی تحریک، از گره سینوسی به گرۀ دهلیزی- بطنی.

4⃣نامنظم شدن فواصل بین موج ها: ناشی از بی نظمی های زنش قلب.

خرچنگ دراز
◼️گردش خون باز دارد.
◼️شبکه مویرگی کامل ندارد.
◼️همولنف دارد.
◼️خون تیره از سراسر بدن جمع اوری شده و به ابشش ها میرود و پس از تبادل گاز ها خون روشن از طریق سیاهرگ به قلب میرود.
◼️در قلبش دریچه هایی دارد که در هنگام استراحت خون را از راه ان ها به قلب باز میگرداند .
◼️از قلب جانور خون روشن عبور میکند.
◼️خون فقط از اب شش ها به قلب میریزد.
◼️خرچنگ دراز جزو سخت پوستان است و سخت پوستان هموجزو بند پایان.
◼️همه ی بند پایان گردش خون باز دارند.
◼️خرچنگ دراز چشم مرکب دارد .

عوامل برهم زننده ی تعادل (نیروهای تغییر گونه)
⭕️جهش
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : تغییر ناچیز
?اثر بر فراوانی الل ها : تغییر ناچیز
?اثر بر تنوع : مهمترین عامل افزایش تنوع
⭕️شارش
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : تغییر
?اثر بر فراوانی الل ها : تغییر
?اثر بر تنوع : اغلب در جمعیت پذیرنده افزایش و در جمعیت دهنده کاهش
⭕️رانش
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : تغییرات غیر قابل پیشبینی
?اثر بر فراوانی الل ها : تغییر
?اثر بر تنوع : اغلب کاهش
⭕️انتخاب طبیعی
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : تغییرات قابل پیشبینی(افزایش و کاهش ناسازگار)
?اثر بر فراوانی الل ها : افزایش مفید و کاهش مضر
?اثر بر تنوع : اغلب کاهش + در حالت متوازن کننده حفظ میشود + در انتخاب گسلنده افزایش میابد
⭕️درون امیزی
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : افزایش خالص و کاهش ناخالص
?اثر بر فراوانی الل ها : بی اثر
?اثر بر تنوع : کاهش
⭕️خودلقاحی
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : افزایش خالص کاهش ناخالص
?اثر بر فراوانی الل ها : بی اثر
?اثر بر تنوع : کاهش
⭕️امیزش همسان پسندانه
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : افزایش خالص و کاهش ناخالص
?اثر بر فراوانی الل ها : بی اثر
?اثر بر تنوع : کاهش
⭕️امیزش ناهمسان پسندانه
?اثر بر فراوانی ژنوتیپ : کاهش خالص و افزایش ناخالص
?اثر بر فراوانی الل ها : بی اثر
?اثر بر تنوع : افزایش

گونه هایی که بیشتر تولیدمثل غیرجنسی دارند
⭕️آغازیان مانند کلامیدوموناس ، اسپیروژیر ، دیاتوم ، مژکداران ، کپک های مخاطی و هاگ داران
⭕️قارچ ها مانند آسکومیست ها (فنجانی ، کاندیدا آلبیکنز ، ساکارومیسز ، دنبلان) ، برخی بازیدیومیست ها (زنگ ها و سیاهک ها) ، زیگومیست ها (ریزوپوس استولونیفر)
⭕️گیاهان مانند خزه و چمن
⭕️جانوران مانند هیدر

حاندارانی که ثابت و یا تقریبا فاقد حرکت اند می باشند
✳️اسفنج ها
✳️شقایق دریایی
✳️کشتی چسب
✳️گیاهان
✳️قارچ ها
✳️جلبک ها (بجز کلامیدوموناس که دارای حرکت است)
✳️هاگداران
✳️کپک های پلاسمودیومی پرسلولی
✳️بسیاری از باکتری ها (بدون تاژک)

?دقت کنید که ?
⬅️جانوران ثابت عموما ابزی اند
⬅️سلول های مرده هم فاقد حرکت اند
⬅️برگ متحرک یک حشره است پس حرکت دارد
⬅️گیاهان قدرت جابجایی ندارند اما حرکاتی مثل حرکت القایی ویا شیمیایی و… دارند
⬅️از بین جلبک ها کلامیدوموناس دارای قدرت تحرک می باشد
⬅️باکتری هایی که تاژک دارند قدرت حرکت نیز دارند ⚜️

