راهنمای انجام مصاحبه دکتری داوطلبان آزمون سراسری 98 – 99

این مقاله ی آموزشی به موضوع راهنمای انجام مصاحبه دکتری داوطلبان آزمون سراسری می پردازد و نکات فوق العاده ای را در اختیار داوطلبان آزمون دکتری قرار می دهد.

آنچه باید در روز مصاحبه دکتری بدانیم

 روز مصاحبه دکتری، زمانی است که شما پس از هفته‌ها آمادگی و برنامه‌ریزی و تدارک دیدن مدارک و سناریوهای لازم برای پاسخ‌گویی به سؤالات کمیته و فهم معیارهای تقریبی موردنظر هر استاد، می‌بایست بهترین عملکرد را داشته باشید. موارد زیر را در روز مصاحبه در نظر داشته باشید:‌

• از پوشیدن لباس‌های خیلی رسمی پرهیز کنید. اجازه بدهید که بالباس‌های غیررسمی گشاد که احساس راحتی در آن می‌کنید، ذهن شما راحت به تحلیل سؤالات و پیدا کردن پاسخ‌های اثربخش بپردازد. برخی از دانشگاه‌ها در گروه‌های آزمایشی، آزمون کتبی هم از داوطلبان شرکت‌کننده در مصاحبه می‌گیرند. پس آمادگی جسمی و روحی برای شرکت در این آزمون کتبی کوچک داشته باشید.
• سعی کنید خود را دست‌کم نگیرید. شما به‌عنوان وزیر یا رئیس به‌جایی معرفی نشده‌اید که بخواهید تحت ارزیابی‌ها سخت و انتقادات مختلف قرار بگیرید. در یک مصاحبه علمی دعوت‌شده‌اید برای ورود به دانشگاه. نه جای دیگر! پس ظرفیت و توان و شخصیت یک پژوهشگر مشتاق، مستقل و توانمند و شجاع را از خود بروز بدهید.

داوطلبان آزمون دکتری بخوانند

• در روز مصاحبه طوری رفتار کنید که اگر شما به‌جای کمیته پذیرش بودید، دوست داشتید مصاحبه‌شونده، این‌گونه رفتار می‌کرد.
• اعتمادبه‌نفس خود را حفظ کنید. حتی اگر مسلط به رشته موردنظر باشید تا زمانی که اعتمادبه‌نفس در پاسخ‌گویی به سؤالات کمیته مصاحبه و تمرکز ذهنی و فکری مطلوب و راحت نداشته باشید، دیگران، حتماً گوی سبقت را از شما خواهند ربود.
• شما قرار است پس از ۴ سال، صاحب مدرک دکتری تخصصی و شاید به‌عنوان یک مدرس دانشگاه مشغول به کار شوید. پس شخصیت فردی که قرار است رکن علمی آینده کشور بشود را داشته و شخصیت فرهیخته خود را به بهترین وجه ابراز کنید.
• از پاسخ سریع به سؤالات، حتی سوالاتی که پاسخ آن را به‌صورت ۱۰۰ درصد میدانید پرهیز کنید. سعی بر القای دانسته‌ها به مصاحبه‌کننده نداشته و پیش از پاسخ به سؤال، اندکی تفکر کنید.