بخش قشری و مرکزی کلیه
?فقط در بخش قشری دیده میشوند
▫️منظره ی دانه دانه
▫️کپسول بومن
▫️لوله ی خمیده ی نزدیک
▫️لوله ی خمیده ی دور
▫️گلومرول
▫️مکانیسم تراوش
▫️مکانیسم ترشح
?فقط در بخش مرکزی دیده میشوند
▫️منظره ی مخطط
▫️هرم ها
?هم در بخش مرکزی و هم قشری دیده میشوند
▫️لوله ی هنله
▫️لوله ی جمع کننده ادرار
▫️دومین شبکه ی مویرگی
▫️مکانیسم بازجذب

دریچه های بدن
✅ دریچه های قلب و رگ ها：
? میترال：بین بطن و دهلیز چپ
? دهلیزی بطنی：بین بطن و دهلیز راست
? سینی آئورت： ابتدای آئورت
? سینی ششی：ابتدای سرخرگ ششی
?لانه کبوتری：در سیاهرگ های نواحی تحتانی قلب و عروق لنفی
? عضلات صاف حلقوی：در انتهای سرخرگ های کوچک و ابتدای مویرگ ها

✅ دریچه های گوارشی：
? کاردیا：بین مری و معده
ماهیچه های حلقوی
? پیلور：بین معده و دوازدهه
ماهیچه های طولی و حلقوی
? اسفنگتر داخلی راست روده
? اسفنگتر خارجی راست روده

✅دریچه های مجاری ادراری
? اسفنگتر صاف و داخلی میزراه
? اسفنگتر مخطط و خارجی میزراه

عامل ایجاد مالاریا
پلاسمودیوم فالسیپاروم که توسط پشه آنوفل ماده (حشره) یافت میشود
▪️چرخه زندگی پلاسمودیم
1⃣ اسپوروفیت آلوده وارد بدن انسان میشود
2⃣ اسپوروفیت در بدن انسان به سمت کبد رفته و در سلول کبدی تقسیم میشود و تمایز می یابد به مروزوئیت
3⃣ مروزوئیت از سلول کبدی به سمت RBC رفته در آنها تکثیر میابد RBC میترکد علائم مالاریا مانند تب و لرز ایجاد میشود
4⃣ برخی (نه همه) مروزوئیت ها به گامتوسیت تبدیل میشوند
▪️نکات
⚠️ اسپوروزوئیت در غدد بزاقی پشه یافت میشود برخلاف گامت و گامتوسیت
⚠️ گامتوسیت فقط در بدن انسان تولید میشود و میتواند پشه را نیز تولید کند
⚠️ مروزوئیت فقط در بدن انسان یافت میشود
⚠️ اسپوروزوئیت همانند گامتوسیت هم در بدن پشه یافت میشود (نه تولید) هم در بدن انسان

✅ پلانکتون : جانوران میکروسکپی و شناور در اقیانوس

✅ پروتوزوئز : در گذشته آغازیان هتروتروف را می نامیدند.

✅ کلامیدوموناس : نوعی جلبک سبز تک سلولی هاپلویید ک دارای 2 تاژک است و تولید مثل جنسی و غیر جنسی دارد. کلامیدوموناس میتواند انواع مختلف کلنی با ??تنوع کم?? ایجاد کند .

✅ زئوسپور : اسپور {هاگ} تاژک دار برخی آغازیان مثل : کلامیدوموناس / کاهوی دریایی
زئوسپور کلامیدوموناس ⬅️ 2 تاژکی
زئوسپور کاهودریایی ⬅️ 4 تاژکی

زیگوسپور : ساختاری مقاوم ک در شرایط نامساعد از لقاح گامت های حاصل از کلامیدوموناس به وجود می آید

✅ کاهودریایی : نوعی حلبک سبز پرسلولی دریازی ک به روش تناوب نسل تولید مثل کرده و اسپوروفیت و گامتوفیت هم شکل و مستقل دارد .
❌زئوسپور کاهودریایی 4 تاژکی / گامت آن 2 تاژکی است

✅ تاژکداران جانورمانند : آغازیان هتروتروف و تک سلولی ک از یک تا هزاران تاژک دارند . ??بعضی?? به صورت همزیست در لوله گوارش موریانه ها زندگی می کنند و آنزیم های لازم برای هضم چوب «لیگنین» را فراهم می کند . بعضی برای انسان و جانوران بیماری زا هستند . بیشتر آن ها فقط تولید مثل غیرجنسی و بعضی دیگر تولید مثل جنسی دارد.

✅ اوگلنا : آغازیان تک سلولی ساکن آب شیرین ک دارای واکوئل ضربان دار و دو تاژک کوتاه و بلند بوده اند .
در کنار تاژک بلند خود، لکه چشمی دارند .
حدود 1/3 آن ها کلروپلاست دارند و فتوسنتز میکند و بقیه هتروتروف هستند ک دارای تولید مثل غیرجنسی از طریق تقسیم میتوز هستند. اگرچه اوگلناها کلروپلاست دارند و فتوسنتز میکنند اما میتوانند بدون حضور نور نیز ب صورت هتروتروف زندگی کنند.

✅ مژکداران : آغازیان تک سلولی و هتروتروف که ??همه?? دارای تعداد فراوانی مژک در ردیف های متراکم اند که دارای 2 هسته و 2 نوع واکوئل «غذایی و ضربان دار» هستند.
پیچیده و غیرمعمولی ترین آغازیان اند.
دارای دیواره سخت اما انعطاف پذیرند که امکان فشرده شدن و عبور از موانع را فراهم می کند.
2 هسته دارند ، کروموزوم ها در هسته کوچک قرار دارند ک با فرایند میتوز تقسیم می شود و هسته بزرگ دارای قطعه های کوچک DNA است که از هسته کوچک آمده است. مثل پارامسی

✅ کپک های مخاطی سلولی : تک سلولی های هتروتروف شبیه آمیب اند ک در زمان تنش های محیطی تشکیل کلونی یک پایه و یک ساقه با نوک متورم میدهند .
نوک متورم هاگ می سازد.
هاگ ها بعد از رها شدن به سلول آمیبی شکل تبدیل می شود .
کپک های مخاطی سلولی از نظر ظاهر و چرخه زندگی مشابه قارچ ها هستند اما❌فاقد دیواره کیتین و میتوز درون هسته ای هستن ، در دوران آمیبی شکل در خاک حرکت می کنند و باکتری ها را می بلعند.

✅ کپک های مخاطی پلاسمودیومی :
توده ی سیتوپلاسمی است که تعداد زیادی هسته دارد .
این کپک ها حین حرکت باکتری ها و دیگر مواد الی را می بلعند در زمان تنش های محیطی به توده های متعدد تقسیم می شوند و هر توده ساقه ای تولید می کند که در نوک آن کپسولی است که در آن هاگ های هاپلویید به وجود می آید که نسبت به شرایط نامساعد محیطی مقاوم اند و در شرایط مساعد می رویند .

▪️معده

✅ برخی از سلول های معده سلول های حاشیه ای نامیده می شوند‌، که در نزدیکی دریچه ای به نام کاردیا تراکم بیشتری دارند. این سلول ها وظیفه ی ترشح اسید کلریدریک HCl و فاکتور داخلی معده را برعهده دارند .

✅ فاکتور داخلی معده در حفظ ویتامین B12 در برابر آنزیم های معده و جذب این ویتامین در روده نقش دارد.
پس در فردی که فاکتور داخلی معده ترشح نمی شود ، آنمی یا کم خونی بروز می کند.

✅ فاکتور داخلی معده نوعی پروتئین انتقالی است.

✅ گروه دیگری از سلول های معده ، سلول های اصلی می باشند . این سلول ها ، فراوان ترین غدد معده است که آنزیم رنین و پپسینوژن را می سازند.

✅ نکته : رنین پروتئینی است که پروتئین شیر (کازئین) را رسوب می دهد . رنین در شیره ی معده نوزاد ادمی و بسیاری از پستانداران یافت می شود.

✅ پپسینوژن یک پروتئاز غیر فعال است که در معده تحت تاثیر HCL و یا سایر پپسین ها به پپسین (پروتئاز فعال) تبدیل شود. PH مناسب برای پپسین برخلاف بسیاری از انزیم های بدن ، PHاسیدی است.

✅ برخی از سلول های نزدیک پیلور می توانند هورمون امینواسیدی به نام گاسترین ترشح کنند که با تاثیر بر سلول های اصلی و حاشیه ای ، ترشح HCL و تاحدی آنزیم های شیره معده را افزایش می دهد .
پس محل تولید و سلول های هدف گاسترین ، معده است.