نکات مهم در مصاحبه دکتری

• در توضیح دادن به سؤالات تخصصی مصاحبه‌کننده، از توضیحات اضافی و مقدمه‌چینی‌های زائد پرهیز کنید.
• اگر پاسخ سؤالی را در روز مصاحبه نمی‌دانید، پاسخ سیاسی ندهید! ابراز به عدم آگاهی درباره یک مقوله در چنین جلسه‌ای، اصلاً نمره منفی برای شما تلقی نمی‌شود و نباید موجب کاهش اعتمادبه‌نفس نوبت.
• در آزمون مصاحبه رشته‌های هنر و علوم انسانی، توانایی ادبیات گفتاری مصاحبه‌شونده هم می‌تواند روی نمره تأثیرگذار باشد. دکتری از دامنه واژگان و اصطلاحات و منابعی که مصاحبه‌شونده در ادبیات گفتاری خود برای پاسخ به سؤالات استفاده می‌کند، می‌توان به بخشی از ظرفیت‌های علمی و توانمندی‌های آکادمیک و میزان مطالعه او پی برد.
• پرسش بر روی پایان‌نامه کارشناسی ارشد شما تقریباً قطعی است. سعی کنید حتماً چند روزی را بر روی مطالعه بر روی پایان‌نامه خود اختصاص داده تا به این قسم سؤالات پاسخ مطلوب بدهید.

نکات کلیدی روز مصاحبه

• اینکه چرا این موضوع برای پایان‌نامه ارشد شما انتخاب شد و متدولوژی شما چطور بود و چگونه کانکلوژن شما به این شکل تفسیر شد و اساساً، چه gap در دنیای علم مشاهده کردید که شمارا به نگارش تز در این حوزه متقاعد کرد، می‌تواند در بازه سؤالاتی باشد که کمیته مذکور در حوزه پایان‌نامه از شما سؤال می‌کند. برای پاسخ به این نوع سؤالات آماده‌باشید.
• به‌جز رشته‌هایی که کلاً مربوط به زبان‌های خارجه است، مثل دکتری زبان عربی یا دکتری زبان آلمانی، در مابقی رشته‌ها، تسلط نسبی به زبان انگلیسی اهمیت دارد. آماده‌باشید که اگر استادی سؤالی را به زبان انگلیسی مطرح کرد، توانایی فهم و پاسخ‌گویی داشته باشید.
• بعضاً مصاحبه‌شوندگان سال‌های قبل این موضوع را مطرح کرده‌اند که مصاحبه‌کننده از آن‌ها خواسته تا درباره علایق شخصی یا علاقه به رشته‌ای که انتخاب کرده‌اند، چند دقیقه به زبان خارجی (مثلاً انگلیسی) صحبت کند. پس متنی را آماده کنید تا در روز مصاحبه، با ذهنیت قبلی منطبق بر این متن، از عهده پاسخ‌گویی به زبان غیرفارسی برآیید.

کمیته پذیرش و سوالات مصاحبه دکتری

• چه در مصاحبه دکتری برای ورود به دانشگاه‌های داخل کشور شرکت کنید و چه در مصاحبه دکتری برای ورود به دانشگاه‌های خارج از شرکت، کمیته پذیرش از شما، درباره انگیزه شما در مقطع دکتری سؤال می‌کند. بر اساس رشته کارشناسی و کارشناسی ارشد و موضوع پایان‌نامه و شغلی که دارید و اهدافی که مدنظر دارید، برای پاسخ چند دقیقه مؤثر، خود را آماده کنید. پرهیز از حاشیه و پرهیز از طرح آرزوها به‌جای روش‌ها و برنامه‌های مستند و مستدل، ازجمله موضوعاتی است که در بیان سؤال انگیزشی کمیته مذکور باید در نظر داشته باشید.
• اگر شغل شما به‌گونه‌ای است که می‌بایست در طول هفته مدت زیادی سرکار باشید، این موضوع روی نظر کمیته می‌تواند نظر منفی داشته باشد. چراکه اساتید دوست دارند دانشجوی دکتری خود، تمام‌وقت خود را صرف پژوهش و دروس دکتری و تدریس و امثالهم بکند. به این موضوع هم توجه کنید.
• در روز مصاحبه، هراندازه پاسخ‌های شما مستند و مستدل و استدلالی شفاف و واضح و مبتنی بر سابقه تحصیلی و شغلی و تجربی حرفه‌ای شما باشد، شانس دریافت حداکثر امتیاز در مصاحبه بیشتر خواهد بود.