ویژگی های منحصر به فرد قارچ ها ( فرمانروی مستقل)???

1️⃣هتروتروف هستند: قارچ ها فاقد کلروفیل و قادر به فتوسنتز کردن نیستند و انرژی مورد نیاز را از تجزیه مواد آلی محیط کسب می کنند?

2️⃣دارای بدن رشته ای هستند: بر خلاف گیاهان که از سلول ها و بافت های مختلفی ساخته شده اند بدن قارچ ها از رشته های بلند و باریک که به دور یکدیگر پیچ خورده و پیکر و ساختار های تولید مثلی را ایجاد نموده ساخته شده است?

3️⃣جنس دیواره سلولی از کیتین است: در حالی که دیواره سلول گیاهی از سلولز است?
⚠️کیتین پلی ساکاریدی است که در اسکلت خارجی حشرات هم وجود دارد?

4️⃣دارای میتوز هسته ای می باشند: بر خلاف سایر یوکاریوت ها در قارچ پوشش هسته از پروفاز تا تلوفاز حفظ شده و دوک درون هسته تشکیل و کروموزوم ها را به دو سوی قطب هسته کشانده و پایان تقسیم با نفوذ پوشش هسته به داخل انجام می گیرد?

✅نکته⬅️قارچ ها بسیار متنوع, برخی تک سلولی و برخی پر سلولی بوده اولین قارچ ها تک سلولی با قدمتی حدود 400 ملیون سال می باشند هر چند به دلیل غیر متحرک بودن و داشتن دیواره سلولی و داشتن اندام ریشه مانند در بعضی ها ابندا آن ها را در فرمانرو گیاهان قرار می دادند?

✅نکته⬅️قارچ ها هم دارای تولید مثل غیر جنسی و هم جنسی می باشند?

✅نخینه⬅️ پیکر همه ی قلرچ ها به جز مخمر ها از رشته هایی باریکی به نام نخینه تشکیل شده است?

✅میسلیوم⬅️با رشد نخینه و ایجاد انشعاب توده ای در هم پیچیده و گره خورده به نام میسلیوم حاصل می آید?
⚠️نخینه ها ممکن است به طول چندیم متر تشکیل شده باشند که این سازمان دهی موجب افزایش نسبت سطح به حجم و سازگاری جهت جذب غذا می شود?

✅نکته⬅️ نخینه ممکن است دارای دیواره عرضی یا فاقد دیواره عرضی باشد?

✅نکته⬅️ قارچ پنی سیلیوم بر سطح پوست پرتقال می تواند رشد نماید ( بعنوان کپک) و پرزهای سفید و سبزی را ایجاد نماید?

گلبول سفید(لکوسیت)

دارای هسته و اندامک هستند و به دو گروه تقسیم می شوند.

?گرانولوسیت:

در دفاع غیر اختصاصی شرکت می کند دارای سیتوپلاسم دانه دار (ریبوزوم دار) و هسته چند قسمتی هستند.

?نوتروفیل؛
تحرک زیاد دارد ، با خاصیت شیمیوتاکتیسم به سوی ذرات خارجی کشیده شده با عمل فاگوسیتوز آن ها را از بین می برد(یعنی بیگانه خواری) هم در خون و هم در بافت ها فاگوسیتوز دارند( دیاپدز دارند)

?ائوزینوفیل؛
ظاهری شبیه نوتروفیل دارد ولی قدرت فاگوسیتوز کمتری دارد در عفونت انگلی و آلرژی زیاد شده و مواد ضد انگل تولید می کند

?بازوفیل؛
هپارین و هیستامین در خون ترشح می کند

?آگرانولوسیت

در دفاع اختصاصی (لنفوسیت) و غیراختصاصی (مونوسیت) شرکت می کنند سیتوپلاسم صاف و هسته تک قسمتی دارند و شامل:

?لنفوسیت؛
تنها گلبول سفید که در دفاع اختصاصی شرکت می کند این گروه فاگوسیتوز و دیاپدز ندارند( دقت ندارند ها) و به دو شکل دیده می شوند:

?لنفوسیت B = که در دفاع هومورال شرکت می کند ، در مغز استخوان تولید و تکامل می یابد و پس از رشد و تقسیم و ایجاد تغییراتی B خاطره و پلاسموسیت (تولید پادتن) می کند

?لنفوسیت T = در مغز استخوان تولید و در تیموس(غده ای جلوی نای و پشت استخوان جناغ) تکامل می یابد پس از رشد و تکثیر تولید T خاطره و T کشنده می کند
?مونوسیت؛
در خون خاصیت فاگوسیتوز دارند و پس از پدیده ی دیاپدز از خون خارج و به ماکروفاژ تبدیل می شوند ، ماکروفاژ در بافت ها فاگوسیتوز انجام می دهد

نکات⚠️

?نوتروفیل ، ماکروفاژ ، مونوسیت به مقدار کمتر ائوزینوفیل فاگوسیتوز (بیگانه خواری) دارند این سلول ها لیزوزوم فراوان دارند(لیزوزوم که دوستان می دونید حاصل همکاری دوتا از اندامک سلول یعنی شبکه آندوپلاسمی زبر و جسم گلژی هست)

?پادتن با خنثی کردن آنتی ژن ها باعث افزایش فاگوسیتوز می شوند

?دیاپدز:عبور گلبول های سفید از خون (از طریق بافت سنگفرشی ساده مویرگ) به بافت پیوندی( فضای میان بافتی) را گویند

?هیستامین با افزایش نفوذ پذیری رگ ها دیاپدز را افزایش می دهد

?ماکروفاژ و ماستوسیت در خون وجود ندارند به همین خاطر دیاپدز ندارند

?محل ترشح هیستامین؛

?از سلول آسیب دیده

?از بازوفیل در خون

?از ماستوسیت در بافت

?اعمال هیستامین؛

?گشاد کردن رگ ها = باعث افزایش خون رسانی به محل عفونت می شود

?افزایش نفوذ پذیری رگ ها و افزایش دیاپدز

?تنگ کردن جدار نایژک ها در آسم

?ایجاد علائم آلرژیک مثل عطسه-سرفه-قرمزی چشم-خارش

?شروع کننده روند التهاب

?ماکروفاژ ها بیشترین عمر را دارد

?ماستوسیت در بافت هایی مثل کبد وجود دارد و عملی شبیه بازوفیل خون دارد

مثال هایی برای اگزوسیتوز

✅ترشح بزاق به دهان از غدد بزاقی.
✅ترشح موسین در سراسر طول لوله گوارش.
✅ترشح آنزیم ها و شیره های گوارشی دستگاه گوارش.
✅ترشح سورفاکتانت از برخی سلول های دیواره کیسه هوایی شش ها.
✅ترشح فاکتور داخلی معده
✅ترشح پروتئین های مکمل توسط ماکروفاژها،سلول های پوششی روده و کبد
✅ترشح اینترفرون از سلول های آلوده به ویروس
✅ترشح پادتن توسط پلاسموسیت ها
✅ترشح پرفورین توسط سلول های T کشنده
✅ترشح هیستامین توسط ماستوسیت های مستقر در بافت ها
✅ترشح هیستامین توسط بازوفیل ها
✅ترشح هورمون ها در دستگاه درون ریز
✅ترشح انتقال دهنده ی عصبی از انتهای آکسون نورون های پیش سیناپسی

مثال هایی برای آندوسیتوز
✅موجودات تک سلولی یوکاریوتی مانند آمیب،پارامسی و تریکودینا با روش آندوسیتوز تغذیه می کنند.
✅فاگوسیتوز در مونوسیت ها،ماکروفاژها،نوتوروفیل ها و ائوزینوفیل ها دیده می شود.
✅سلول های پوشاننده کیسه گوارشی هیدر،ذرات غذایی را با آندوسیتوز به داخل سلول می کشند.
✅جذب ویتامین B12 به کمک فاکتور داخلی معده در سلول های پوششی مخاط روده با روش آندوسیتوز انجام میشوند
✅انتقال ویروس های جانوری به داخل سلول از طریق آندوسیتوز صورت می گیرد.
✅از ویروس های جانوری می توان آدنوویروس،آنفلونزا،HIV،هاری،آبله مرغان،زگیل،آبله گاوی،هرپس تناسلی و ویروس تبخال

جهت دریافت جدیدترین بودجه بندی های دروس کنکور تجربی با مشاورین مرکز  مشاور  گروپ تماس حاصل نمایید.